مروری بر حواشی و برگزیدگان ۱۰ سال اخیر در بخش‌های مختلف جشنواره فیلم فجر
به گزارش شهرآرانیوز، وقتی در بهمن ۱۳۶۱ نخستین دوره جشنواره فیلم فجر آن هم در اوج التهاب دوران جنگ و پیامد‌های درگیری‌های مسلحانه داخلی قرار داشت، برگزار شد، کمتر کسی گمان می‌کرد این جشنواره بعد‌ها به عنوان مهم‌ترین جشن فرهنگی و هنری سال، مکانی برای عرضه و قضاوت ماحصل یک سال زحمت و تلاش دست‌اندرکاران سینمای ایران باشد.
اولین دوره جشنواره تنها پنج فیلم در بخش مسابقه خود داشت که سه فیلم از این آثار متعلق به کارگردانان موج نو سینمای ایران یعنی مرگ یزدگرد اثر بهرام بیضایی، خط قرمز اثر مسعود کیمیایی و حاجی واشنگتن اثر مرحوم علی حاتمی بودند. بگذریم که دو فیلم اول برای همیشه توقیف ماندند و فیلم مرحوم حاتمی پس از شانزده سال زمانی اجازه اکران گرفت که کارگردانش رخت از این جهان بر بسته بود. پس از آن جشنواره فیلم فجر مستمر برگزار و چون نهالی نازک اندام هر سال با حضور هنرمندان مختلف رشد کرد تا امروز که این درخت ۴۲ ساله قرار است با فیلم‌های جدید به بار بنشیند. در این مطلب قرار است مروری داشته باشیم به حواشی و برگزیدگان جشنواره فیلم فجر در ۱۰ سال اخیر.
«استرداد» به کارگردانی علی غفاری
سی و یکمین دوره جشنواره فیلم فجر | سال تولید پروژه‌های فاخر
پروژه‌های فاخر عنوانی بود که در دولت وقت برای تولید برخی فیلم‌ها با هزینه‌های زیاد اطلاق می‌شد. استرداد یکی از این فیلم‌ها بود که با وجود هزینه زیادی که برای ساختش در چهار کشور انجام شده بود مورد نظر منتقدان و مردم قرار نگرفت. ولی داوران جشنواره استقبال خوبی از آن کردند و فیلم در دوازده رشته نامزد شد و چهار سیمرغ نیز گرفت. فیلم‌های این دوره چندان فیلم‌های شاخصی نبودند، ولی به‌نظر می‌رسد فیلم‌هایی چون قاعده تصادف، گناهکاران و حتی دهلیز آن‌چنان که باید و شاید به حقشان نرسیدند و سایه سنگین پروژه ملی بنام «استرداد» جا برای فیلم‌های کوچک‌تر و مستقل‌تر را خیلی تنگ کرد. در سیمرغ بازیگری مرد هم فرخ‌نژاد برای استرداد جایزه را برد و شهاب حسینی، صابر ابر، رضا عطاران که نقش‌های متفاوتی را ایفا کردند از دستیابی به سیمرغ بازماندند.
«رستاخیز» به کارگردانی احمدرضا درویش
سی و دومین دوره جشنواره فیلم فجر (۱۳۹۲) | اولین سیمرغ مریلا زارعی
بیشترین جوایز در این دوره به فیلم توقیف شده رستاخیز از احمدرضا درویش رسید و رستاخیز به جز دو جایزه بهترین فیلم و بهترین فیلمنامه اکثر جوایز اصلی و فرعی را تصاحب کرد. افخمی پس از «عروس و گاوخونی و روز فرشته» سرانجام با «آذر شهدخت» سیمرغ بهترین فیلم جشنواره را از آن خود کرد و به دلیل رقابت سختی که با حاتمی‌کیا و درویش داشت و از آنجایی که «رستاخیز» جوایز متعددی را هم برنده شده بود، این انتخاب هیئت داوران یکی از متفاوت‌ترین گزینش‌های دوره سی و دوم فجر بود.
رضا عطاران یک‌سال پس از «دهلیز» با «طبقه حساس» و در حضور مهدی فخیم‌زاده فاتح سیمرغ بازیگری شد و نقش‌آفرینی هنرمندانه مریلا زارعی در «شیار ۱۴۳» جای هیچ ابهام و سوالی را برای سیمرغ گرفتن زارعی باقی نگذاشت تا اولین سیمرغ مریلا زارعی برای فیلم نرگس آبیار باشد.
