مطالبه مشترک بازرگانان ایرانی و افغانستانی برای حذف «خاک پولی» در مرز دوغارون
آسان‌سازی تردد بار و ناوگان تجاری از مهم‌ترین گذرگاه مرزی بین ایران و افغانستان، مطالبه چندین‌ساله بازرگانان و رانندگان دو همسایه است که این روز‌ها درقالب حذف عوارض عبور یا به‌قول افغانستانی‌ها «خاک‌پولی»، بر سر زبان‌ها افتاده است.
به گزارش شهرآرانیوز، گمرک و مرز دوغارون-اسلام‌قلعه افغانستان با قدمت بیش از ۱۰۰ سال در ۱۸ کیلومتری شهر تایباد و ۲۲۵ کیلومتری جنوب‌شرقی مشهد واقع شده است.
در کنار دو مرز «ماهی‌رود» خراسان‌جنوبی و «میلک» سیستان‌وبلوچستان، گذرگاه جاده‌ای دوغارون بیشترین سهم را در جابه‌جایی کالا بین افغانستان و ایران و دیگرکشور‌های جهان دارد.
برای تشریح اهمیت مرز دوغارون در قالب یک بند کافی است بدانیم که پارسال حدود ۸۰۰ هزار تن کالای ترانزیتی به ارزش ۲.۹ میلیارد دلار و ۶۰۰ هزار تن کالای صادراتی به ارزش حدود ۱۸۰ میلیون دلار از مرز دوغارون به افغانستان ارسال شده است و همچنین در سال ۱۴۰۲ از طریق این مرز زمینی ۱۵ هزار تن کالا به ارزش ۱۵ میلیون دلار از افغانستان وارد ایران شده است.
تردد روان و حذف هزینه‌های مختلف از فرایند عبور و مرور کالای تجاری قطعا در بهبود روند صادرات و ترانزیت کالا بسیار اثرگذار است و می‌تواند روند صدور کالا از ایران به افغانستان را مانند حدود هشت سال قبل به رقم نیم میلیارد دلار برساند.
در هفته‌های گذشته موضوع حذف دریافت عوارض عبور مرزی حدود ۷۰ دلاری از هر کامیون برسرزبان‌ها افتاده است، ابتدا طرف افغانستانی مدعی حذف این عوارض شد، اما مشخص شد که این رقم کاهش یافته، اما حذف نشده و طرف ایرانی نیز به صورت متقابل این رقم را کاسته و به ۷۰ دلار در ازای هر تریلی رسانده است.
این در حالی است که بازرگانان ایرانی و افغانستانی، مالکان بار و شرکت‌های حمل و نقل ایرانی و افغانستانی با هدف کاهش هزینه‌ها، خواستار حذف همزمان و هماهنگ این عوارض از سوی مسوولان ۲ سوی مرز دوغارون - اسلام‌قلعه هستند.
شرکت‌های ترانسپورتی هرات، خواستار حذف خاک‌پولی
رییس اتحادیه شرکت‌های ترانسپورتی استان هرات افغانستان در این خصوص گفت: همچنان که از سال‌های گذشته اعلام کرده ایم خواستار حذف دریافت عوارض مرزی از ناوگان حمل و نقل جاده‌ای در مرز دوغارون- اسلام قلعه بین هرات و خراسان رضوی هستیم.
عارف رضایی افزود: صفر شدن عوارض مرزی از ناوگان تجاری، سهولت حمل و نقل بین المللی برای تجار و بازرگانان را در پی دارد.
وی ادامه داد: با حدف این عوارض مرزی در مرز دوغارون- اسلام قلعه، که در افغانستان "خاک پولی" و در ایران "دوزبلاغ" خوانده می‌شود، کالا به قیمت کمتر به دست مصرف کننده نهایی می‌رسد که در نهایت به نفع مردم است.
خاک‌پولی کاهش یافته است
رئیس انجمن صنفی شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی خراسان رضوی نیز در تشریح ماهیت خاک پولی گفت: این عوارض هنگام عبور ناوگان ایرانی یا افغانستانی با بار ترانزیتی، صادراتی و یا وارداتی از مرز توسط نهاد‌های مرزی ۲ کشور دریافت می‌شود.
