سعیده ساجدی نیا - با وجود گذشت بیش از ۳ هفته از اعلام قطعی شیوع ویروس کرونا و نگرانیها از همه گیر شدن آن و دعوت مردم به ماندن در خانه، به نظر میرسد مدیران استانی هنوز به تصمیم واحدی برای کاهش ساعات اداری یا استفاده از ظرفیت دورکاری نرسیده اند. این در حالی است که پیش بینیها از کمین پیک ابتلا به ویروس کرونا در روزهای آتی حکایت دارد. افزایش آمار مبتلایان و فوتیها نیز مؤید این واقعیت است.
هفته گذشته استاندارها در اطلاعیههایی جداگانه برای کارمندان ادارات دولتی و بانکها تصمیماتی گرفتند و در برخی استان ها، همچون تهران، علاوه بر اجازه کاهش و تغییر ساعات کاری، مجوز شیفتی کردن دولتیها نیز داده شد. اما در خراسانرضوی، نهایتا تصمیم بر آن شد که ساعات کاری در همان روال عادی بماند و ادارات تا ظرفیت ۵۰ درصد امکان دورکاری کارمندان را فراهم کنند، مصوبهای که طول عمرش تنها چندروز بود. درحالی که پنجشنبه و شنبه، ۱۶ و ۱۷ اسفند، تعطیل اعلام شده بود، ناگهان جمعه شب با اطلاعیه وزارت کشور، استانداری خراسان رضوی نیز همچون برخی استانهای دیگر که با هدف کاهش ترددها در شهر، شنبه را نیز تعطیل اعلام کرده بودند، از بازگشت ساعات حضور کارکنان اداری استان به حالت عادی و باز بودن تمام ادارات در روز شنبه خبر داد.
پس از آن در هفتهای که گذشت، دورکاری بسیاری از ادارات برای همه کارمندان لغو و دستورالعمل جدیدی به این منظور از سوی استانداری برای ادارات و ارگانهای دولتی صادر شد.
دستور العمل جدید برای کارمندان
هفته پیش مصوبهای آمد که در آن قید شده بود مادرانی که کودک زیر ۱۰ سال دارند میتوانند به طور کامل در محیط کار حاضر نشوند، البته به شرط مجوز مدیر مربوط و اگر مدیر موافقت نکند، باید روال عادی ادامه یابد. این قید موافقت مدیر موجب شد که دستورالعملهای کشوری صادرشده به طور سلیقهای در ادارات اجرایی شود. این مسئله حتی درباره سنین بالای ۵۰ سال و مبتلایان به بیماریهای زمینهای هم مصداق دارد. یکی از کارمندان زن میگوید: من سابقه جراحی باز قلب و بیماری نقص ایمنی دارم و با توجه به آلودگیهایی که در شهر وجود دارد، در معرض خطرم، اما با وجود دستورالعملهای صادرشده، مدیر واحدی که من در آن کار میکنم با دورکاری من موافقت نکرد و این درحالی است که هر روز از سوی شورای درمان شرکت، پیامکی میآید که «شما میتوانید خانه بمانید و در محل کار حاضر نشوید»، درحالی که همین الان هم سر کارم.
همسر یکی دیگر از کارمندان سازمانی دولتی نیز با ابراز نگرانی درباره این رفت وآمدها میگوید: از طرفی مدام در صداوسیما و فضاهای مجازی به ماندن در خانه برای ایمنی بیشتر تأکید میکنند و از سویی ظرف ۲، ۳ روز چندین خبر متناقض و دستورالعمل متفاوت برای نحوه حضور کارمندان در ادارات مشهد دیده میشود.
او اضافه میکند: وقتی دولت مردهای ما و مدیران استانی نمیتوانند برای در خانه ماندن مردم به یک نظر واحد برسند و هربار تصمیمی عجولانه اتخاذ میکنند، نمیتوان از مردم انتظار همراهی و رعایت کامل توصیههای بهداشتی را داشت.
