داستان شورای اجتماعی محلات منطقه ما

عطایی
دبیر شهرآرا محله
به دلیل گستردگی مشکلات و دغدغه‌های کلان‌شهری همچون مشهد، مشارکت واقعی و معنادار مردم در فرایند‌های برنامه‌ریزی و توسعه آن مورد تأکید برنامه‌ریزان شهری است و این مهم بیش از هر چیز در سطح خرد و محله‌ای ضرورت دارد. از این رو همواره تدوین و اجرای برنامه‌هایی در قالب محلات مفید و مؤثر بوده است. بر همین اساس پنجمین شورای اسلامی شهر مشهد، اهتمام و تلاش فراوانی کرد تا شورا‌های اجتماعی محلات با استفاده از ظرفیت‌های قانونی در قالب مجامع داوطلبی به وسیله خود مردم انتخاب شوند. روز نهم اردیبهشت در تقویم رسمی کشور، به عنوان روز شورا‌ها معرفی شده است. ما از همین نام‌گذاری به عنوان فرصتی برای معرفی محلات منطقه و اعضای شورای اجتماعی آن‌ها استفاده می‌کنیم. در شماره‌های بعد نیز از شرایط پیش آمده در زمانی که جلسه‌های شورای اجتماعی محلات برگزار نمی‌شود، استفاده خواهیم کرد و هر هفته سراغ اعضای یک محله خواهیم رفت.

محله مهرآباد
محله مهرآباد در گذشته یکی از روستا‌های قدیمی اطراف مشهد بود که با گسترش شهرنشینی به بافت شهری اضافه شد و از قدیمی‌ترین محله‌های منطقه ما محسوب می‌شود. این محله قدمتی هفتاد ساله دارد و یکی از مهاجرپذیرترین محلات شهر است. حضور قومیت‌های مختلف از شاخصه‌های مهم این محله است که با وجود مذاهب گوناگون در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند و با هم تعامل دارند. این ویژگی باعث تمایز مهرآباد از دیگر محله‌های مجاور شده است. بافت جمعیتی محله مهرآباد جوان و پویاست و بیشتر ساکنان آن بین ۲۰ تا ۲۴ سال سن دارند. ظرفیت بسیار بالای جوانان این محله می‌تواند در رشد و توسعه اقتصادی و فرهنگی آن تأثیر خوبی داشته باشد.
محله مهرآباد به عنوان اولین محله منطقه برای تشکیل مجمع عمومی داوطلبان و برگزیدن اعضای خود، انتخاب و اردیبهشت ماه سال ۹۸ انتخابات در آن آغاز شد. در جلسه انتخاباتی، بازگشایی بولوار کرامت و خروج مهرآباد از بن‌بست اولویت تمام نامزد‌ها بود.
سید روح ا... علوی منش، ۳۰ ساله که به عنوان رابط جوانان در شورای اجتماعی محله انتخاب شد، در نخستین نشست این شورا و با انتخاب اعضای جدید عنوان رئیس شورای محله مهرآباد را نیز به دست آورد. طیبه عبدی، تنها نماینده بانوان در این شورا هم دانشجوی کارشناسی ارشد هنر اسلامی و عضو انجمن طراحی دوخت خراسان است و سال گذشته به عنوان کارآفرین نمونه مشهد معرفی شده است. جواد کاووسی، فعال فرهنگی و اجتماعی مجتمع مهدیه مهرآباد، علیرضا عابدیان، خداداد شیردلی ماهرود و علیرضا گلچین، جانشــین دبیر کانون سلامت محله مهرآباد دیگر افراد منتخب مجمع ساکنان برای شورا بودند و محمد ملکان به عنوان رابط روحانیون، علی اکبر پاکروان مدیر دبیرستان نـور برزگر مهرآباد به عنوان رابط مدارس، حسن غیب علی به عنوان رابط کسبه و مجید نیکنام نوروزی هم به عنوان رابط تشکل‌ها برای عضویت در این شورا انتخاب شدند. علیرضا گلچین هم نائب رئیس شورا شد.

