درباره مسیری که قرار است مشهد طی کند تا شهر دوستدار سالمند شود | مهربانی شهر با سپیدمویان
مشهد حالا در جمع یازده شهر دوستدار سالمند کشور قرار گرفته و از همان زمان تصویب این نام برای مشهد، چراغ اقدامات طرح روشن شده است.
به گزارش شهرآرانیوز؛ مشهد چند روزی می‌شود که نامی تازه بر پیشانی دارد؛ «شهر دوستدار سالمند». این شهر حالا در جمع یازده شهر دوستدار سالمند کشور قرار گرفته و از همان زمان تصویب این نام برای مشهد، چراغ اقدامات طرح روشن شده است. براساس آمار‌هایی که دکتر محمد احمدیان، مدیر جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدرس دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد، دراختیار خبرنگار ما قرار داده است، مشهد میزبان ۳۷۹هزارو۴۱۹سالمند است که ۳۵۰هزارو۱۶۷نفرشان در قلب شهر زندگی می‌کنند و ۲۹هزارو۲۵۲نفرشان در روستا‌های اطراف، روزگار می‌گذرانند.
کارشناسان معتقدند که مشهد در سال‌های اخیر از شهری جوان به شهری سالمند تبدیل شده است که عوامل مختلفی در این تغییر نقش داشته‌اند. این دگرگونی جمعیتی، ضرورت ایجاد دبیرخانه‌ای ویژه را به‌وجود آورده است؛ نهادی که قرار است مشهد را در مسیر تبدیل شدن به یک شهر ایده‌آل برای سالمندان یاری کند؛ تحولی که نه‌تنها یک تغییر، بلکه یک آغاز تازه برای شهر است.
ضرورت بومی سازی تجربیات کشور‌های توسعه یافته
دکتر حسام الدین علامه، رئیس اسبق دبیرخانه شورای ملی سالمندان، پزشک و پژوهشگر حوزه سالمندی و عضو هیئت علمی گروه پژوهشی پزشکی مبتنی بر سبک زندگی، مباحث مرتبط با سالمندان را با ابعادی بین بخشی می‌داند و به خبرنگار روزنامه شهرآرا می‌گوید: لازم است تجربه‌های موفق کشور‌های توسعه یافته را بومی سازی کنیم تا زیرساخت‌های جامعه برای زندگی سالمندان شهرمان مناسب سازی شود.
او سالمندی جمعیت را پدیده نوظهوری معرفی می‌کند که ایران حوالی سال۱۴۰۹ با آن روبه رو خواهد بود.
دکتر علامه با تأکید بر اینکه با توجه به پیشرفت‌های رخ داده در حوزه‌های مختلف بهداشت و سایر مؤلفه‌های اجتماعی و اقتصادی جامعه، میزان امید به زندگی گروه سنی سالمند در شهرمان افزایش یافته است، اضافه می‌کند: ازسوی دیگر، عواملی همچون کاهش شدید نرخ باروری، کاهش درصد گروه زیر پانزده سال، مهاجرت جوانان و افزایش جمعیت گروه سالمندی بالای شصت سال، باعث شده است سالمندی جمعیت با شتاب شدیدی در حال وقوع باشد.
رئیس اسبق دبیرخانه شورای ملی سالمندان، با اشاره به مشکلات حرکتی که بیشتر سالمندان بیش از شصت ساله با آن روبه رو هستند، یادآوری می‌کند: مناسب سازی محیط شهری از حمل ونقل عمومی گرفته تا افزایش تعداد صندلی‌ها در بوستان‌ها و مناسب سازی پیاده رو‌ها و پل‌ها جزو کار‌هایی است که می‌تواند در قالب تشکیل یک دبیرخانه شهر دوستدار سالمند رقم بخورد.
او با اشاره به اینکه مشهد از نظر درصدی در میانه فهرست شهر‌های سالمند کشور قرار می‌گیرد، اما بعد از تهران دومین شهر پرتعداد سالمند است، تصریح می‌کند: علاوه بر این، مشهد شهری با حجم انبوه زائران ایرانی و خارجی است که بخشی از آنها در سنین سالمندی قرار دارند، بنابراین تشکیل دبیرخانه شهر دوستدار سالمند در این شهر، تصمیم بسیار درستی است.
