زبان حکومت در تعامل با مردم باید زبان محبت و خیرخواهی باشد. در نگاه امام خمینی (ره) این یک ضرورت راهبردی است که ریشه در منهج نبوی و علوی دارد. «باید مملکت اسلامی به پیغمبر اسلام و ائمه اسلام اقتدا بکنند (۱)»
اقتدایی چنین به قیام عدل و گسترش داد میانجامد. در این نظام، حق، دادنی است. تجربه تاریخی زیست در زمان پیامبر اعظم الهی (ص) و مولا امیر المؤمنین (ع) به ما میگوید، در اعطای حق به صاحب آن لحظهای هم تعلل روا نیست چه رسد به تردید. در نظامهای باطل است که تردید در دادن حق به ندادن آن منجر میشود. این جاست که «حق گرفتنی است» معنا پیدا میکند و افراد باید برای گرفتن حق خود، از همه ظرفیتها استفاده کنند. قیامهای عدالت محور علیه ظلم اتفاق افتاده که در حکومت اسلامی جزو «صفاتِ سلبیه» از حکومت است. آنچه به عدل جای آن به عنوانِ صفات وجوبی مطرح میشود، خدمت به مردم است.
التزام حکومت به خدمت را امام خمینی (ره) چنین تبیین میکنند: «حکومتها باید خدمتگزار ملتها باشند، چنانچه در اسلام این سیره بود که حکومت در خدمت مردم بود. (۲)»
امام نگاه از بالا به پایین را برای حکومت نمیپسندند. در منهج خمینی (ره)، مردم به واقع ارباب و صاحب حق اند و حکومت جز خدمت تمام ساحتی برای ارتقای تمام ساحتی و به فعلیت رساندن همه استعداد ها، شأن دیگری ندارد. همه در خدمت ملت هستند، دولت در خدمت ملت است، ما همه در خدمت ملت هستیم. (۳)
اتفاقا این بزرگترین ارزش است. خروج از مهندسی خدمت نه تنها ارزشی تولید نمیکند بلکه خارج شدگان را، چون سکه از رواج افتاده، از ارزش میاندازد. در همین سالهایی که از عمر انقلاب گذشته است، خوب تجربه کرده و به یاد داریم که فقط کارگزارانی در نگاه مردم به احترام جاودانه میشوند که برای خود جز خدمت شأنی قائل نبوده اند. آنهایی که بالانشینی آنها را به خودبینی و خود برترشماری گرفتار کند چنان از چشم مردم میافتند که صدای شکستن استخوان هایشان تا آسمان میرسد.
اینها از چشم خدا هم میافتند. مردم عیال خدایند. صاحب حق اند و خدا هم بر حق آنها غیور است. امام (ره) فراتر از خدمت، بر محبت در خدمت هم تأکید دارند راز ماندگاری نظامها هم همین است؛ لذا میفرمایند «کاری بکنید که دل مردم را به دست بیاورید. پایگاه پیدا کنید در بین مردم. وقتی پایگاه پیدا کردید، خدا از شما راضی است، ملت از شما راضی است، قدرت در دست شما باقی میماند و مردم هم پشتیبان شمایند (۴)»
امام مسئولان را به یک دادوستد پرسود برای حکومت و ملت فرامی خوانند «عمده این است که روح مَحبت از شما ببینند، وقتی دیدند شما مَحبت به آنها دارید، آنها هم به شما مَحبت پیدا میکنند، یک امر طبیعی است این معنا.» (۵)
این هم باعث ماندگاری نظام و توسعه خدمت به مردم میشود. باری، حکومتی که علت موجده اش مردم اند علت مبقیه اش را هم باید در میان مردم بجوید.
پی نوشت ها:
۱-صحیفه امام، ج ۸، ص ۴۹،
۲-صحیفه امام، ج ۷، ص ۱۱۷،
۳-صحیفه امام، ج ۶، ص ۴۱۹،
۴-صحیفه امام، ج ۷، ص ۵۱۲،
۵-صحیفه امام، ج ۱۹، ص ۴۱۰