چاره‌اندیشی برای ناترازی آب و انرژی خراسان‌رضوی در مجمع نمایندگان استان | خراسان‌رضوی بعد از تهران، دومین مصرف‌کننده فراورده‌های نفتی است  

به گزارش شهرآرانیوز، خراسان رضوی با بیش از هفت میلیون نفر جمعیت، ۳۴ شهرستان و ۱۲ حوزه انتخابیه، ۱۸ نماینده در مجلس شورای اسلامی دارد.

نماینده شهرستان‌های تربت حیدریه، زاوه و مه‌ولات و رییس مجمع نمایندگان استان در مجلس در این نشست گفت: اکنون مجمع نمایندگان خراسان رضوی پا پیش گذاشته است تا چالش‌های استان را با وزیران دولت چهاردهم مطرح کرده و نقشه راهی برای رفع این مشکلات ترسیم کند.

محسن زنگنه افزود: برگزاری جلسات با وزرای دولت جدید به خصوص درباره رفع مشکلات حوزه انرژی در دستور کار مجمع نمایندگان قرار دارد تا در نشست با وزیران و پیش از جلسات رای اعتماد با آنها مطرح شود.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی در این نشست به تشریح وضعیت اقلیمی استان پرداخت و گفت: ۷۴ درصد استان خشک و ۲۶ درصد این پهنه جغرافیایی نیمه خشک است، از طرفی از مجموع ۳۷ محدوده و پهنه استانی، ۳۴ محدوده از نظر آب در وضعیت بحرانی قرار دارد.

محمدعلی نعمت نژاد افزود: سالانه ۳.۶ میلیارد متر مکعب آب از منابع زیرزمینی و آبخوان‌های استان برداشت می‌شود که حدود یک میلیارد مترمکعب آن اضافه برداشت از آبخوان‌ها است.

اضافه برداشت ۳۵ میلیارد مترمکعبی از آبخوان‌های خراسان رضوی

وی گفت: در طول دست‌کم نیم قرن گذشته ۳۵ میلیارد مترمکعب آب از آبخوان‌های استان اضافه برداشت شده است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی گفت: درصورتی که مشکل کمبود فیزیکی آب در استان رفع نشود امکان توسعه صنعت و خدمات وجود نخواهد داشت از طرفی امسال به ناچار بخش زیادی از سهم چاه‌های کشاورزی و صنعت را به بخش آب شرب اختصاص دادیم.

نعمت نژاد به موضوع تامین آب استان اشاره و بیان کرد: نخستین طرح مهم در خصوص تامین آب، انتقال آب دریای عمان به خراسان رضوی است که در قانون سالانه ۷۵۰ میلیون متر برای سه استان شرقی کشور از جمله خراسان رضوی برنامه ریزی شده است که در مرحله نخست ۲۵۰ میلیون مترمکعب از این سهم به صنعت فولاد داده خواهد شد و اصولا این صنعت در انتقال آن اقدام خواهد کرد.

درصورتی که مشکل کمبود فیزیکی آب در استان رفع نشود امکان توسعه صنعت و خدمات را در استان نخواهیم داشت
مدیرعامل آب منطقه‌ای خراسان رضوی بیان داشت: نیاز است وزارت نیرو برای تامین آب شرب شرق کشور، همانند بخش صنعت وارد حوزه سرمایه گذاری در انتقال آب دریای عمان شود.

نعمت نژاد اضافه کرد: بیش از ۵۰ درصد از جمعیت و ۶۰ درصد صنعت استان در شهرستان و آبخوان مشهد مستقر است و باید برای تامین منابع آبی آن برنامه ریزی شود.

وی به تامین بخش اعظم آب استان و مشهد از سد «دوستی» اشاره کرد و گفت: در حوزه آب هریرود مانند هیرمند (در نوار مرزی شرق کشور با افغانستان) پروتکل برداشت و تقسیم حقابه مرزی نداریم.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی تصریح کرد: اکنون افغانستان سد "سلما" را در حوزه بالادست رودخانه هریرود ساخته و تکمیل کرده است و چهار سد دیگر نیز در حال ساخت دارد که ظرفیت ذخیره سازی آنها حدود ۸۵۰ میلیون مترمکعب است که باید وزارت خارجه و دیگر نهاد‌های متولی برای تدوین پروتکل‌های لازم برای برداشت از این سد‌ها اقدام کنند.