محله آوینی
پس از مهرآباد نوبت به محلات آوینی، نیزه و امیرالمؤمنین (ع) رسید. انتخابات شورای اجتماعی محلات این سه محله در کتابخانه آوینی برگزار شد. محله شهید آوینی با مساحت ۹۹۵۸۸۲ کیلومترمربع و با قدمت ۳۵ سال از سوی کمیته نام‌گذاری به این نام معروف شده است. این محله از شمال به خیابان صادقیه، از جنوب به شهرک ثامن، از شرق به بزرگراه شهید بابانظر و از غرب به ۱۰ متری شهید بهشتی راه دارد و جمعیت آن ۲۸۷۲۵ نفر و ۷۲۵۴ خانوار است. جمعیت مهاجران وارد شده به این محله در سال‌های اخیر حدود ۲۳۸۵۷ نفر است. این محله دارای یک قرائت‌خانه و ایستگاه آتش‌نشانی در شهید آوینی ۵ است. بوستان آلاله‌ها نیز در ابتدای شهید آوینی ۵ قرار دارد و المان سه شهید انقلاب اسلامی در این بوستان نصب شده است تا یاد و خاطره شهیدان را زنده نگه دارد. در این محله ۸ مسجد برای انجام فرایض دینی و مراسم مذهبی وجود دارد. برگزاری دوره‌های آموزش شهروندی، بهسازی، نوسازی و بازسازی بافت‌های فرسوده این محله و ایجاد بوستان و فضای سبز به ارتقای محله کمک شایانی می‌کند. تشویق و تقویت مشارکت افراد محله با کمک اعضای شورای اجتماعی محله در طرح‌های شهری، مسئولیت‌پذیری را بین ساکنان محله افزایش می‌دهد.
در جریان انتخابات این محله، محمد بهشتی نیک رئیس شورا، امیرحسین برومندفر نائب رئیس شورا، فهیمه مهدیان بایگی رابط بانوان، حمیدرضا خدادادی رابط جوانان، الهه پور هاشم رابط مدارس، سید امیرنبی‌زاده رابط ائمه جماعت، سعادت فرجام رابط کسبه و مجتبی شفیعی مبارکه، رجبعلی دهقان‌زاده و محمدرضا بهادری نماینده ساکنان محله شدند و حجت بابائی و سیدجواد رفائی هم به عنوان اعضای علی‌البدل این شورا معرفی شدند.

محله نیزه
محدوده بعد از شهید آوینی ۴۹ تا انتهای بولوار آوینی به نام محله نیزه معروف است. این نام برگرفته از روستای قدیم نیزه در همین مکان است. روستای نیزه که درباره وجه تسمیه آن اتفاق نظری وجود ندارد در سال ۱۳۷۶ وارد محدوده شهری شده است. این محله از شمال به خیابان صادقیه، از جنوب به ۲۰متری نامجو، در شرق به خیابان گلریز و در غرب به عیش‌آباد می‌رسد. جمعیت آن حدود ۲۰ هزار نفر است. نکته در خور توجه وجود تعداد بالای خانوار‌های تک نفره، زنان سرپرست خانوار و مجردان ازدواج نکرده است. افزون بر آن بیش از دوسوم جمعیت این محله کودکان و جوانان هستند.
جلسه انتخاب اعضای شورای محله نیزه نیز با حضور سرپرست دبیرخانه شورای اجتماعی محلات، ناظر دبیرخانه شورای اجتماعی محله، رئیس اداره اجتماعی و فرهنگی و کارشناس فرهنگی شهرداری منطقه و با حضور۶۰ نفر از داوطلبان در قرائت خانه شهید آوینی برگزار شد. پس از این انتخابات زهرا رضایی به عنوان نماینده بانوان، سیدمصطفی حسینی به عنوان نماینده جوانان، سیدحسن ریاضی به عنوان نماینده ایثارگران به همراه مصطفی هروی، علی اکبر علی‌نژاد و معصومه اژدری ۶ عضو منتخب اصلی مجمع ساکنان محل و مرضیه منتظری و فاطمه زارع اعضای علی‌البدل این مجمع شدند. همچنین مریم اعلمی با توافق داوطلبان به عنوان نماینده مدارس و محمدموسی اصغری به عنوان نماینده مساجد برگزیده شدند. مصطفی هروی و سیدمصطفی حسینی نیز به ترتیب رئیس و نائب رئیس محله نیزه انتخاب شدند.