«عصبانی نیستم» مهم‌ترین و شکست‌خورده‌ترین فیلم سال ۱۳۹۲ بود که به دلایل فرامتنی از رسیدن به سیمرغ باز ماند! هرچند فیلم «چ» حاتمی‌کیا بعد از رستاخیز با هفت نامزدی رکورددار بود، اما عملا با سه سیمرغ فنی برای تدوین، جلوه‌های ویژه بصری و میدانی از مهم‌ترین بازماندگان سیمرغ سی و دوم محسوب می‌شود.
«رخ دیوانه» به کارگردانی ابولحسن داوودی
سی و سومین دوره جشنواره فیلم فجر (۱۳۹۳) | رقابت نزدیک نامزدها
رخ دیوانه، من دیه‌گو مارادونا هستم و دوران عاشقی هر کدام با ده رشته سردمدار فیلم‌های جشنواره ۳۳ در نامزدی بودند و رخ دیوانه از ابوالحسن داوودی توانست دو جایزه مهم بهترین فیلم و بهترین کارگردانی را نصیب داوودی و همسرش بیتا منصوری کند.
بهترین بازیگر مرد به خاطر بازی متفاوت برای فیلم خداحافظی طولانی به سعید آقاخانی رسید و باران کوثری برای دومین بار سیمرغ بهترین بازیگر زن را گرفت، در حالی که سایر نامزدها نیز بازی آن‌چنان موثری ایفا نکردند و از این رو جایزه‌ها زیاد شوکه‌کننده نبود.
سیمرغ بلورین جایزه ویژه هیئت داوران به جواد نوروزبیگی برای تهیه‌کنندگی سه فیلم بهمن، اعترافات ذهن خطرناک من و من دیه‌گو مارادونا هستم، رسید و سایر جایزه‌ها نیز به‌طور مساوی میان بقیه فیلم‌ها تقسیم شد به‌طوری که بهترین نقش مکمل مرد از فیلم من دیه‌گو مارادونا هستم (هومن سیدی) و بهترین نقش مکمل زن از فیلم «عصر یخبندان» (سحر دولتشاهی) انتخاب شدند. در این دوره نیز جایزه بهترین فیلم از نگاه مردمی و داوران مشترکاً به یک فیلم یعنی رخ دیوانه به تهیه‌کنندگی بیتا منصوری رسید تا رخ دیوانه موفق‌ترین فیلم این دوره از نظر جلب نظر خواص و عوام باشد.
«ابد و یک روز» به کارگردانی سعید روستایی
سی و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر (۱۳۹۴) | درخشش ابدو یک روز
سال ۹۴ بدون شک سال درخشش نسل جدید سینمای ایران بود؛ سال مهدویان و سعید روستایی. ابد و یک روز در ۱۰ رشته نامزد و ایستاده در غبار در هشت رشته نامزد سیمرغ شد تا حمایت همه‌جانبه و با درایت هیئت داوران از نسل جدید سینمای ایران بر همگان اثبات شود. بهترین بازیگر نقش اول زن (پریناز ایزدیار)، بهترین نقش مکمل مرد (نوید محمدزاده)، بهترین فیلمنامه (سعید روستایی) و بهترین کارگردانی و تدوین از جمله رشته‌هایی بود که عوامل فیلم ابد و یک روز سیمرغ این جشنواره را دریافت کردند و این حمایت داوران و بعدتر منتقدان توسط مردم نیز ادامه یافت تا جایی که فیلم اول سعید روستایی بهترین فیلم از نگاه مردمی جشنواره سی و چهارم نیز شد.
مهم‌ترین ناکام امسال ابراهیم حاتمی‌کیا بود. بادیگارد به جز جایزه نقش اول مرد برای پرویز پرستویی و بهترین جلوه‌های ویژه بصری و میدانی سیمرغ دیگری نگرفت تا حمایت بیش از پیش داوران این دوره و اعتماد به جوان‌تر‌ها بیش از هرچیز شاخصه جشنواره آن دوره شود. اعتمادی که سبب شد ابد و یک روز سال بعد و در اکران نوروزی نیز بسیار موفق باشد و به باشگاه ۱۰ میلیاردی‌های سینمای ایران اضافه شود.
