حمیده ذاکری| شهرآرانیوز، حتما میدانید که اعمال عبادی نیز مانند سایر اعمال و رفتارهای ما، دارای دستهبندی واجب و مستحب و مکروه و... است. هرچند بیشتر ما با اعمال عبادی واجب مانند نماز و روزه آشنا هستیم، در مورد برخی اعمال مستحب، کمکاری میکنیم یا مراقبتمان کمتر است، درحالیکه برخی از این اعمال توصیهشده، روزانه میتوانند برای ما منبع خیر و برکت و ثواب باشند. یکی از این مستحبها که بر آن تأکید هم شده است، خواندن نماز بهصورت جماعت است. در ادامه با برخی برکات این مستحب مؤکد آشنا میشویم.
اگر بنا بود تنها یک دلیل برای اهمیت شرکت در نمازجماعت آورد، حکم تشریع به معنی بیان کردن و نشان دادن آیین شریعت کافی بود. براساس روایت نقلشده از امامرضا (ع)، علت تشریع نمازجماعت، آشکار شدن اسلام، توحید و اخلاص در بین مردم است. (وسائلالشیعه، ج۸، ص۲۸۷). همچنین در کتاب عللالشرائع از امامصادق (ع) روایت شده است که خدا نمازجماعت را برای این قرار داد تا کسانی که نماز میخوانند، از کسانی که نماز نمیخوانند، شناخته شوند و معلوم شود چه کسی اوقات نماز را حفظ و چه کسی آن را ضایع میکند. (عللالشرائع، ج۲، ص۳۲۵).
پس عجیب نیست که رسول خدا (ص) بر حضور در این عبادت جمعی تأکید کنند و بفرمایند: «در نمازجماعت حاضر شوید؛ اگرچه با دشواری و سختی باشد» (وسائلالشیعه، ج۵، ص ۳۷۷). این تأکید رسول خدا (ص) نشان میدهد که مشغله کاری یا گرفتاری، نمیتواند بهانهای برای از دست دادن این فرصت باشد؛ بهخصوص اگر در نزدیکی خانهمان مسجد وجود داشته باشد یا در محل کارمان، نماز بهجماعت برگزار شود. ایشان در سخنی دیگر در اینباره فرمودهاند: «هنگامی که اذان نماز را شنیدی -هرچه سریعتر- به مسجد بیا؛ گرچه بهصورت سینهخیز باشد». (کنزالعمال، ج۷، ص۵۷۸، حدیث ۲۰۳۳۷).
براساس احادیث گهربار معصومین (ع)، رفتن به مسجد برای شرکت در نمازجماعت و درک نمازجماعت از ابتدای تکبیرهالاحرام، اجر و پاداش بسیار زیادی دارد و نمازجماعت کوتاه و مختصر بر نماز طولانی برتری دارد. در اینباره در حدیث معروفی که پیامبر اکرم (ص) از جبرئیل نقل کردهاند، آمده است: «خداوند متعال وعده داده است که اگر عدد حاضران در نمازجماعت بیش از ۱۰ نفر باشد، اگر تمام دریاها مرکب و درختها قلم و جن و انس و ملائکه نویسنده شوند، نتوانند ثواب یک رکعت آن را بنویسند» (عروهالوثقی، جیک، باب طاعهالجماعه).
یکی از نتایج مهم حضور در نمازجماعت، برخورداری از درود و سلام خداوند و فرشتگان است. پیامبر خدا (ص) در اینباره فرمودند: «خدا و فرشتگانش بر کسانی که صفهای اول -نمازجماعت- را بههم پیوند میدهند، درود میفرستند» (کنزالعمال، ج۲، ص ۶۲۳). اما این نشانه شریعت، تنها دارای ثواب و نتیجه اخروی نیست و در احادیث ائمهاطهار (ع) به تأثیر آن در زندگی روزمره ما هم اشاره شده است. در اینباره نیز رسول خدا (ص) میفرمایند: «صفهای نمازجماعت را هماهنگ و تنظیم کنید تا دلهایتان متعادل شود و شانهها در تماس باهم باشد تا مهربانی افزوده شود» (کنزالعمال، ج۷، ص ۶۲۳، حدیث ۲۰۵۷۵).
ائمه اطهار (ع) و علمای دین فضیلتهایی مانند آگاهی بیشتر مردم از یکدیگر، تعاون و همکاری، کاشتن بذر محبت و مودت و ارتباط و الفت بین مسلمانان را از فواید نمازجماعت دانستهاند. (الفقهالاسلامی و ادلته، ج۲، ص۱۱۶۷). اما آنچه ثمره و نتیجه شرکت در این عمل عبادی را بیشتر میکند، رعایت حضور در این جمع و مداومت بر آن است. پیامبر خدا (ص) در اینباره فرمودند: «هرکه چهل روز نمازهای خود را با جماعت بخواند، بهطوریکه یک تکبیرهالاحرام از او فوت نشود، دو برائت آزادی برای او نوشته میشود؛ یکی نجات از نفاق و دیگری رهایی از آتش» (محجهالبیضا، جیک، ص۳۴۴).