آمریکا درحالی به دنبال بهره‌برداری از ظرفیت‌های برجام و استناد به قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل است که به‌ویژه در ۲سال اخیر خود از هیچ تلاشی برای تخریب و نابودی آن فروگذار نکرده و سایر کشورهای جهان را هم برای اجرانکردن تعهداتشان تحت فشار قرار داده است.
به گزارش شهرآرانیوز، تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران بر اساس مفاد توافقنامه پاییز امسال به پایان خواهد رسید و آمریکا از هم اکنون نگران سلاح‌های فرضی است که ایران آن‌ها را خواهد خرید. طرح‌های مختلف برای مقابله با این واقعیت یکی پس از دیگری درحال بررسی است و در این میان عجیب‌ترین طرح آن است که کاخ سفید دنبال تبصره‌ای است تا در صورت ناکامی دیگر طرح‌ها از ظرفیت‌ها و امکانات مندرج در برجام بهره‌برداری کند. آن هم در شرایطی که ۱۸ اردیبهشت۹۷ «دونالد ترامپ» رسما خروج از آن را امضا کرده و تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران را بازگردانده است.
از همان روز نه‌تنها تحریم‌های ثانویه، بلکه بسته کاملی از محدودیت‌ها با عنوان فشار حداکثری علیه ایران اعمال شد. صادرات نفت ایران رو به کاهش گذاشت، ورود بسیاری از اقلام دارویی و غذایی ممنوع شد، موج بزرگی از پروپاگاندای رسانه‌ای علیه جمهوری اسلامی به راه افتاد و بسیاری از منابع درآمد ایران مسدود و بلوکه شد. ایران هم در مقابل این سیاست خصمانه راهبرد مقاومت حداکثری را اتخاذ کرد. با وجود فشارهای زیادی که آمریکا در سایه بی‌تفاوتی سایر شرکای برجام علیه ایران اعمال کرد، ایران کم‌کم خود را بازیافت و ضمن کنترل امور، یک سال بعد از خروج آمریکا از برجام اعلام کرد که از تعهدات مندرج در توافق هسته‌ای عقب‌نشینی خواهد کرد و در ماه‌های بعد در 5مقطع 2ماهه محدودیت‌های هسته‌ای را کنار گذاشت. حال در میانه همه‌گیری کرونا و زمانی که تعداد جانباختگان آمریکا به ۶۰هزار نفر نزدیک می‌شود، وزیر امور خارجه در پی دستیابی به راه تازه‌ای برای افزایش فشار بیشتر به ایران با استفاده از ظرفیت‌های برجام است.
آمریکا نگران چیست؟
در 2دهه گذشته تنوع قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه ایران، تشخیص بندهای هر یک از آن‌ها را سخت کرده است، اما شاید بتوان قطعنامه۱۷۴۷ مصوب سال۲۰۰۷م/۱۳۸۶ش این شورا را از مهم‌ترین قطعنامه‌هایی دانست که در آن بر ممنوعیت صادرات و واردات سلاح‌های سنگین به ایران تأکید شده است. در قطعنامه شش‌گانه این شورا که در نهایت ایران را زیر فصل هفت منشور قرار داد، این ممنوعیت‌ها تکرار شده است. پس از امضای برجام و در یکی از بندهای قطعنامه۲۲۳۱ شورای امنیت که تحریم‌های این شورا علیه جمهوری اسلامی را لغو می‌کند، هرگونه دادوستد تسلیحاتی با ایران تا ۱۸ اکتبر۲۰۲۰ ممنوع است. با پایان این محدودیت ایران از ۲۷مهرماه امسال می‌تواند تسلیحات نظامی خریداری کند.
حال تیم پمپئو با اعلام این ادعا که نمی‌تواند اجازه دهد ایران سلاح خریداری کند، در تلاش است با استناد به توافق برجامی که کشورش از آن خارج شده است، به شورای امنیت سازمان ملل ثابت کند که ایران تعهدات خود را نقض کرده است و این شورا باید تحریم‌های اشاره شده را تمدید کند. ادله‌های حقوقی دیپلمات‌ها و حقوق‌دانان آمریکایی قرار است در چند مرحله علیه حق مسلم ایران فعالیت کنند؛ در مرحله نخست مانع از لغو تحریم‌های شورای امنیت شوند. در صورت ناکامی، خود را یکی از اعضای برجام معرفی! و با لغو تحریم‌ها مخالفت و مکانیسم ماشه آمده در برجام را اجرایی کند و در نهایت تدبیری بیندیشد تا در صورت لغو این تحریم‌ها هم قطعنامه‌های تازه صادرات هر نوع سلاح به ایران را محدود کند.