احمد زمانیان‌یزدی افزود: پیش از این عوارض دریافتی از ناوگان افغانستانی ۱۰۲ دلار بود که پس از اینکه افغانستانی‌ها مبلغ خاک‌پولی را کاهش داده و به حدود ۷۰ دلار رساندند، طرف ایرانی نیز اکنون حدود ۷۰ دلار از ناوگان افغانستانی می‌گیرد.
رئیس انجمن صنفی شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی خراسان رضوی از مطابه چندباره این نهاد برای حذف خاک‌پولی خبر داد و گفت: ایران سال‌ها پیش، در زمان دولت گذشته افغانستان این هزینه را حذف کرد، اما به دلیل آنکه طرف افغانستانی عوارض متقابل را حذف نکرد، ایران هم پس از مدتی دوباره دریافت این عوارض را برقرار کرد.
حذف خاک‌پولی تصمیمی ملی است
زمانیان‌یزدی اظهار داشت: موضوع حذف این عوارض که افغانستانی‌ها به آن خاک پولی و برخی رانندگان ما به آن "دوزبلاغ" یا عوارض عبور می‌گویند، باید در تهران بررسی شود، چون مساله‌ای کشوری است و استان نمی‌تواند درباره آن تصمیم گیری کند.
وی گفت: البته هزینه‌های دیگری از طرف نهاد‌های دولتی از جمله گمرک و شرکت نفت و یا برخی بخش‌های خصوصی مرزی مانند توقفگاه‌ها از رانندگان دریافت می‌شود که طبق قانون است، اما اینجا فقط حذف خاک پولی مطرح است.
رئیس انجمن صنفی شرکت‌های حمل و نقل بین‌المللی خراسان رضوی گفت: اکنون همه بحث و مطالبه‌ها بر سر حذف خاک پولی، یا همین ۷۰ دلار است.
حذف خاک‌پولی به‌نفع افغانستانی‌هاست
زمانیان‌یزدی خاطرنشان کرد: البته حذف این عوارض بیشتر به نفع افغانستانی‌ها است چرا که تردد تعداد ناوگان افغانستانی از مرز دوغارون بیشتر از ناوگان ایرانی است، از طرفی باید توجه داشت تردد ناوگان ایرانی تنها تا اسلام‌قلعه یا نهایتا تا هرات و عمق ۱۲۰ کیلومتری خاک افغانستان است در حالی که ناوگان افغانستانی بیش از هزار کیلومتر و تا بندرعباس در خاک ایران تردد دارند.
وی گفت: البته نباید فراموش کرد هر هزینه‌ای که در قالب حق عبور یا سایر هزینه‌ها پرداخت می‌شود در صورت حساب حمل کالا روی کرایه حمل باید توسط تاجر پرداخت شود، لذا همه هزینه‌ها بر صاحب بار تحمیل می‌شود.
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای خراسان رضوی نیز به ایرنا گفت: این سازمان با حذف یا کاهش عوارض متقابل در مرز دوغارون - اسلام قلعه از ناوگان تجاری موافق بوده و در این خصوص در حال رایزنی با طرف افغانستانی است.
جعفر شهامت افزود: باید توجه داشت آنچه به عنوان حذف عوارض تردد از ناوگان تجاری در مرز دوغارون- اسلام قلعه با افغانستان مطرح شده، حذف عوارض متقابل است.
وی ادامه داد: راهداری نیز تمایل به حذف عوارض متقابل دارد لذا در سطح ملی نشست‌های حضوری و مجازی برای کاهش عوارض یا حذف آن در سه مرز «میلک، ماهی‌رود و دوغارون» با افغانستان در حال پیگیری است که البته طرف افغانستانی حذف عوارض را پذیرفته است و ما هم آماده ایم عوارض را به همان میزان که طرف مقابل کاهش دهد، پایین بیاوریم.
دولت سابق افغانستان به توافق حذف خاک‌پولی عمل نکرد
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای خراسان رضوی گفت: در سال ۱۳۹۲ و با توجه به توافقات صورت گرفته بین ۲ دولت وقت ایران و افغانستان برای حذف عوارض تردد مرزی، ایران به مدت بیش از یک هفته دریافت عوارض را حذف کرد، اما طرف افغانستانی به توافق حذف عوارض متقابل عمل نکرد که در نهایت ایران نیز دوباره دریافت عوارض را از سر گرفت.