نعمت نژاد افزود: سرانه استاندارد برای تامین آب در دنیا هزار و ۷۰۰ مترمکعب و سرانه مصرف آب در استان خراسان رضوی ۶۰۰ مترمکعب و در مشهد ۱۲۵ مترمکعب است که این نشان دهنده وضعیت به شدت بحرانی آب در مشهد است.

وی شمار چاه‌های مجاز خراسان رضوی را ۱۶ هزار و ۵۶۶ حلقه عنوان کرد و گفت: ۹ هزار و ۹۷۷ حلقه چاه از این تعداد کشاورزی و بقیه مربوط به بخش شرب، بهداشت و خدمات است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی گفت: تاکنون ۶ هزار و ۵۳۰ حلقه چاه غیرمجاز نیز در استان شناسایی شده است که قطعا با وجود باغ‌ویلا‌ها در نقاط مختلف مشهد، شمار این تعداد بسیار بیشتر است، در حوزه برخورد با چاه‌های غیرمجاز و میزان و نحوه مجازات‌ها قوانین باید اصلاح شود.

یک‌سوم آب در شبکه‌های انتقال استان هدر می‌رود

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی نیز بیان داشت: این استان ۱۰ هزار و ۱۳۴ کیلومتر شبکه انتقال، ۱۸ هزار و ۳۸۴ کیلومتر شبکه توزیع و ۸۷۴ مخزن ذخیره آب دارد، که شبکه انتقال به توزیع به دلیل کمبود منابع به شدت فرسوده است.

حسین امامی افزود: تولید آب آبفای استان سالانه ۳۳۰ میلیون مترمکعب است که افزون بر ۱۰۰ میلیون مترمکعب، یعنی یک سوم این میزان در مسیر انتقال هدر می‌رود.

وی گفت: ۱۳ درصد آب تولیدی آبفا بدون درآمد است و به دلیل خرابی و یا قدیمی بودن شمارشگرها، از آن عبور کرده و درآمدی عاید این اداره نمی‌شود و از طرفی ۲۰ درصد نیز در شبکه فرسوده انتقال از بین می‌رود.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی اظهار داشت: در صورت تامین بودجه برای اصلاح و نوسازی شبکه انتقال و توزیع، ناترازی و کمبود کنونی آب دست کم تا چند سال در استان برطرف خواهد شد.

وی به فعالیت ۶۰۰ ایستگاه پمپاژ و هزار و ۳۷۵ حلقه چاه آب شرب در استان اشاره کرد و گفت: در سال گذشته هر ۲ روز یک چاه آب شرب حفر شدده که البته حقیقت این است که به دلیل برداشت بیش از حد مجاز از سفره‌های زیرزمینی، با از رده خارج شدن و کم آب شدن حجم آب چاه‌ها مواجه هستیم و مدام باید چاه جدید حفر کنیم.

در صورت تامین بودجه برای اصلاح و نوسازی شبکه انتقال و توزیع ناترازی و کمبود آب حداقل تا چند سال در استان برطرف خواهد شد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی اظهار داشت: هزینه حفر هر حلقه چاه در استان ۱۵۰ میلیارد ریال است که سالانه می‌تواند به طور متوسط ۲۰۰ هزار مترمکعب آب برای استان تامین کند که البته هزینه انتقال علاوه بر این میزان خواهد بود.

هزینه تولید هر مترمکعب آب در خراسان رضوی ۷۵۰ هزار ریال است

امامی خاطرنشان کرد: هم اکنون هزینه دریافتی برای هر مترمربع آب در روستا‌ها هشت هزار ریال و در شهر‌ها ۱۳ هزار ریال است حال آنکه با اعداد بالا تولید هر مترمربع آب بدون هزینه انتقال ۷۵۰ هزار ریال تمام می‌شود.

وی گفت: تعرفه آب شرب باید حتما اصلاح شود و از طرفی تمهیدات جدی و متناسب با تخلفات برای برخورد با انشعابات غیرمجاز و سایر خلافی‌ها در حوزه آب باید اندیشیده شود.

امامی، درآمد سالانه آبفای خراسان رضوی را ۶ هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال عنوان کرد و گفت: سالانه ۵۰۰ میلیارد ریال پول برق و حدود سه هزار میلیارد ریال برای پرداخت به آب منطقه‌ای در استان هزینه می‌شود.