«رگ خواب» به کارگردانی حمید نعمت‌الله
سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر (۱۳۹۵) | جنجالی‌ترین دوره
جشنواره سی و پنجم از جنجالی‌ترین ادوار برگزاری جشنواره فیلم فجر بود. بهروز افخمی مجری برنامه هفت، دو تابعیتی بودن داوران را مطرح کرد. با انتخاب ماجرای نیمروز به عنوان بهترین فیلم جشنواره، اعلام نظر و به نتیجه رسیدن جو به راه انداخته شده توسط افخمی بیش از پیش تایید شد.
تابستان داغ اولین فیلم بلند ایرج زاد با نامزدی در ۱۳ رشته باعث تعجب و تشنج شدیدی بین منتقدان و اصحاب رسانه شد، ولی بعدتر با بسنده کردن دو جایزه فرعی تدوین و فیلمبرداری، موج شدید اعتراضات فروکش کرد.
روند داوری‌ها در این دوره بسیار جنجالی شد و آن‌قدر اوضاع در معرفی نامزدها به مشکل خورد که اوج تایید و تکذیب‌ها و تقدیر و تشکر‌ها قبل و بعد اختتامیه به راه افتاد.
وحید جلیلوند با اولین فیلمش جایزه بهترین کارگردانی و بهترین نقش مکمل مرد (نوید محمدزاده) و یک سیمرغ برای صداگذاری را از آن خود کرد و هنگام دریافت جایزه از داوران تشکر کرد و علیرضا داوودنژاد که با فیلم فراری موفق به سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول مرد (محسن تنابنده)، بهترین فیلمنامه (پرتوی) و بهترین صدابرداری شده بود در برنامه هفت حاضر و از صحبت‌های منتقد برنامه به شدت انتقاد کرد.
حمید نعمت‌الله بازهم مهم‌ترین ناکام فجر بود و فیلم رگ خواب به جز سیمرغ بهترین بازیگری برای لیلا حاتمی توفیق چندانی پیدا نکرد.
«مغزهای کوچک زنگ زده» به کارگردانی هومن سیدی
سی و ششمین دوره جشنواره فیلم فجر (۱۳۹۶) | رویارویی حاتمی‌کیا و جوانان مستعد فیلمساز
این دوره از جشنواره محل رویارویی نسل دوم سینمای بعد انقلاب به نمایندگی ابراهیم حاتمی‌کیا و جوانان مستعد و خلاق فیلمساز، چون هومن سیدی، بهرام توکلی و حتی بهروز شعیبی (دستیار سابق حاتمی کیا) بود. سخنان آتشین حاتمی‌کیا اختتامیه را به شدت تحت تاثیر قرار داد و تیتر بیشتر سایت‌های سینمایی و غیر سینمایی «واکنش‌های مرد همیشه محبوب جشنواره و همواره معترض سینمای ایران» شد.
مغزهای کوچک زنگ‌زده با ۱۱ نامزدی تنها برنده بهترین سیمرغ هنروتجربه و سه سیمرغ فرعی دیگر شد تا یکی دیگر از معترضان داوری، هومن سیدی از نسل تازه سینمای ایران باشد.
بهترین فیلم جشنواره تنگه ابوقریب و بهترین کارگردانی به حاتمی‌کیا برای به وقت شام اهدا شد و بهترین فیلمنامه نیز با سروصدا و اعتراض فراوان برای فیلمنامه فیلم ضعیف کامیون به کامبزیا پرتوی رسید تا شایعه محافظه کاری داوران و فشار روی هیئت داوران بیش از هر وقت برای تعیین سیمرغ‌ها قوت گیرد. بقیه سیمرغ‌ها میان دارکوب، عرق سرد، سرو زیر آب و بمب تقسیم شد.
حمید نعمت الله در این دوره نیز با فیلم متفاوت و با کیفیت شعله‌ور ناکام بزرگ جشنواره شد و فقط نقش‌آفرینی متفاوت امین حیایی هیئت داوران را مجبور به اهدای یک دیپلم افتخار بازیگری کرد.
