گزارشی از نمایشگاه تخصصی معدن و زمین شناسی در مشهد

هفدهمین نمایشگاه تخصصی معدن، زمین شناسی و صنایع وابسته کار خود را از عصر روز سه شنبه در مشهد آغاز کرده است. شهرآرا هم زمان با برپایی نمایشگاه معدن و زمین شناسی از مسائل این حوزه گزارش می‌دهد

خبرنگار مرتضی محمدپور

به گزارش شهرآرانیوز، هفدهمین نمایشگاه تخصصی معدن، زمین شناسی و صنایع وابسته در شرایطی کار خود را از عصر روز سه شنبه آغاز کرده که ۱۲ هزار مترمربع فضای نمایشگاه بین المللی مشهد در سه سالن فردوسی، عطار و مفاخر به ۱۷۱ شرکت فعال در این عرصه اختصاص یافته است. نمایندگانی از ۹ استان در این رویداد بزرگ اقتصادی حضور دارند و همگی از نام‌های تجاری سرشناس و تولیدکنندگان بزرگ محصولات مرتبط با صنعت ساختمان هستند. در این گزارش، به سراغ شماری از آن‌ها رفته ایم تا به بیان توانمندی شرکت‌های ایرانی، ظرفیت‌های تولید ملی و البته چالش‌های موجود در این حوزه بپردازیم.

اکتشاف، مقدمه استخراج

به طور کلی، ۱۰۷۷ حلقه معدن در استان خراسان رضوی فعال است که ۴۸نوع ماده معدنی باارزش فلزی و غیرفلزی از آن استحصال می‌شود. شاید از دید بسیاری از مردم، خراسان رضوی اقتصاد خود را مدیون بخش خدمات در حوزه زیارت باشد، اما یک مرور سریع به ظرفیت‌های معدنی استان نشان می‌دهد که نه فقط از نظر سودآوری، بلکه می‌توان این استان را از نظر ارزآوری ملی، یکی از استان‌های پیشتاز معدنی در کشور دانست.

با همه این تفاسیر، امروزه چالش‌هایی در حوزه صنایع معدنی وجود دارد که برخی در کل معادن کشور به صورت مشترک و فراگیر وجود دارد و برخی هم منحصر در معادن خراسان رضوی است.

حبیب ا... صادقی، مدیر پروژه یک شرکت فعال در حوزه صنایع معدنی که در نمایشگاه امسال نیز صاحب غرفه است، در گفتگو با شهرآرا می‌گوید: شما ببینید وقتی صحبت از رونق صنایع معدنی می‌شود، همیشه منظورمان این نیست که چند هزار میلیارد تومان اعتبار اختصاص پیدا کند تا مثلا ماشین آلات جدید تهیه کنیم یا بر تعداد خطوط استحصال و غنای محصولات بیفزاییم.

الان یکی از مشکلات جدی ما مربوط به انحراف بودجه است. مثلا همین که سال گذشته دولت سیزدهم توانست پس از مدت ها، بودجه‌ای برای رصد و شناسایی اراضی مستعد ایجاد معدن توسط پهپاد‌های ژئوفیزیک هوایی اختصاص دهد، خیلی هم خوب بود، اما مسئله این است که این اعتبار‌ها باید استمرار داشته باشد.

چرا ۱۰ سال قبل از دولت سیزدهم، این اعتبار‌ها را تخصیص نمی‌دادند؟ براساس ماده ۵ قانون معادن، شرط اصلی توسعه استخراج و استحصال، تقویت زیرساخت‌های اکتشاف است.

مافیا در پوشش سرمایه گذار

دقیقا یک سال قبل بود که در دیدار آیت‎ا... سیداحمد علم الهدی با معاون وقت هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی، مسئله برون سپاری صنایع معدنی به موضوع مورد تأکید نماینده ولی فقیه در استان تبدیل شد.

امام جمعه مشهد تصریح کرد که مسئله معدن خواری امروزه به مافیای سازمان یافته‌ای تبدیل شده است که براساس آن، در ظاهر سرمایه گذاری خارجی بر معادن خراسان رضوی انجام می‌شود، اما در عمل، محصولات استخراج شده به صورت خام از استان خارج و پس از غنی سازی با ارزش افزوده به مراتب بالاتری مورد سوء استفاده سودجویان قرار می‌گیرد. اشاره به این موضوع در اظهارات چند تن از فعالان حوزه صنایع معدنی نیز مشهود بود.

هاشم رجب بیگی، مدیر یکی از شرکت‌های فعال در حوزه استحصال و غنی سازی محصولات معدنی، دراین باره می‌گوید: بحث خروج محصولات معدنی به استان‌های دیگر را کنار می‌گذاریم، زیرا حتی اگر مثلا ذوب آهن اصفهان بر معدن سنگ آهن خواف سرمایه گذاری می‌کند، بالاخره درمجموع سود حاصل از استحصال به ناخالص ملی تبدیل می‌شود و سرجمع سودآوری برای کشور دارد، اما مشکل اصلی در این حوزه، بحث سرمایه گذاری‌های خارجی است.

حقیقت این است که امروزه از طرف بعضی شرکت‌های چینی یا حتی کشور‌های حاشیه خلیج فارس، سرمایه گذاری‌هایی در معادن استان انجام می‌شود که در ظاهر هم مجموع این اعداد و ارقام به عنوان دستاورد و گزارش عملکرد آقایان مطرح می‌شود، اما واقعیت موضوع را که نگاه کنید، سرمایه گذار خارجی نقش دلال را بازی می‌کند و محصول را از معدن ما خریداری می‌کند، آن را به کارخانه‌ای در کشور‌های همسایه می‌برد، غنی سازی می‌کند و دوباره به چند برابر قیمت به خودمان می‌فروشد. شما ببینید، نبود نظارت اینجاست که گریبان ما را می‌گیرد!

هفدهمین نمایشگاه تخصصی معدن، زمین شناسی و صنایع وابسته در مشهد را می‌توان رویدادی بزرگ برای فعالان این حوزه دانست. این نمایشگاه که تا عصر روز جمعه به کار خود ادامه می‌دهد، چهار رویداد جانبی دیگر را نیز در دل دارد؛ نوزدهمین نمایشگاه تخصصی ماشین آلات راه سازی، عمرانی، ریلی و جاده ای، هفدهمین نمایشگاه تخصصی فلزات، فولاد، متالورژی، آهنگری، ریخته گری و صنایع نسوز، بیست و پنجمین نمایشگاه تخصصی صنعت و البته هجدهمین نمایشگاه تخصصی اتوماسیون صنعتی.

در این شرایط با حضور ۷۱ شرکت از استان و ۱۰۰ شرکت از اقصی نقاط کشور، می‌توان امید داشت که زنجیره تعامل غرفه داران فراتر از قرارداد‌های تجاری به هم افزایی تجربیاتشان بینجامد و صدای آن‌ها را با بیانی واحد به گوش متولیان امر برساند.