وی بیان داشت: حجم مخازن ذخیره آب به ازای هر نفر در استان ۶ دهم مترمکعب است که میانگین کشوری آن یک مترمکعب است، این اعداد نشان می‌دهد در زمان قطع برق و بروز حوادث، تاب آوری مخازن برای تامین آب پایدار در استان پایین است و ما با مشکل مواجه می‌شویم.

امامی به تامین آب شرب بیش از سه هزار روستای خراسان رضوی اشاره کرد و گفت: برای تامین آب در ۲۰۰ روستای بی آب با مشکل مواجه هستیم و در ۴۰۰ روستا نیز تنش آبی داریم که در برنامه هفتم توسعه ردیف بودجه ویژه برای تامین آب این روستا‌ها مورد نیاز است.

چهار نیروگاه جدید نیز ناترازی انرژی خراسان رضوی را رفع نمی‌کند

مدیرعامل شرکت برق منطقه‌ای خراسان در این نشست گفت: در سه سال گذشته چهار واحد نیروگاهی در خراسان رضوی ایجاد شده است، اما از آنجا که شبکه برق در کشور سراسری است، موضوع ناترازی برق در منطقه با ایجاد این تعداد نیروگاه میسر نخواهد شد.

حسین محمودی افزود: علاوه بر اینها نیاز است تا واحد ۳ بخار نیروگاه گازی فردوسی با حدود ۱۶۰ مگاوات ظرفیت تولید برق راه اندازی شود.

وی گفت: همچنین باید واحد ۲ نیروگاه گازی ابن یمین سبزوار و بعد از آن نیروگاه بخاری این نیروگاه نیز راه اندازی شود، این واحد‌ها به خوراک گاز جدید احتیاج ندارد بلکه از بخار خروجی اگزوز نیروگاه برق تولید می‌کند که در نهایت راندمان نیروگاه را ارتقا خواهد داد.

مدیر عامل برق منطقه‌ای خراسان گفت: کار ساخت یک نیروگاه ۵۰۰ مگاواتی در سرخس نیز در مرحله پیش از آغاز طرح مانده است.

ساخت نیروگاه زغال سنگی طبس ۲۰ ساله شد

محمودی ادامه داد: ساخت نیروگاه زغال سنگی طبس، واقع در جاده طبس - یزد با وجود گذشت ۲۰ سال از آغاز طرح، تنها حدود ۴۰ درصد پیشرفت داشته که باید توجه داشت تولید برق در این واحد بدون نیاز به گاز خواهد بود و با راه اندازی این نیروگاه و دیگر نیروگاه‌های جدید، تراز انرژی منطقه مثبت می‌شود.

مدیرعامل شرکت برق منطقه‌ای خراسان اظهار داشت: نیروگاه مشهد ۵۰ ساله است، در مجموع چند واحد با راندمان کم حدود ۲۳۰ مگاوات در این مجموعه، برق تولید می‌کنند که قرار است یک نیروگاه ۳۰۰ مگاواتی با بازده بالا در مکان نزدیک به نیروگاه مشهد نصب شود.

محمودی بیان داشت: ۱۷۰ کیلومتر خط انتقال ۴۰۰ کیلو ولت ترانزیت برق به مرز ترکمنستان کشیده شده که ساخت آن برای ترانزیت برق به ترکیه بوده است البته باید پیگیری شود که طرف ترکمن سهم انتقال خود را از مرز تا "ماری" ایجاد کند.

ساخت نیروگاه زغال سنگی طبس واقع در جاده طبس به یزد با وجود گذشت ۲۰ سال زمان از آغاز طرح، ۴۰ درصد پیشرفت داشته که باید توجه داشت تولید برق در این واحد بدون نیاز به گاز خواهد بود
وی ادامه داد: اکنون در سه استان خراسان ظرفیت تولید برق پنج هزار مگاوات است که چهار هزار مگاوات تولید خراسان رضوی و بقیه مربوط به خراسان‌های شمالی و جنوبی است، ضمن اینکه در شرایط خاص مصرف نیز هزار و ۳۰۰ مگاوات به استان‌های مازندران و گلستان می‌دهیم.

محمودی تصریح کرد: در شرایط کنونی عمده فشار ناترازی برق متوجه بخش کشاورزی و صنعت استان است و مصرف کننده‌های مردمی هیچ احساسی نسبت به این کمبود ناترازی ندارند.