محله امیرالمؤمنین (ع)
محله امیرالمؤمنین (ع) نیز همانند نیزه سال ۱۳۷۶ وارد محدوده شهری شده است. این محله که در گذشته با نام روستای روح‌آباد شناخته می‌شد با مساحت ۲٫۵۴۶٫۳۷۵ متر مربع در انتهای گلشهر واقع است. این محله از شمال به خیابان شهید رنجبر، از جنوب به اکبرآباد سیدی، از شرق به خیابان صفوی و از غرب به شهرک مستضعفین ختم می‌شود. شغل بیشتر ساکنان این منطقه کارگری ساختمان و کارگر فصلی است.
انتخابات شورای اجتماعی محله امیرالمؤمنین (ع) هم با حضور ۵۰ نفر داوطلبان در قرائت خانه شهید آوینی برگزار شد. در پایان این نشست و با رأی حاضران راضیه محسنی به عنوان نماینده بانوان، زهرا سادات موسوی به عنوان نماینده جوانان و سیدمحمد مشمول به عنوان نماینده ایثارگران به همراه عباسعلی سرایی، جواد صادقی مقدم و سلمان علی احمدی به عنوان ۶ نفر اصلی منتخب مجمع ساکنان محله شناخته شدند و مریم شکوری و زهرا تهمتن هم اعضای علی‌البدل این مجمع شدند. همچنین فهیمه خجسته ثانی به عنوان نماینده تشکل‌ها، لیلا خادم کلاته با توافق داوطلبان به عنوان نماینده مدارس و جواد صادقی مقدم به عنوان نماینده مساجد برگزیده شدند. عباسعلی سرایی و جواد صادقی مقدم هم در اولین جلسه این شورا رئیس و نایب رئیس آن شدند.

محله ثامن
محله ثامن با مساحت ۲۳۰ هزار مترمربع با قدمت ۱۸ سال یکی از محلات جدید منطقه است. خصلت اصلی این محله وجود مراکز زیاد خدمات خودرویی سبک و سنگین و کارگاه‌های تولید کوچک و بزرگ است. در واقع محله ثامن محل جدیدی برای کارگاه‌های داخل شهر است. این محله از شمال به ۲۰ متری صاحب‌الزمان، از جنوب به بولوار میامی، از شرق به کال اقبال و از غرب به صدمتری راه دارد. کل جمعیت محله ۱۴۰۱۳ نفر و ۳۶۹۹ خانوار در این محله سکونت دارند. فرهنگ‌سرای بهرمان یکی از ۳ فرهنگ‌سرای منطقه در این محله است و درباره آموزش شهروندی، سلامت و اجرای برنامه‌های فرهنگی، اجتماعی و مذهبی در محله فعالیت می‌کند. ۵ مسجد نیز در این محله برای انجام فرایض دینی و مراسم مذهبی فعالیت دارند.
انتخابات اعضای شورای اجتماعی این محله در فرهنگ‌سرای بهرمان و با حضور نزدیک به ۵۰ نفر از ساکنان محله برگزار شد. بانوان محله ثامن در این جلسه حضور پررنگی داشتند و اغلب نیز به عنوان نامزد به معرفی خود پرداختند. حجت‌الاسلام بهشتی، مختار فولادی، راضیه عیدی قلعه شیری، فاطمه رحمتی، غلامحسین فیروزی پور، فاطمه گلستانی، زینب فیروزی، زهرا خراشادی‌زاده و مسعود سودمند منتخبان این نشست انتخاباتی بودند و البته زهرا خاوری و فاطمه نودهی هم به عنوان اعضای علی‌البدل انتخاب شدند. حجت‌الاسلام بهشتی و مختار فولادی نیز در نخستین نشست شورای محله ثامن به عنوان رئیس و نائب رئیس برگزیده شدند.