واشنگتن در این مسیر موانع کم ندارد؛ روسیه و چین و حتی اروپا همچنان در برجام حاضر هستند و اجازه نمایش‌هایی از این دست را به تاجر کاخ سفید نخواهند داد. هریک از این 2طرف بر روی کاغذ برای صادرات سلاح‌های خود به ایران آمادگی دارند و چشم‌پوشی از این بازار قطعا باید مابه‌ازای بزرگی برای آن‌ها داشته باشد. از سوی دیگر تن‌دادن به هر ساز ناکوک ترامپ، چه آن موقع که قصد خروج از برجام را داشت و چه اکنون که به‌دنبال بهره‌برداری از ظرفیت‌های آن است، برای این کشورها بی‌آبرویی تازه‌ای در سطح دیپلماسی خواهد بود. ادله حقوقی ادعاشده پمپئو هم در برابر شواهد بی‌شمار از نقض عهد برجامی آمریکا و شدت تحریم‌های اجراشده علیه ایران چندان کارایی نخواهد داشت. از سوی دیگر تهران هم همان‌طور که با عقب‌نشینی از تعهدات هسته‌ای خود نشان داد، برگ‌هایی در اختیار دارد که می‌تواند در صورت لزوم از آن‌ها استفاده و غلط‌بودن محاسبات دولتمردان آمریکایی را آشکار کند.
فشار حداکثری به جایی نرسید
هم‌زمان با اوج‌گیری بحران کرونا در جهان و درگیرشدن بسیاری از کشورهای جهان با ویروس کووید۱۹، انتظارها از آمریکا به‌عنوان یکی از مدعیان همیشگی حقوق بشر، لغو تحریم‌ها علیه ایران و پایان‌دادن به تروریسم اقتصادی و دارویی علیه مردم بود. با این حال تیم ترامپ نه‌تنها در مسیر کمک‌رسانی به انسان‌ها قدمی برنداشت، بلکه با تهدید به حمله نظامی، هشدار به قایق‌های ایرانی در مرزهای آبی خلیج فارس و مانع‌تراشی در مسیر ورود دارو و اقلام بهداشتی نشان داد که اهمیت جان مردم ایران برای سران آمریکا ژستی پوپولیستی در جهان است. ابراز نگرانی از تجارت تسلیحاتی جمهوری اسلامی به‌عنوان تازه‌ترین سند تناقضات آمریکایی درحالی از سوی وزارت خارجه این کشور به کانون بحث‌ها کشیده می‌شود که با وجود تحریم‌های بانکی علیه ایران، خرید و واردات دارو به کشور هم انجام نمی‌شود. بنابراین سخن از واردات تسلیحات در چنین شرایطی تنها نشانه بهانه‌جویی ترامپ است.
ریشه فشارهای حداکثری علیه تهران از سوی ترامپ را می‌توان در پاسخ وزیر امور خارجه ایران تا حدودی دریافت. «محمدجواد ظریف» دراین‌باره در توئیتر نوشته است: «2سال پیش، مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، و رئیس او «توقف مشارکت آمریکا» در برجام را اعلام کردند و رؤیای این را در سر می‌پروراندند که «فشار حداکثری» آن‌ها ایران را به زانو در خواهد آورد. باتوجه به شکست حقیرانه آن سیاست، پمپئو اکنون می‌خواهد عضوی از برجام باشد. رؤیاپردازی را متوقف کنید. ملت ایران همیشه درباره سرنوشتش تصمیم می‌گیرد.»
تجلی «تصمیم‌گیری برای سرنوشت» اشاره شده ظریف را شاید بتوان در پرتاب موفقیت‌آمیز نخسیتن موشک نظامی ایران به فضا یا تداوم حیات اقتصادی ایران با وجود تمام تنگناهای معیشتی و مهم‌تر از آن در مردمی دانست که با انتقادها و گله‌ها همچنان کشور خود را مستقل می‌خواهند. شواهد بسیاری از ناکامی سیاست فشار حداکثری ترامپ علیه ایران وجود دارد و این برای رئیس‌جمهور تاجرمآب آمریکا که از یک سو درگیر یکی از سهمگین‌ترین بحران‌های اقتصادی و اجتماعی یک قرن گذشته است و از سوی دیگر اواخر امسال باید به مصاف رقبای انتخاباتی برود، چندان شرایط دل‌پذیری نیست. کرونا بسیاری از نقشه‌های اقتصادی و رشدی را که مدعی آن بود بی‌اثر کرده است. اظهارنظرهای عجیب او هم در مقام رئیس‌جمهور یک کشور ابرقدرت، چندان با منطق نمی‌خواند و هر روز دست‌مایه طنزهای جدید می‌شود. وعده‌های او به حامیان صهیونیست و متحدان خاورمیانه‌ای خود هم به مقام عمل نرسیده است. بنابراین برای نجات از شرایط موجود و راهیابی دوباره به کاخ سفید نیازمند حربه تکراری ایجاد درگیری‌های کوچک و بزرگ خارجی است تا اذهان را تا حدودی از مشکلات درونی و اصلی که با آن‌ها درگیر است، دور کند.
منبع: ایرنا
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