شهامت افزود: اخیرا افغانستان عوارض تردد در گذرگاه مرزی اسلام قلعه - دوغارون را کاهش داده، اما حذف نکرده است و در نشست‌های دوجانبه نیز آنها این موضوع را تایید کرده اند که عوارض را صرفا کاهش داده اند.
وی اضافه کرد: عوارض ترددی که ایران در گذرگاه مرزی دوغارون - اسلام قلعه از ناوگان تجاری دریافت می‌کند عوارض متقابل است یعنی عوارضی که ما از ناوگان افغانستانی می‌گیریم در برابر هر آن چیزی است که افغانستان در مرز از ناوگان ایران دریافت می‌کند و قانون، راهداری را به دریافت این عوارض متقابل مکلف کرده است.
مدیرکل راهداری و حمل نقل جاده‌ای خراسان رضوی گفت: در گذشته سهم تردد ناوگان کشور افغانستان در مرز دوغارون حدود ۷۰ درصد و ناوگان ایرانی حدود ۳۰ درصد بود که اکنون تقریبا این سهم تردد به حالت متعادل رسیده و بین ناوگان ۲ کشور به صورت ۵۰ درصد تقسیم شده است.
شهامت افزود: عبور بار ترانزیتی از جاده‌ها موجب تخریب و استهلاک راه‌ها می‌شود و از طرفی بخش خصوصی با عبور ناوگان ترانزیتی درآمد کسب می‌کند لذا باید عوارضی برای ایمن‌سازی و بازسازی راه‌ها از این بخش به نفع دولت دریافت شود.
وی ادامه داد: آنچه به عنوان عوارض به ازای هر تن کیلومتر تردد از ناوگان تجاری دریافت می‌شود مربوط به بازسازی زیرساخت‌های جاده‌ای است که مطابق قانون همچنان از ناوگان بخش خصوصی دریافت خواهد شد و ارتباطی با عوارض تردد از مرز ندارد.
ملاک تعریف عوارض مرزی، رفتار کشور مقابل است
ماه گذشته استاندار خراسان رضوی در جمع فعالان اقتصادی در شورای گفت وگوی دولت و بخش خصوصی این استان با بیان اینکه ۲ کشور ایران و افغانستان در تعامل مستمر به سر می‌برند، گفت: اکنون ملاک در تعیین عوارض حمل ونقل مرزی، رفتار متقابل ۲ طرف است.
یعقوبعلی نظری افزود: در حوزه عوارض براساس رفتار متقابل عمل خواهد شد که موضوعی طبیعی است، موضوع عوارض از ناوگان نیز از سوی وزارت امور خارجه دنبال می‌شود و استان خراسان رضوی هم در حوزه اقتصادی آن را دنبال می‌کند.
وی بیان کرد: طرح موانع و مشکلات دریافت عوارض متقابل از ناوگان افغانستانی و توافقات حاصله در این زمینه از دستورکار‌های نشست شورای گفت وگوی دولت و بخش خصوصی خراسان رضوی نیز هست.
حذف خاک‌پولی به سرنوشت ۲۴ساعته‌کردن مرز دوغارون گرفتار نشود
حذف خاک پولی یا عوارض عبور مرزی باید به صورت متقابل توسط افغانستان نیز اجرا شود و پیگیری‌های ایرنا نشان می‌دهد موضوع در دستور کار مقامات ۲ کشور همسایه قرار دارد، هرچند شاید مقدار این عوارض ۷۰ دلار، به نظر ناچیز برسد، اما حذف آن نماد تعامل مسوولان ۲ کشور در راستای تسهیل در تردد و کاهش هزینه‌ها برای تامین مایحتاج مردم افغانستان است.
لازم به ذکر است که پیش از این مسوولان بلندپایه ملی و محلی ۲ همسایه در نشست‌های مختلف از توافق برای شبانه روزی کردن مرز دوغارون - اسلام‌قلعه خبر داده بودند، اما تاکنون این توافق به ثمر نرسیده است و امید است که حذف خاک پولی، که هزینه‌ای نیز برای دولت ایران و افغانستان ندارد از سد دیوان سالای و سایر مشکلات عبور کرده و روی محقق ببیند.
منبع: ایرنا
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