«سرخپوست» به کارگردانی نیما جاویدی
سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر (۱۳۹۷) | درخشش کارگردان مشهدی
در شب پایانی جشنواره فیلم‌های سرخپوست به تهیه‌کنندگی مجید مطلبی، شبی که ماه کامل شد به تهیه‌کنندگی محمدحسین قاسمی، غلامرضا تختی به تهیه‌کنندگی سعید ملکان، متری شیش‌ونیم به تهیه‌کنندگی سیدجمال ساداتیان، ماجرای نیمروز: رد خون به تهیه‌کنندگی سیدمحمود رضوی و قصر شیرین به تهیه‌کنندگی سیدرضا میرکریمی به عنوان فیلم‌های نهایی کاندید در بخش بهترین فیلم‌های جشنواره فجر ۹۷ معرفی شدند. فهرستی که تلاش شده بود تا حد امکان با دقت تنظیم شود و کمتر راه به انتقادات گوناگون بدهد.
سرخپوست یکی از بهترین فیلم‌های جشنواره فجر ۹۷ شناخته شد. این اثر دومین فیلم سینمایی نیما جاویدی، کارگردان مطرح مشهدی است که پرش بلندی را در کارنامه این سینماگر جوان نشان می‌دهد. جاویدی که در نخستین فیلمش ملبورن خود را در قدوقامت مقلد و در حقیقت رهرو میان‌مایه سینمای اصغر فرهادی نمایانده بود، در سرخپوست به راهی دیگر می‌رود و فیلمی حاصل می‌آورد که با هر متر و معیاری یکه و یگانه است. نیما جاویدی برای این فیلم جایزه ویژه هیئت داوران را گرفت.
فیلم شبی که ماه کامل شد در بخش‌های بهترین کارگردانی (نرگس آبیار)، بهترین فیلم (تهیه‌کننده: محمدحسین قاسمی)، بهترین بازیگر نقش اول زن(الناز شاکردوست)، بهترین بازیگر نقش اول مرد (هوتن شکیبا) بهترین نقش مکمل زن(فرشته صدر عرفایی) سیمرغ دریافت کردند.
فیلم تختی، در بخش بهترین طراحی صحنه (کیوان مقدم)، بهترین فیلمبرداری (حمید خضوعی ابیانه) سیمرغ دریافت کردند.
متری شیش‌ونیم برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران شد.
فیلم ماجرای نیم روز ۲ (رد خون) توانست سیمرغ بلورین بهترین صداگذاری برای مهرشاد ملکوتی، بهترین طراحی لباس برای محمدرضا شجاعی و بهترین جلوه‌های ویژه میدانی برای ایمان کرمیان را کسب کند.
فیلم «قصر شیرین» جدیدترین ساخته رضامیرکریمی نیز توانست سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه و سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن را از جشنواره فیلم فجر کسب کند.
«شنای پروانه» به کارگردانی محمد کارت
سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر (۱۳۹۸) | فجر پرحاشیه
جشنواره سی و هشتمِ فجر، جشنواره پرحاشیه‌ای بود. بسیاری اوقات بحث راجع به فیلم‌ها نبود و حاشیه‌های نشست‌های خبری جشنواره ترند بودند. در بخش‌های بهترین طراحی لباس (امیر ملک‌پور) برای فیلم روز صفر، بهترین طراحی صحنه (کیوان مقدم) برای فیلم خورشید، بهترین صدا (مهدی صالح‌کرمانی و آرش قاسمی) برای فیلم شنای پروانه، بهترین نقش مکمل مرد (امیر آقایی) برای فیلم شنای پروانه، بهترین نقش مکمل زن (طناز طباطبایی) برای فیلم شنای پروانه، بهترین نقش اصلی مرد (پیمان معادی) برای فیلم درخت گردو، بهترین نقش اصلی زن (نازنین احمدی) برای فیلم ابر بارانش گرفته، بهترین کارگردانی (محمدحسین مهدویان) برای فیلم درخت گردو (سعید ملکان) برای فیلم روز صفر (جایزه ویژه هیئت داوران)، بهترین فیلم (امیر بنان و مجید مجیدی) برای فیلم خورشید انتخاب شدند.
«یدو» به کارگردانی مهدی جعفری
سی و نهمین جشنواره فیلم فجر (۱۳۹۹) | یک دوره آرام
در این دوره از جشنواره یدو به تهیه‌کنندگی محمدرضا مصباح به عنوان بهترین فیلم انتخاب شد و مهدی جعفری عنوان بهترین کارگردانی را از آن خود کرد.