شهروندی دیگری هم به تردد روزانه شمار زیادی از کارمندان در شهر اشاره میکند و میگوید: بسیاری از این افراد با استفاده از وسایل حمل ونقل عمومی رفت وآمد میکنند و وقتی مدیران شهری خودشان حاضر نشده اند دراین باره تصمیمی قطعی و بدون قید و شرط بگیرند، چگونه میتوان میزان ترددها را در شهر کاهش داد؟!
کارمند یک ارگان دولتی دیگر هم اظهار میکند: با مصوبه اول استانداری، تمام کارمندان را بدون هیچ استثنایی به صورت یک روزدرمیان، دورکار کردند و تا حدی خانوادهها آرامش داشتند، اما با لغو تعطیلی روز شنبه، همه چیز به روال عادی بازگشت و قرار بر این شد که تنها کارمندان خانم، آن هم منوط به اجازه مدیر، دورکار شوند و تا پایان سال الزامی به حضور در ادارات نداشته باشند. کارمند یکی از نهادهایی که خیلی ارباب رجوع ندارد و بیشتر کارمندانش ستادی هستند هم میگوید: هفته پیش، اعلام شد یک روزدرمیان از سیستم دورکاری استفاده شود و این روند از روز یکشنبه، ۱۱ اسفند، اجرایی شد، اما هر کارمند نهایتا ۲ روز از این امکان استفاده کرد و بعد از لغو تعطیلی ۱۷ اسفند، همه چیز به حالت عادی بازگشت.
«دورکاری» لغو نشده است
در پایان سراغ استانداری به عنوان بالاترین مرجع تصمیم گیری میرویم و گلههای کارمندان درباره برخوردهای سلیقهای و نگرانی شهروندان از سیاستهای یک بام و ۲ هوای مدیران را با معاون توسعه مدیریت و منابع استانداری خراسان رضوی درمیان میگذاریم. کوکب موسوی میگوید: مصوبه ستاد مقابله با کرونا در استان مبنی بر کاهش۵۰ درصدی حضور کارکنان در ادارات، منافاتی با بخش نامه وزارت کشور ندارد.
او با اشاره به اینکه «در بخش نامه وزارت کشور بر رعایت ساعات کاری ادارات و کاهش نیافتن آن تأکید شده است»، اظهار میکند: این تأکید در حالی است که از سوی دیگر حضور حداقلی در مراکز تجمع، از جمله ادارات، در شرایط اضطراری نیز مورد تأکید است؛ بنابراین مدیران باید این مصوبه را با توجه به مفاد بند ۷ بخش نامه سازمان اداری و استخدامی کشور، از طریق دورکاری و کار در منزل، به ویژه برای آن دسته از کارکنان که دارای شرایط خاص هستند و در بخش نامههای قبلی استانداری نیز اشاره شده است، عملی کنند.
موسوی با بیان اینکه «نوبت بندی یا حضور ۵۰ درصدی کارکنان اداری هم میتواند یکی از این روشها باشد»، این نکته را اضافه میکند: تدابیر اتخاذشده باید به گونهای باشد که از پاسخ گویی به ارباب رجوع و ایجاد رضایت مندی آنها که یک اصل مهم اداری است، غفلت نشود و در مجموع امور اداری، به ویژه در روزهای اوج کاری پایان سال، مختل نشود. حالا باید منتظر ماند تا ببینیم مدیران استانی و ستاد کنترل و پیشگیری از کرونا در روزهای آتی که گفته میشود پیک ابتلا خواهد بود، چه تصمیماتی برای کاهش ترددهای غیرضروری و در خانه ماندن شهروندان مشهدی اتخاذ خواهند کرد.
روزهای سختی در پیش خواهیم داشت
«درصورتی که ترددها در شهر کاهش نیابد، روزهای سختی در پیش خواهیم داشت.» سخن گوی ستاد کنترل و پیشگیری از کرونای علوم پزشکی مشهد با بیان این مطلب میگوید: ما تصمیم گیر نیستیم و تنها پیشنهاد دهنده ایم.