وی گفت: رفع این ناترازی‌ها با وجود رشد ۱۰ درصدی مصرف برق در سال جاری، با وجود ساخت نیروگاه‌های جدید که ذکر شد، تولید برق تجدید پذیر و هسته‌ای و نیروگاه‌های جدید ساخته شده در سه سال گذشته، سال‌ها به طول می‌انجامد که نیاز است مردم و مصرف کننده نیز در این حوزه درگیر شوند.

برق تجدیدپذیر، چاره رفع ناترازی برق

مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق خراسان رضوی نیز گفت: برای رفع ناترازی برق باید تمرکز اصلی استان بر حوزه تولید برق تجدیدپذیر باشد.

علیرضا خدابنده اظهار داشت: چهار طرح اصلی را در این خصوص در خراسان رضوی آغاز کرده ایم که بهینه سازی چراغ‌های معابر با چراغ‌های ال‌ای دی گام اول بود که باید نهاد‌های مربوطه برای بهینه سازی برق اعتبار آن را تامین کنند.

وی گفت: در حوزه برقی کردن چاه‌های کشاورزی با حدود ۵۰ چاه قرارداد بسته شده است، البته دولت باید به این بخش در حوزه روستایی و کشاورزی کمک کند تا با ایجاد نیروگاه‌های خورشیدی، حوزه کشاورزی از کمبود برق آسیب نبیند.

مدیرعامل شرکت توزیع برق خراسان رضوی از بهینه سازی آزمایشی سه هزار چاه کشاورزی استان خبر داد و گفت: الکتروموتور‌ها با ساختار شناور بهینه می‌شوند و استارتر آنها نیز اینورتری می‌شود که باید نهاد متولی بهینه سازی انرژی از آن حمایت کند.

خدابنده افزود: باید صنایع کوچک در حوزه ساخت نیروگاه‌های کوچک تجدید پذیر مورد حمایت قرار گیرند.

وی اظهار داشت: راه حل تعطیلی و قطع برق تنها بهینه سازی مصرف در واحدها، بخش صنایع و کشاورزی است و باید توجه داشت تقریبا ۶۰ درصد شبکه برق روستایی کشور فرسوده است که باید سهم اعتباری متوازنی برای این بخش دیده شود.

مصرف روزانه ۱۸ میلیون لیتر سوخت در خراسان رضوی

شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی منطقه خراسان رضوی شهرستان‌های مشهد، چناران، کلات، بینالود، فیروزه، نیشابور، فریمان، قوچان، تربت‌جام، تایباد، درگز و سرخس را زیر پوشش خدمات خود دارد.

دیگر شهرستان‌های خراسان رضوی زیر پوشش خدمات ۲ شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی منطقه تربت‌حیدریه و منطقه سبزوار اداره می‌شوند.

مدیر شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی منطقه خراسان رضوی اظهار داشت: روزانه ۱۸ میلیون لیتر نفت، گاز، بنزین و دیگر فرآورده‌های نفتی در استان مصرف می‌شود.

علی اصغر اصغری افزود: خراسان رضوی بعد از تهران، دومین مصرف کننده فرآورده‌های نفتی است و دورترین فاصله را در میان استان‌ها با منابع تولید این فرآورده‌ها دارد، یعنی حدود هزار کیلومتر با منابع استان‌های جنوبی فاصله دارد.

وی گفت: تامین فراورده‌های نفتی در استان اکنون از خط لوله "ری" از مسیر گرگان- سمنان- مشهد - تربت حیدریه صورت می‌گیرد که این خط لوله کفاف نیاز سوخت استان را نمی‌دهد.

در ادامه حتما بخوانید ردیابی کارت‌های سوخت مفقودشده از طریق سامانه ردیابی کارت‌های گم‌شده | قطع سهمیه سوخت خودرو‌های اینترنتی در سال ۱۴۰۳

ساخت خط لوله تابش، در هاله‌ای از ابهام

مدیر شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی منطقه خراسان رضوی اظهار داشت: از طرفی برای انتقال سایر فرآورده‌های نفتی از جنوب کشور به استان، ماهانه هزار میلیارد ریال کرایه حمل پرداخت می‌شود که رقم بسیار زیادی است.

اصغری افزود: از سال ۱۴۰۱ موضوع ایجاد خط لوله ۲۲ اینچی "تابش" از مسیر رفسنجان- بیرجند- تربت حیدریه به مشهد به طول ۹۵۰ کیلومتر مطرح شده است.

