محصولات ایرانی ترجیح ساکنان کابل

از «شارنو» کابل نشستم در خطی‌های «کوته سنگی» مسیری که کرایه آن ۳۰ افغانی (۲ هزار تومان) است. راننده از باغ بالا رد شد و روبه روی سیلو رفت داخل یک پمپ بنزین تا بنزین بزند، از متصدی جایگاه پرسید: ایرانی داری؟ و او گفت: نه. فرمان را پیچاند، غری زد و مسیر را به سمت کوته سنگی ادامه داد. او به دنبال بنزین ایرانی بود، یعنی بنزینی که از ایران وارد افغانستان می‌شود. من از راننده پرسیدم که بنزین ایرانی بهتر است؟ او با همان لهجه کابلی ادامه داد که هرچند فرقی نمی‌کند و به دلیل نبود نظارت بنزین بی کیفیت وارد افغانستان می‌شود، اما در میان بنزین‌های موجود، ایرانی کیفیت بهتر و استهلاک کمتری برای خودرو دارد.

وقتی شما در بازار کابل قدم می‌زنید یا برای خرید به سوپرمارکت می‌روید، محصولات ایرانی به چشمتان می‌خورد. این مورد در بازار هرات به دلیل نزدیکی به مشهد بیشتر به چشم می‌آید، اما اجناس ایرانی در بازار کابل هم زیاد است. آب میوه، محصولات لبنی، محصولات بهداشتی، محصولات شوینده، رب و ماکارونی.

هرچند من بین سال‌های ۹۲ تا ۹۵ که کابل بودم با حجم بیشتری از کالا‌های ایرانی در بازار روبه رو می‌شدم، اما حالا هم اجناس ایرانی در بازار افغانستان کم نیست. بار‌ها از نزدیک دیده ام که شهروندان کابل وقتی بین محصول تولید ایران و تولید پاکستان قرار است یکی را انتخاب کنند، محصول ایرانی انتخاب نهایی آن هاست، چون معتقدند که کیفیت بهتری دارد.

هرچند اجناس بی کیفیت پاکستانی از نظر کمیت در بازار بیشتر به چشم می‌آیند، اما وقتی در مقام مقایسه با کالای ایرانی قرار می‌گیرند، انتخاب شهروندان پایتخت افغانستان، کالای ایرانی است.

تحولات امنیتی و شرایط خاص افغانستان در طول چهاردهه گذشته سبب شده که افغانستان کشوری مصرف کننده باشد و به تبع آن بخش زیادی از مواد مصرفی مورد استفاده مردم این کشور از راه واردات تأمین شود. هرچند ایران به دلیل هم جواری با افغانستان و داشتن نزدیک به هزار کیلومتر مرز مشترک با این کشور می‌تواند نقش مهمی در تأمین نیاز‌های مردم افغانستان داشته باشد، اما به نظر می‌رسد که تاجران چینی و پاکستانی تسلط بیشتری بر بازار همسایه شرقی دارند و از همکاران ایرانی خود پیشی گرفته اند.

برای مثال درحالی که ایران در تولید مواد شوینده دست بالایی دارد و این محصولات از استاندارد‌های خوبی برخوردارند، اما بازار کابل مملو از محصولات مشابه ترکیه و پاکستان است که کیفیت پایین تری دارند. با توجه به ترجیح مردم افغانستان برای مصرف محصولات ایرانی به نظر می‌رسد که اگر به بازاریابی محصولات ایرانی در بازار افغانستان توجه بیشتری شود، قطعا این بازار فرصت مناسبی برای فروش محصولات ایرانی است.