محله مهدی‌آباد
محله بعدی که انتخابات شورای اجتماعی محله در آن برگزار شد، مهدی‌آباد بود. مساحت مهدی‌آباد ۱۲۳۶۲۷۸ مترمربع است و از سال ۱۳۸۶ به بعد وارد محدوده شهری شده است. قبل از آن، این اراضی روستا بودند. روستا‌های مهدی‌آباد، کریم‌آباد و حجت‌آباد بعد از آنکه وارد محدوده شهری شدند، تغییر نام نداشتند و به همان نام‌های سابقشان شناخته می‌شوند، ولی نام محله‌شان تنها مهدی‌آباد است. وجه تسمیه این محله به نقل از اهالی روایتی است که می‌گوید نام مهدی‌آباد به دلیل علاقه شدید ارباب روستا به نام پسرش مهدی بر این محدوده نهاده شده است. این محدوده قبلا روستا بود و جزئی از بخش کنه بیست محسوب می‌شد. موقعیت جغرافیایی آن در انتهای بولوار مفتح شرقی است. این محله از شمال به اراضی کشاورزی و بایر مهدی‌آباد، از جنوب به بولوار میامی، از شرق به جاده کنه بیست و از غرب به کال اقبال می‌رسد. جمعیت محله بیش از ۱۲ هزار نفر و جزو محلات مهاجرپذیر است. با این شرایط آمار دقیقی از جمعیت فعلی آن وجود ندارد.
جلسه انتخاب اعضای شورای محله در فرهنگ‌سرای بهرمان محله ثامن برگزار و در پایان جلسه خلیـل ا... نیازی به عنوان رئیس شورا محله و مجید علیزاده به عنوان نائب رئیس انتخاب شدند.
حسـین صفدری، دبیر سـتاد ازدواج آسـان و از قدیمی‌های مهدی‌آباد، طیبه زینلیان، مریم خمبرنژاد، آمنه جونابادی، عزیز کریمی، حبیب‌ا... صبوری، حامد صادقی و سیدمجید محمدی دیگر منتخبان این مجمع برای عضویت در شورای اجتماعی مهدی‌آباد بودند.

محله حسین‌آباد
دیگر محله‌ای که سال گذشته در آن شورای اجتماعی تشکیل شد، حسین‌آباد بود. اهالی این محله در گذشته بیشتر کرمانی بودند و پسوند حسین‌آباد کرمانی‌ها نیز به همین علت است. این روستای تازه به شهر پیوسته در قدیم چهار ملاک بزرگ داشت که زمین‌های آن‌ها پس از انقلاب و با گسترش شهر وارد محدوده شهری شد. در تقسیمات جدید محلات منطقه محله کوی سلمان از دل حسین‌آباد بزرگ جدا شده است. جلسه انتخاب اعضای شورای اجتماعی این محله به سبب نزدیکی به ساختمان شهرداری در اتاق جلسه‌های آن برگزار شد و در نهایت شهربانو حسن‌زاده نماینده بانوان، محمد یوسفی نماینده جوانان، عباسعلی شیردل نماینده ایثارگران، عباسعلی نظافت رابط جوانان به همراه هادی نظام دوست و معصومه ابراهیمی اعضای اصلی مجمع ساکن محله و موسی رجبی و مصطفی فریدی اعضای علی‌البدل این مجمع در شورا شدند. همچنین در ادامه فرایند رأی گیری علی اسماعیل‌پور به عنوان رابط کسبه انتخاب شد و ریاست شورا را به عهده گرفت. محمدرضا مداح و محمد تقی فلکی، رابط مدارس و مساجد، شدند و فلکی، نائب رئیسی شورا را عهده‌دار شد.