دکتر حمیدرضا رحیمی در واکنش به دغدغههای مطرح شده از سوی شهروندان و کاهش ترددها در صورت دورکاری کارمندان میگوید: برخی تصمیمات در سطح کلان کشوری اتخاذ میشود و علوم پزشکی نیز با اجرای سیاست دورکاری به عنوان یکی از مهمترین این تصمیمات کاملا موافق است، زیرا معتقدیم هرچه به کاهش ترددها کمک کنیم، احتمال ابتلا به ویروس کرونا در افراد کاهش مییابد و پیشنهاد استفاده حداکثری از ظرفیت دولت الکترونیک را در همین راستا مطرح کرده ایم.
این تأکید در حالی است که رحیمی از آمار فزاینده ابتلا در روزهای پایانی سال، در مشهد خبر میدهد و تصریح میکند: باز هم هشدار میدهیم اگر میخواهیم این شرایط را با کمترین حاشیه پشت سر بگذاریم، باید ترددها به حداقل برسد؛ بنابراین مردم فقط و فقط برای انجام برخی امور ضروری، با تعاریف انجام شده، از خانه بیرون بیایند و تمام کارهای دیگر را به آینده موکول کنند.
افزایش حجم کار در شرکت آب وفاضلاب
مدیر روابط عمومی شرکت آب و فاضلاب مشهد در پاسخ به گله برخی از کارکنان این شرکت میگوید: ۵۰ درصد کارمندان زن در صورت موافقت مدیر مربوط میتوانند از امکان دورکاری در شرایط اپیدمی کرونا استفاده کنند. به گفته عباس اسحاقیان همچنین کارمندان مردی که همسرانشان جزو کادر درمانی بیمارستان ها، یا خودشان مبتلا به یک بیماری زمینهای هستند، از این امکان بهره مندند. این درحالی است که ایام پایانی سال پیک کار شرکت آب و فاضلاب است و حالا ویروس کرونا نیز با توجه به افزایش ده درصدی مصرف آب نسبت به اسفند سال گذشته، بر حجم فعالیت کارمندان افزوده است.
دورکاری برای افرادی که زمینه بیماری دارند
«افرادی که دارای بیماری زمینهای و ریسک بالا از نظر ابتلا به ویروس کرونا هستند، میتوانند از امکان دورکاری بهرهمند شوند و مادران باردار هم میتوانند از امکان مرخصی استفاده کنند و براساس ضوابط، منعی دراین باره وجود ندارد.» این پاسخ مدیر روابط عمومی شرکت گاز منطقه خراسانرضوی است به گله برخی از کارکنانش که خواستار دورکاری هستند. به گفته حسن خیراندیش با توجه به شیوع ویروس کرونا و تأکید بر کاهش ترددهای غیرضروری در شهر، امکان بهره مندی شهروندان از خدمات غیرحضوری شرکت گاز از طریق مراجعه به درگاههای اینترنتی یا سامانههای تلفنی ۱۸۹۴ و ۳۷۰۷۴ نیز فراهم شده است.
دورکاری بدون قید و شرط
علیرضا کاشی، مدیر روابط عمومی شرکت توزیع برق مشهد، نیز در پاسخ به گله برخی از کارکنان این شرکت میگوید: آنچه استانداری ابلاغ کرده، این است که کارمندان طبق روال عادی حضور یابند و تنها افرادی که جزو گروههای حساس اند، شناسایی شوند که امکان دورکاری را برای آنها فراهم کرده ایم؛ ضمن اینکه این دورکاری قید و شرطی ندارد.
تابع تصمیمات استانداری
مهدی رضوی کیا، سرپرست مرکز ارتباطات و رسانه آستان قدس رضوی، نیز در پاسخ به درخواست دورکاری برخی از کارکنانش میگوید: آستان قدس رضوی در زمینه امور اداری کاملا تابع تصمیمات دولت و استانداری است و پیرو ابلاغیه استانداری، این نهاد نیز شرایط دورکاری برای افراد مشمول را فراهم کرده است.