وی پیمانکار طرح را قرارگاه خاتم الانبیا (ص) عنوان کرد و گفت: قرار بود ایجاد خط لوله تابش تا سال ۱۴۰۴ تمام شود، اما به دلیل تامین نشدن اعتبار، هنوز ساخت آن آغاز نشده است و طرح در هاله‌ای از ابهام مانده است.

بواسطه عدم اصلاح قیمت حامل‌های انرژی کم کم با گسترش پدیده شوتی‌های حمل سوخت در خراسان رضوی مانند دیگر استان‌های شرقی روبرو خواهیم بود
مدیر شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی منطقه خراسان رضوی، عمده‌ترین چالش شرق کشور را موضوع ناترازی تامین و مصرف سوخت عنوان کرد و گفت: به دلیل نرخ پایین سوخت در کشور و تفاوت قیمت آن با افغانستان، قطعا مشکل قاچاق سوخت در آینده بیشتر خواهد شد.

اصغری، پدیده قاچاق سوخت را در خراسان رضوی کمتر از دیگر استان‌های شرقی دانست و گفت: به دلیل اصلاح نشدن قیمت، کم کم ما نیز با پیدایش و گسترش پدیده شوتی‌های حمل سوخت مانند دیگر استان‌های شرقی روبه رو خواهیم شد.

وی گفت: مصرف پنج نیروگاه تولید برق استان در فصل پرمصرف ۱۵ میلیون لیتر نفت گاز است که البته تامین سوخت نیروگاه شریعتی و مشهد با خط لوله انجام می‌شود.

مدیر شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی منطقه خراسان رضوی به افزایش ظرفیت ذخیره سازی سوخت به ۸۰ میلیون لیتر در نیروگاه‌ها اشاره کرد و افزود: لازم است نیروگاه نیشابور به خط لوله انتقال سوخت متصل شود و نفت کوره نیروگاه توس نیز از طریق مخازن خط آهن تامین شود.

مصرف روزانه ۱۱۰ میلیون مترمکعب گاز در استان‌های خراسان

مدیرعامل شرکت گاز خراسان رضوی گفت: مجموع نیاز گاز سه استان خراسان در فصل سرما ۱۱۰ میلیون مترمکعب است که ۸۵ میلیون مترمکعب آن مربوط به خراسان رضوی است.

حسن افتخاری افزود: ظرفیت تولید گاز استان ۵۵ میلیون مترمکعب است که در دوران اوج مصرف ۳۰ میلیون مترمکعب گاز از طریق خط لوله به استان منتقل شده و بقیه با اعمال محدویت مصرف برای صنایع و تغییر سوخت نیروگاه‌ها به سوخت مایع، تامین می‌شود.

وی بیان داشت: در تصمیم گیری‌های کلان نفت و گاز، باید استان خراسان رضوی به عنوان یک استان نفت و گازخیز شناخته شود و در سیاست گذاری‌ها نقش آفرینی کند.

تکمیل طرح ذخیره‌سازی گاز سرخس

مدیرعامل شرکت گاز خراسان رضوی اظهار داشت: برای رفع ناترازی گاز در استان افزایش تولید پنج میلیون مترمکعبی گاز قابل دسترسی است از طرفی با تکمیل مرحله ۲ ذخیره سازی گاز سرخس می‌توان تولید گاز را ۱۰ میلیون مترمکعب در روز اضافه کنیم البته اجرای این طرح نسبت به برنامه ریزی‌ها ۵۰ درصد عقب است.

افتخاری ادامه داد: همچنین لازم است خط ۱۱ انتقال گاز به استان خراسان رضوی نیز کشیده شود و این موضوع مصوب شود.

وی گفت: اکنون تنها ۸۵ روستا با سرانه بالا در انتظار برای اتصال به شبکه گاز هستند و عملیات گازرسانی به «باجگیران» تنها شهر بدون گاز استان نیز در دست اقدام است.

مدیرعامل شرکت گاز خراسان رضوی ادامه داد: درخواست داده ایم یک میلیون بخاری با راندمان بالا در استان با یک میلیون بخاری فرسوده با راندمان پایین تعویض شود و هم اکنون پیمانکاران مربوطه در طرح کشوری برای ۲۵۰ هزار بخاری تعیین شده اند.

سلسله نشست‌های مجمع نمایندگان خراسان رضوی با مدیران کل استان در حوزه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیرساختی در دیوان محاسبات خراسان رضوی برگزار می‌شود.

منبع: ایرنا