سرکنسول افغانستان در مشهد: مهاجران افغانستانی ساکن ایران جامعه بی‌بضاعتی هستند + فیلم

به گزارش شهرآرانیوز؛ جابر انصار، سرکنسول جمهوری اسلامی افغانستان در مشهد است که هم‌زمان با حضور او در این نمایندگی سیاسی اتفاقات مهمی در شرایط سیاسی افغانستان روی داد که مهمترین آن سقوط دولت اشرف غنی و تسلط دوباره طالبان در افغانستان بود. پس از آنکه در ماه‌های گذشته ماموریت کاری سفیر جمهوری اسلامی افغانستان در تهران به پایان رسید و چند تن از افراد طالبان مسئولیت سفارت کابل در تهران را عهده‌دار شدند، انصار همچنان در سمت خود به عنوان سرکنسول جمهوری اسلامی افغانستان در مشهد باقی ماند. جایی که به دلیل حضور جمعیت زیادی از مهاجران افغانستانی در استان‌های تحت پوشش، این نمایندگی سیاسی را به یکی از پر رفت‌وآمدترین سرکنسولگری‌های افغانستان در جهان تبدیل کرده است.
در آخرین روزهای ماه مبارک رمضان در دفتر آقای سرکنسول به دیدارش رفتیم و در فضایی صمیمی با او به گفت‌وگو نشستیم.
این گفت‌وگو شامل دو بخش است؛ بخش اول به مشکلات کنسولی مهاجران، شرایط نمایندگی سیاسی مشهد با آمدن طالبان و موضوع پاسپورت است و در بخش دوم، ملیحه فلاح، خبرنگار اقتصادی روزنامه شهرآرا از جابر انصار مشکلات سرمایه‌گذاران افغانستانی در ایران و موضوعات اقتصادی دیگر را جویا شده است.
آنچه در ادامه می‌خوانید؛ نگاهی به شرایط نمایندگی سیاسی مشهد پس از آمدن طالبان در سفارت تهران است.

بیشتر بخوانید: مشهد، قطب دیپلماسی اقتصادی ایران و افغانستان

آقای انصار برای بسیاری هنوز این سئوال وجود دارد که وقتی سفارت افغانستان در تهران در اختیار نمایندگان طالبان قرار گرفته است، شرایط شما در مشهد چگونه است، و چه تعاملی با تهران دارید؟

انصار: بعد از سقوط جمهوری اسلامی افغانستان سرنوشت سیاسی مردم این کشور به یکباره تغییر کرد. تغییری که دور از تصور همه مردم افغانستان و کشورهای جهان بود. همانطور که هیچ یک از مردم افغانستان آمادگی این تغییر را نداشتند، هیچ یک از کشورهای منطقه هم آمادگی این موضوع را نداشتند. نمایندگی‌های سیاسی افغانستان در خارج هم از این امر مستثنی نبودند.

این تغییر و تحول آنی راه و مسیر همه ما را تغییر داد. مسیری که مردم افغانستان برای رسیدن به ترقی و تعالی برای ساختن یک کشور با ثبات و مبتنی به ارزش‌های اسلامی و انسانی از مسیر صلح و مذاکرات دوحه منتظر آن بودند به یکباره وارونه شد و نظام جمهوری اسلامی افغانستان که ماحصل ۲۰ سال کمک جامعه جهانی و همسایگان به ملت بزرگ افغانستان بود به یکباره اضمحلال پیدا کرد.

رسالت نمایندگی‌های سیاسی حمایت از اتباع کشورشان و عرضه خدمات سالم به آنها است. بعد از سقوط، ما در نمایندگی‌های سیاسی افغانستان در کشورهای مختلف در تماس با هم به این نتیجه رسیدیم که نمایندگی‌های سیاسی افغانستان در کشورهای مختلف چگونه می‌توانند به دور از گروکشی سیاسی و سرگردانی مردم و مهاجرین عزیز با وزارت امور خارجه در کابل کار کنند و در واقع همکاری به کابل بعد از سقوط این یک تصمیم جمعی بود.

هدف ما حضور در مشهد و دیگر نمایندگی‌های سیاسی ارائه خدمات به بیش از ۳ میلیون مهاجر افغانستانی در ایران به دور از گروکشی سیاسی بعد از تحولات اخیر بود. در همان روزهای اول ما کار خود را مثل گذشته ادامه دادیم و تا امروز جریان دارد.
ارتباط ما با مرکز در حوزه امور کنسولی به خاطر مردم دور از هر نوع نگرش سیاسی است.

جلوگیری از ایجاد اصطکاک میان کابل و تهران

هدف دیگر ما جلوگیری از ایجاد اصطکاک بین جامعه میزبان یعنی جمهوری اسلامی ایران و حکومت فعلی کابل است که نمایندگی سیاسی افغانستان در مشهد نباید زمینه‌ساز ایجاد خلاء در این روابط باشد.

این وظیفه ما است که به مشکلات مردم رسیدگی کنیم. حضور من به عنوان سرکنسول زمانی معنی پیدا می‌کند که من بتوانم به مردم خدمات درستی ارائه دهم که هم در مرکز، هم کشور میزبان و هم کشور ثالث مورد پذیرش باشد.

