خراسان رضوی، رتبه نخست غربالگری شنوایی کودکان در ایران

دکتر مسعود فیروزی با بیان اینکه بهزیستی استان خراسان رضوی از لحاظ عملکرد در طرح غربالگری شنوایی نوزادان و شیرخواران به‌عنوان استان برتر در کشور شناخته شده است، به خبرنگار شهرآرانیوز گفت: اکنون ۵۶ پایگاه غربالگری در استان خراسان رضوی فعال است. درصد پوشش برنامه غربالگری شنوایی نوزادان و شیرخواران در ۶ ماه اول امسال‌ به ۹۸درصد رسیده و استان خراسان رضوی در این برنامه از لحاظ تعداد تحت پوشش دارای رتبه اول و از لحاظ عملکرد، ‌عنوان استان برتر را در کشور کسب کرده است. حدود ۱۱درصد از آمار غربال شنوایی در کشور متعلق به استان خراسان رضوی است.

وی ادامه داد: غربالگری شنوایی در ابتدا در سال ۱۳۸۴ فقط در یک بیمارستان دولتی شروع شد. در سال ۱۳۹۰ در استان خراسان رضوی بیش از ۳۳ پایگاه غربالگری به‌صورت غیردولتی و یک پایگاه دولتی واقع در بیمارستان‌ها و مراکز بهداشت فعال شدند و در سال‌جاری تعداد پایگاه‌های فعال به ۵۶ پایگاه ثابت و سیار افزایش یافت. هدف تجهیز کل پایگاه‌ها، افزایش میزان ارائه خدمات تخصصی و در دسترس به خانواده‌هاست.

وی ضمن تأکید بر اینکه بهزیستی از طریق انجام برنامه‌های غربالگری شنوایی در راستای پیشگیری از ناشنوایی و کم‌شنوایی و در مسیر تحقق شعار روز جهانی شنوایی و مراقبت از گوش، حرکت می‌کند، گفت: در برنامه غربال کودکان ۳ تا ۵ سال در امسال‌ نسبت به پارسال، تعداد کودکان شناسایی‌شده دارای اختلال شنوایی ۴ برابر شده‌ است. تحلیل و واکاوی این داده‌ها و اطلاعات غربالگری باید توسط پژوهشگران و متخصصان انجام شود.

مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی افزود: کم‌شنوایی و مشکلات متعاقب آن بار اقتصادی زیادی را بر جوامع تحمیل می‌کند. شیوع زیاد کم‌شنوایی کودکان و نوزادان و امکان تشخیص به‌موقع و درمان آن، مؤید اهمیت برنامه ملی غربالگری شنوایی است. سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۲۰ کشورهای مختلف را ملزم به ارائه برنامه‌های راهبردی و اقدامات لازم برای پیشگیری و کنترل کم‌شنوایی و افزایش بار ناشی از آن کرده است. بنابراین اقداماتی که بهزیستی برای پیشگیری از اختلال شنوایی انجام می‌دهد، بسیار مقرون‌به‌صرفه و ضروری است.

وی ضمن تأکید بر اینکه بهزیستی خراسان رضوی به‌صورت پایلوت جزو اولین استان‌های مجری طرح غربالگری شنوایی کودکان ۳ تا ۶ سال بوده است، گفت: بهزیستی خراسان رضوی از سال ۱۳۹۴ مجری این طرح در مهدکودک‌ها بوده است، ولی با عنایت به واگذاری مهدها به آموزش و پرورش در راستای اهمیت اجرای این طرح به‌منظور شناسایی و درمان به‌موقع انواع اختلالات شنوایی قبل از ورود به مدرسه تا زمان انعقاد قطعی تفاهم‌نامه بین بهزیستی کشور و وزارت آموزش و پرورش که در مرحله تنظیم قطعی هستیم، اجرای برنامه در مهدها انجام نمی‌گیرد. اکنون بهزیستی استان با راه‌اندازی پایگاه‌های ثابت و سیار در برخی مراکز بهداشت و مراکز تابعه بهزیستی، مجری این طرح است.

فیروزی خاطرنشان کرد: تضمین اصلی برای اجرای موفق این طرح در بستر مهد‌کودک‌هاست. بنابراین، منتظر عقد تفاهم‌نامه استانی با آموزش و پرورش هستیم تا با تأمین و اعزام نیروی متخصص با دستگاه‌های مجهز و خطاگیری‌شده و معتبر، ثبت و ارسال آمار توسط بهزیستی صورت پذیرد.