محله جلالیه
محله بزرگ و قدیمی رضائیه در تقسیم‌های جدید محلات منطقه به ۲ محله رضائیه و جلالیه تقسیم شد. جلالیه از میدان شهدای مسجد گوهرشاد یا همان پنجراه پایین خیابان در ضلع جنوب غربی آغاز می‌شود، از یک سو وارد خیابان سرخس می‌شود و سمت چپ آن خیابان را تا پایان پوشش می‌دهد. از سوی دیگر، اما سمت راست بولوار وحدت تا تقاطع وحدت و ولایت را شامل می‌شود. از ابتدا تا انتهای بولوار ولایت سمت چپ نیز مرز‌های این محله است. محله جلالیه بسیار قدیمی است. هرجای این محله که سرک بکشی برای خودش خاطرات و گذشته جذابی دارد. خیابان سرخس شاید جذاب‌ترین محدوده این محله باشد.
جلسه انتخاب اعضای محله جلالیه با حضور پرشور ساکنان محلات، کارشناسان اداره شورای اجتماعی محلات و کارشناس فرهنگی منطقه در فرهنگ‌سرای امت برگزار شد. در پایان این انتخابات زهره جاذب نماینده بانوان، محمدرضا مهدیزاده، محمود باخرد، مصطفی رحمانی، اصغر محمودی و عیسی جعفری نماینده اصلی ساکنان در شورای محله و حسن فیضی مقدم و حسن علی مقدم نماینده علی‌البدل شدند. همچنین عباس پورعطا به عنوان نماینده کسبه، طیبه مومن به عنوان نماینده مدارس و محمد امین انسان به عنوان نماینده مساجد انتخاب شدند. محمدرضا مهدیزاده و محمود باخرد هم در نخستین جلسه رسمی شورا به عنوان رئیس و نائب رئیس معرفی شدند.

محله سجادیه
محله سجادیه با مساحت ۳۵۵۰۱۰ مترمربع و قدمت ۳۵۰ سال یکی از محلات قدیمی منطقه ماست. این محله فاقد کتابخانه، بازار فروش موقتی، ایستگاه مترو و آتش‌نشانی و مرکز اورژانس است. ۶ مسجد در این محله برای انجام فرایض دینی و مراسم مذهبی فعالیت دارند. زمین‌های این منطقه بیشتر کاربری انباری دارند. ریل راه‌آهن و دیوار‌های بتونی بلندش و همجوار نبودن با محلات پرتردد به واسطه همین خط راه‌آهن و بولوار‌های امت و میرزا کوچک خان باعث شد محله از پویایی لازم برخوردار نباشد.
در انتخابات محله سجادیه که با حضور بیش از ۹۰ نفر از ساکنان در سالن جلسه‌های شهرداری منطقه برگزار شد؛ علی اخلاقی نماینده جوانان، فاطمه گمنام نماینده بانوان، محمد غلامی، حسین کیانی، حسین غریبی و سیده زهرا سرور نمایندگان اصلی و فاطمه قاسمی و مهدی شریفی نمایندگان علی‌البدل مجمع ساکنان شدند. همچنین فیروزه هاشم‌زاده به عنوان نماینده مدارس، اسماعیل شریف‌زاده به عنوان نماینده کسبه، محمدعلی مهمان‌نواز به عنوان نماینده مساجد و محمدرضا قربانی به عنوان نماینده تشکل‌ها انتخاب شدند.