ارسلان امیری برای فیلم زالاوا بهترین کارگردانی اول و حسین دارابی در همین شاخه برای فیلم مصلحت برنده دیپلم افتخار شد.
ارسلان امیری، آیدا پناهنده، تهمینه بهرام برای فیلم زالاوا عنوان بهترین فیلمنامه را از آن خود کردند و محسن قرایی، محمد داودی برای فیلم بی همه چیز عنوان بهترین فیلمنامه اقتباسی را کسب کردند.
ستاره پسیانی برای فیلم یدو، برنده دیپلم افتخار بهترین نقش زن شد و رضا عطاران برای فیلم روشن عنوان بهترین بازیگر مرد را کسب کرد.
«موقعیت مهدی» به کارگردانی هادی حجازی‌فر
چهلمین جشنواره فیلم فجر (۱۴۰۰) | از انصراف مسعود کیمیایی تا اعتراض کارگردان ملاقات خصوصی
این دوره یکی از پرحاشیه‌ترین دوره‌های جشنواره فجر در سال‌های اخیر بود که با انصراف مسعود کیمیایی از شرکت در مسابقه آغاز شد و چند ساعت به پایان جشنواره هم تهیه‌کننده فیلم ملاقات خصوصی در نامه‌ای اعتراضی به دبیر جشنواره خواستار داوری نشدن این فیلم شد و انصراف داد.
مسعود نقاش‌زاده، دبیر چهلمین جشنواره فیلم فجر بنا به درخواست رسیدگی به وضعیت آرای مردمی این دوره جشنواره، به کل «سیمرغ مردمی» را حذف کرد و اعلام کرد که «به‌خاطر صیانت از آرای مردم و نیز حفظ حقوق صاحبان آثار و جلوگیری از ضایع شدن کوچک‌ترین حقی از فیلم‌سازان، در این دوره جایزه داوری مردمی را نخواهیم داشت.» همچنین در دقایق اولیه مراسم اختتامیه چهلمین جشنواره فیلم فجر، سایت سینماتیکت لیستی را با عنوان برندگان سیمرغ چهلمین جشنواره فیلم فجر منتشر کرد که دقایقی بعد از خروجی این سایت حذف شد. فیلم سینمایی موقعیت مهدی یکی از فیلم‌های منحصربه‌فرد جشنواره بود که درواقع از یک سریال تلویزیونی با نام «عاشورا» استخراج شده و توانست عنوان بهترین فیلم را از آن خود کند.
رضا میرکریمی جدیدترین فیلم خود را با نام نگهبان شب به جشنواره چهلم تحویل داد که توانست عنوان بهترین کارگردانی را برای فیلم نگهبان شب به دست بیاورد. امین حیایی در فیلم سینمایی برف آخر توانست عنوان بهترین بازیگر نقش اول مرد در این فیلم را از آن خود کند. طناز طباطبایی در فیلم بی رویا هم جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن را کسب کرد.
نادر سلیمانی عنوان بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را برای فیلم ضد کسب کرد. صدف اسپهبدی توانست عنوان بهترین بازیگر نقش مکمل زن را برای فیلم فیلم سینمایی علف‌زار به دست بیاورد.
«سینما متروپل» به کارگردانی محمدعلی باشه‌آهنگر
چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر (۱۴۰۱) | خاطره بازی با سینما متروپل
چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی فجر از ۱۲ تا ۲۲ بهمن ۱۴۰۱ در تهران در دو بخش ملی و بین‌المللی برگزار شد. متروپل فیلمی به کارگردانی محمدعلی باشه‌آهنگر در این دوره از جشنواره عنوان‌های بهترین فیلم و کارگردانی را از آن خود کرد. این فیلم با وجود انتقادهایی بر آن وارد شد، جزو فیلم‌های پرمخاطب شد که خاطرات بسیاری از مخاطبان را درباره سینما متروپل زنده کرد.
مجید صالحی، بهترین بازیگر نقش اول را برای «شماره ۱۰» کسب کرد. پردیس پورعابدینی توانست عنوان بهترین بازیگر نقش اول زن را برای غریب دریافت کند.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