فیروزی با بیان اینکه غربالگری شنوایی همگانی نوزادان با هدف شناسایی و مداخله زودهنگام نوزادانی با کم‌شنوایی مادرزادی پایه‌ریزی شده است، گفت: زمان اجرای این برنامه در بخش غربال بدو تولد تا یک‌ماهگی، در بخش تشخیص تا ۳ ماهگی و در بخش مداخلات درمانی یا توانبخشی تا ۶ماهگی است.

وی افزود: غربال شنوایی نوزادان در زایشگاه‌ها، برخی مراکز بهداشت، برخی کلینیک‌های شنوایی یا مؤسسات تابعه بهزیستی اجرا می‌شود. در استان تعداد ۳۴ بیمارستان، ۷ مرکز بهداشت و ۱۵ کلینیک شنوایی یا مراکز تابعه بهزیستی مجری برنامه هستند.

مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی خاطرنشان کرد: در بخش دوم تشخیص انواع اختلالات شنیداری در محل کلینیک‌های مجهز و تخصصی مورد تأیید بهزیستی اجرا می‌شود.

وی ضمن تأکید بر اینکه مسئولیت ما با انجام غربالگری و شناسایی اختلالات شنوایی به‌ پایان نمی‌رسد و بعد از آن مداخلات و اقدامات لازم برای درمان انجام می‌گیرد، گفت: انجام مداخلات زودهنگام شنوایی از مهم‌ترین شعارهای این برنامه است که به‌صورت درمان طبی یا از طریق اقدامات توانبخشی مانند تهیه سمعک و جراحی کاشت حلزون و... در محل کلینیک‌های شنوایی مجهز و تخصصی، بیمارستان‌ها، مراکز توانبخشی خانواده و کودک کم‌شنوای تحت نظارت بهزیستی انجام می‌گیرد.

فیروزی خاطرنشان کرد: اکنون ۹۰درصد افرادی که کاشت حلزون برای آن‌ها انجام گرفته، کودکان کمتر از ۲ سال هستند. کودکان دارای افت شنوایی دائم دوطرفه برای انجام تشریفات کاشت حلزون، سریع معرفی می‌شوند و در تلاشیم که همه کودکان دارای افت شنوایی تا ۱۲ ماهگی سمعک دریافت کنند.

وی افزود: در مناطق محروم و روستایی و همین‌طور در میان افراد محروم شهری، غربال، تشخیص و مداخله در این برنامه با حمایت مالی بهزیستی هرساله صورت می‌پذیرد. در سال ۱۴۰۰ تعداد ۲۵۳۱۷ نوزاد تحت پوشش رایگان تمامی خدمات قرار گرفتند که تقریبا بیش از ۲۵‌درصد از افراد تحت پوشش در این طرح را تشکیل می‌دهند و هزینه غربال و مداخلات و درمان آن‌ها از محل اعتبارات بهزیستی پرداخت شده است.

مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی ضمن تأکید بر اینکه طرح غربالگری شنوایی کودکان ۳ تا ۶ سال نیز به‌منظور ارزیابی شنوایی کودکان قبل از ورود به دوران تحصیل انجام گرفته است، گفت: طرح غربالگری شنوایی کودکان ۳ تا ۶ سال در ادامه اجرای موفق برنامه غربالگری زودهنگام شنوایی نوزادان و شیرخواران برای کودکان جامانده از برنامه غربال شنوایی یا شناسایی کم‌شنوایی‌های تأخیری و اکتسابی، شناسایی و درمان بیماری اوتیت گوش میانی که بسیار در این سنین شایع است، اجرا می‌شود تا اثرات زیان‌بار کم‌شنوایی در زندگی و تحصیل کودک کم‌شنوا به حداقل ممکن برسد و کودک بتواند مراحل تحصیلی خود را در کنار کودکان هنجار سپری کند. از ابتدای سال‌جاری در غربالگری شنوایی کودکان ۳ تا ۵ سال تعداد ۳۵۹ کودک دارای اختلال شنوایی در کل استان خراسان رضوی شناسایی شده‌اند.