چه اقداماتی در این راستا انجام داده‌اید؟

به منظور انعکاس مشکلات مهاجران افغانستانی در مشهد و ایران چه در دوره جمهوریت و چه در دوره جدید ما تلاش کردیم به صورت مستمر این موضوعات را انعکاس بدهیم. در سفری که هیاتی از حکومت جدید به مشهد آمده بودند ما زمینه برگزاری نشست با فعالان مهاجران را فراهم کردیم تا آنها با مشکلات مهاجران آشنا شوند. همچنین من این موضوعات را با مقامات جمهوری اسلامی ایران از جمله آقای کاظمی قمی نماینده ویژه رئیس جمهور محترم ایران و سرپرست سفارت ایران در کابل در میان گذاشتم. همچنین بعد از افزایش تعرفه خدمات کنسولی دو بار با نماینده شمال شرق‌ دیدار داشتم و عوامل مخرب این موضوع را به دوستان گفتم.

افزایش هزینه‌های کنسولی برای مهاجران ساکن ایران جابرانه است

اگر مشکلات مهاجران را منعکس کردید، چرا کابل هزینه خدمات کنسولی رد افزایش داده است؟

از نظر ما افزایش تعرفه خدمات کنسولی برای مهاجران افغانستانی ساکن ایران بسیار سخت و جابرانه است. و فرد به دلیل هزینه بالا توانایی پرداخت تمدید مدارک خود را ندارد و در نتیجه به کنسولگری مراجعه نمی‌کند. او بعد از مدتی به عنوان فرد بی مدرک شناخته می‌شود. ضرر این بیشتر از اینکه متوجه دولت فعلی افغانستان باشد متوجه دولت جمهوری اسلامی ایران است که در تلاش است، حضور اتباع افغانستان در ایران قانونمند باشند. من بارها در صحبت‌های خود واضح گفته‌ام که جامعه مهاجران افغانستانی ساکن ایران جامعه بی‌بضاعتی هستند. همین قسم که فشارهای اقتصادی اکنون بر مردم ایران نسبت به تحریم‌های ظالمانه وجود دارد، وضعیت اقتصادی مهاجران افغانستانی به مراتب از ایرانی‌ها ضعیف‌تر است.

از لحاظ حقوق شرعی چیزی که امارت اسلامی حرف اصلی آن است، شما یقین بدانید که رابطه حق و تکلیف در جامعه وجود دارد. تکلیفی که اتباع یک کشور نسبت به حکومت خود دارند با تکلیفی که جامعه مهاجر نسبت به کشور خود دارد، متفاوت است. مهاجران افغانستانی که در کشورهای مختلف هستند از هیچ یک از امکانات کشور خود استفاده نمی‌کنند. اگر امارت اسلامی (طالبان) بحث امنیت را دارد، بحث خدمات اقتصادی و اجتماعی را دارد، جامعه مهاجران از آن استفاده نمی‌کند. برعکس جامعه مهاجران از آب از هوا از خاک امنیت از حقوق اولیه و از حق کار جامعه میزبان استفاده می‌کنند که این را مدیون احسان ملت بزرگ ایران هستیم که در ۴۰ سال گذشته این‌ها مهمان بودند و جامعه ایران انصار و مهاجران افغانستانی نسبت به جامعه میزبان دارای حق و تکلیف هستند. صرفا خدماتی که داده می‌شود، تنها حق اکتسابی افغان بودن است. که متاسفانه ما به دلیل جنگ‌های اخیر نتوانستیم از ارزش‌های ملت بودن و نام افغانستان عزیز پاسداری کنیم.

بعد از اینکه سفارت افغانستان در تهران توسط تیم جدیدی از کابل مدیریت و رهبری شد، من جلسه‌ای با سرپرست سفارت افغانستان در دفتر مشهد برگزار کردم. من به وضاحت به آنها گفتم که مردم توان پرداخت این خدمات را ندارد.

مهمترین دلیلی که مهاجران نمی‌توانند حق خدمات جدید را پرداخت کنند، نداشتن پول است. حق خدمات قبلی ظالمانه بود، حق خدمات جدید شکننده است. در آن جلسه توافق شد که موضوع را به شکل واحدی به کابل انعکاس بدهیم.  ما مسئولیت خود را ادا کردیم، قرار شد که اگر این درخواست ما تایید نشد ما در ابتدای سال ۱۴۰۲  هزینه خدمات خود را افزایش دهیم. اما (کابل) در ۲۰ اسفند سال ۱۴۰۱ افزایش خدمات را شروع کرد، اما ما بازهم در کنسولگری افغانستان در مشهد تا ابتدای سال ۱۴۰۲ صبر کردیم تا جواب برسد. (از کابل) دو جواب صریح به ما رسید که این تصمیم توسط جلسه کابینه گرفته شده است و غیرقابل بازگشت است. با آن هم ما همچنان بر درخواست خود ایستادگی می‌کنیم تا خدمات به قیمت عادلانه کاهش پیدا کند.

افزایش قیمت پاسپورت سفید برای مهاجران افغانستانی در ایران و پاکستان

آقای انصار موضوع نبودن پاسپورت سفید مهاجران را با مشکلات زیادی مواجه کرده است، هرچند طالبان اعلام کردند که تعدادی پاسپورت را در یکی از کشورها چاپ کرده‌اند، اما خبری نشد. از پاسپورت‌های تازه چه خبر؟

ما منتظر آغاز ارسال پاسپورت به ایران هستیم، چون ایران و پاکستان برای دریافت پاسپورت در اولویت قرار دارند. اما متاسفانه قیمت پاسپورت در ایران و پاکستان از ۲۰ دلار به ۱۸۰ دلار در افزایش پیدا کرده است. ما فقط به عنوان عرضه کننده کالا هستیم و اختیاری در تولید و تعیین قیمت آن نداریم.

ما معتقدیم که هزینه خدمات کنسولی باید در حوزه جامعه مهاجران به خصوص در ایران و افغانستان متفاوت باشد چون اینها با مشکلات زیادی مواجه هستند.