دکتر علامه درباره شاخصه‌های شهر دوستدار سالمند نیز این طور توضیح می‌دهد: این محور‌ها در سه بخش قرار می‌گیرند که بخش کالبدی عمرانی و سخت افزار، بخش دریافت خدمات سلامت و رفاه و بخش فرهنگی را شامل می‌شود.
به گفته او، بخش اول بیشتر مرتبط با شهرداری هاست؛ زیرا مناسب سازی محیط شهری، ساختمان‌های عمومی و محیطی را دربر می‌گیرد که موردنیاز سالمندان است.
پژوهشگر حوزه سالمندی با بیان اینکه بخش دوم خدمات سلامت و رفاه درواقع اولویت مدنظر برای خدمات سلامتی و رفاهی و ایجاد زیرساخت‌های لازم ازسوی نهاد‌های دولتی را شامل می‌شود، می‌گوید: ایجاد زیرساخت‌های فرهنگی و تسهیل گروه‌های همتایان، درنظر گرفتن فعالیت‌های محله محور برای سالمندان و آموزش مهارت‌های ارتباطی و مسائل حقوقی و مالی به آن ها، جزو موضوعات مرتبط با بخش فرهنگی است.
پیش دستی شهرداری در مناسب سازی شهر
با توجه به اینکه قرار است دبیرخانه «مشهد؛ شهر دوستدار سالمند» در شهرداری مشهد مستقر شود، به سراغ مهدی ابراهیمی، معاون اجتماعی و مشارکت‌های سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری مشهد، می‌رویم، با این حال به گفته او، هنوز ابلاغی به صورت قانونی به شهرداری مشهد برای استقرار این دبیرخانه اعلام نشده است.
ابراهیمی با اشاره به اینکه در راستای انجام مسئولیت اجتماعی، دغدغه زندگی مناسب سالمندان در شهرمان را داریم، می‌گوید: باتوجه به تغییر هرم سنی مشهد از جوانی به سالمندی در سال‌های اخیر، قبل از طرح موضوع دبیرخانه «مشهد؛ شهر دوستدار سلامت»، از شورای اسلامی شهر آیین نامه‌ای داریم که در آن به اهمیت دادن به سالمندان در ابعاد مختلف متناسب سازی شهری و حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی، توجه ویژه‌ای شده است.
معاون اجتماعی و مشارکت‌های سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری مشهد ادامه می‌دهد: در این آیین نامه مصوب شده است در بخش محیط شهری برای سالمندان، از بوستان‌ها گرفته تا حمل ونقل عمومی، شرایط و امکانات شهری برای زندگی این گروه مناسب سازی شود.
او به برنامه‌های مختلفی که قرار است در حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی ویژه سالمندان مشهد در سال۱۴۰۴ اجرایی شود، نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: ایده راه اندازی یک فرهنگ سرا برای سالمندان را به شورای اسلامی شهر مشهد پیشنهاد کرده‌ایم که در صورت تصویب، هم این فرهنگ سرا راه اندازی می‌شود و هم برنامه‌های مختلفی ویژه این گروه سنی در برنامه ریزی و اجرا می‌شود.
۶۰۰میلیون تومان؛ اعتبار اولیه شهر دوستدار سالمند
حسن ظفرمقدم، مسئول دبیرخانه شورای سالمندان خراسان رضوی، اطلاعات کامل تری از چندوچون فعالیت این دبیرخانه دارد.
او با اشاره به اینکه سازمان جهانی بهداشت برای شهر دوستدار سالمند، سه بعد و هشت حوزه یا مؤلفه معرفی کرده است، به خبرنگار ما می‌گوید: چشم انداز آتی شهر‌های ایران به عنوان شهر دوستدار سالمند در محور‌هایی ازجمله شهر‌هایی با فضا‌های همه شمول، محیط زیستی مطلوب و ساختمان‌های عمومی دردسترس همه، شهر‌هایی با ظرفیت گسترده برای مشارکت اجتماعی سالمندان، شهر‌هایی با مشارکت مدنی و اشتغال، شهر‌هایی با سیستم بهداشت و درمان یکپارچه، فراگیر و به روز و شهر‌هایی با سیستم حمل ونقل کارآمد، پیشرفته و همه شمول درنظر گرفته شده است.