محله رضائیه
محله رضائیه در فاصله کوتاهی تا حرم مطهر رضوی قرار دارد. تعداد ساکنان این محله چیزی حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ خانوار است. علت اینکه این محله بیش از این رشد نکرده است، محدود بودن آن از لحاظ جغرافیایی بین خط راه‌آهن، پارک و بولوار وحدت است. در گذشته روستایی نزدیک به این محدوده وجود داشت به نام «گوسولوک» که نزدیک‌ترین روستا به شهر محسوب می‌شده‌است. آن زمان در محدوده محله رضائیه، باغ‌های میوه وجود داشت و مردم آن را چهار درویش می‌خواندند. این محله قدیمی حالا در تقسیم‌بندی جدید کمی کوچک‌تر و محله جلالیه از دامنه جنوبی آن جدا شده است.
جلسه انتخاب اعضای آن در سالن اجتماعات فرهنگ‌سرای امت برگزار شد و در پایان رأی‌گیری مجمع ساکنان، محمدرضا تقی پور به عنوان نماینده ایثارگران، کبری خدابخشی به عنوان نماینده بانوان، جمال
طوسی فر، علی اصغر زارع، زهرا بیگلریان، حسن شازهی به عنوان نمایندگان اصلی و غلامرضا قاسمی و طیبه داوودزاده به عنوان نمایندگان علی‌البدل ساکنان در این شورای اجتماعی انتخاب شدند. همچنین در مجمع مدارس محمدرضا قاسمی روشابند، در مجمع کسبه حمید صفری و در مجمع تشکل‌ها قاسم لائی برگزیده شدند و به عضویت شورای اجتماعی محله رضاییه درآمدند. جمال طوسی فر و علی اصغر زارع نیز در نخستین جلسه شورای اجتماعی محله رضاییه با رأی اعضا به ترتیب به عنوان رئیس و نائب رئیس شورای محله برگزیده شدند.

محله کوی سلمان
محله کوی سلمان از سمت شمال با بولوار امت حدفاصل بین میدان میرزا کوچک خان تا چهارراه علیمردانی امتداد دارد. از سمت شرق تا انتهای بولوار مفتح غربی که البته بوستان امت و قسمتی در جوار این بوستان به منطقه۴ افزوده شده است. از جنوب به خیابان شهید رحیمی می‌رسد و بقیه محله نیز زمین‌های بایر با کاربری کشاورزی است. البته در روی نقشه خود ساختمان شهرداری منطقه۵ و قسمتی از حاشیه بولوار چمن نیز جزو این محله است.
از اماکن معروف این محله می‌توان به مسجد امام حسن مجتبی (ع) در ابتدای علیمردانی ۳۱ اشاره کرد. شاید مهم‌ترین خصوصیت این محله را بتوان همان گودال فخار معرفی کرد. گودال عظیمی که در حاشیه بولوار میرزا کوچک خان قرار دارد و تعداد زیادی از ساکنان محله در آنجا زندگی می‌کنند. این گودال در گذشته محل خاک برداری کوره آجرپزی حسین فخار بوده است.
محله کوی سلمان آخرین محله منطقه بود که انتخابات شورای اجتماعی محله آن برگزار شد. این جلسه در نمازخانه شهرداری با حضور نزدیک به ۳۰نفر از ساکنان محله شکل گرفت. پس از صحبت‌ها و توضیحات داده شده از سوی کارشناس شورای اجتماعی محلات، هر کدام از داوطلبان عضویت در شورای اجتماعی محله کوی سلمان به معرفی خود پرداختند و سابقه فعالیت‌ها و همچنین اهدافی را که در مسیر فعالیتشان در شورا به آن‌ها خواهند پرداخت، بیان کردند. سپس انتخابات برگزار شد و زهرا گیتی بین به عنوان نماینده بانوان، محمد حسین دهقان نیری به عنوان نماینده ایثارگران به همراه مهدی مهمان نواز، حسن قربانی، سکینه میدانی و علی اکبرطهانی به عنوان نمایندگان اصلی و مریم میر اسکندری به عنوان نماینده علی‌البدل ساکنان انتخاب شدند. همچنین عباس معتمدی به عنوان رابط مدارس، سید جواد مسگر به عنوان رابط کسبه، محمد حسین حیدرزاده به عنوان رابط تشکل‌ها و عبدالرضا طیبی به عنوان رابط مساجد معرفی شدند. حسن قربانی و عبدالرضا طیبی نیز در نخستین جلسه این شورا به ترتیب رئیس و نائب رئیس شورا شدند.