ظفرمقدم در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه وضعیت فعلی مشهد در زمینه این شاخصه‌ها به چه صورت است، بیان می‌کند: در برخی از ابعاد سه گانه و حوزه‌های هشت گانه مدنظر سازمان بهداشت جهانی کار شده است، ولی به معنای این نیست که دیگر نیازی نیست در آن حوزه و بعد کار کرد؛ مثلا در مورد ساختمان‌ها و فضا‌های عمومی با وجود طرح شهیدرجایی و امتیازدهی به ساختمان‌ها و اماکن اداری در چند سال اخیر، فعالیت‌های خوبی انجام شده است. همچنین، حرم مطهر رضوی برای اولین بار لوح طلایی مناسب سازی را دریافت کرده است و نمونه‌هایی از این دست که خوب و زیاد است، ولی کافی نیست.
مسئول دبیرخانه شورای سالمندان خراسان رضوی از تصویب سند راهبردی دبیرخانه «مشهد، شهر دوستدار سالمند» بلافاصله پس از تصویب این طرح خبر می‌دهد و می‌افزاید: قرار است این دبیرخانه در شهرداری مشهد مستقر شود و در ادامه ضمن انتخاب منطقه آزمایشی (احتمالا منطقه ثامن) و انتخاب مجری و عقد قرارداد با مجری طرح، به ارزیابی ابعاد مختلف محیطی و اجتماعی و خدمات از نظر ذی نفعان اصلی در محلات آزمایشی و شهر (مشاهده، مصاحبه، پرسشنامه و...) می‌پردازیم. در مرحله دوم نیز در همه ابعاد و در دو سطح راهبردی و عملیاتی برنامه ریزی می‌کنیم. همچنین در مرحله اجرا براساس برنامه‌های تعریف شده عملیاتی و اجرایی که به صورت سالانه است، اجرای پروژه‌ها در مقیاس محلات آزمایشی و شهر ضرورت دارد.
او مرحله چهارم و پایانی را ارزش گذاری و نظارت بیان می‌کند که در این مرحله قرار است ارزش گذاری و بازنگری پروژه‌ها در قالب جلسات کارشناسی با حضور کارشناسان و نمایندگان سازمان‌های مختلف انجام شود.
ظفرمقدم به نهاد‌ها و سازمان‌هایی اشاره می‌کند که قرار است در این دبیرخانه نمایندگانی داشته باشند و اضافه می‌کند: نمایندگانی از اداره کل راه وشهرسازی، نمایندگانی از ادارات کل آموزش وپرورش، نیروی انتظامی، صداوسیما، بهزیستی، خدمات شهری، علوم پزشکی، بیمه سلامت و... جزو دستگاه‌های دولتی شرکت کننده در جلسات دبیرخانه «مشهد، شهر دوستدار سالمند» هستند.
مسئول دبیرخانه شورای سالمندان خراسان رضوی یادآوری می‌کند: فعلا فقط مصوبات در جلسات شورای سالمندان استان تصویب شده است و باید دبیرخانه راهبردی شهر دوستدار سالمند در شهرداری مستقر شود و بعد از مراحل چهارگانه ذکرشده، به خصوص مرحله ارزیابی و برنامه ریزی، می‌توان میزان اعتبار موردنیاز طرح را احصا کرد.
او با این حال یادآوری می‌کند: در فاز اول، اعتباری به مبلغ ۶۰۰میلیون تومان به خراسان رضوی تخصیص خواهد یافت که فرایند انتخاب مجری از طریق مکانیسم ارسال پروپوزال‌ها توسط متقاضیان و بررسی پروپوزال‌ها توسط ناظر علمی و مجری طرح انجام می‌شود.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
