بازگشایی مراکز هنری مشهد؛ حمایت مدیران، پویایی هنرمندان

ریحانه موسوی | شهرآرانیوز؛ سالن‌های تئاتر، سینما و نگارخانه‌های مشهد، پس از دو هفته تعطیلی به دلیل جنگ تحمیلی رژیم صهیونیستی علیه ایران، بازگشایی دوباره خود را با توجه به شرایط ایام محرم و صفر اعلام کردند؛ تا بار دیگر فرصتی فراهم شود برای رویارویی هنرمندان با مخاطبان آثارشان و ایفای نقشی جدی در بازسازی روحیه عمومی و تقویت همبستگی اجتماعی.

با وجود بازگشایی، مدیران و هنرمندان همچنان با دغدغه جبران خسارت‌های مالی دست وپنجه نرم می‌کنند. بسیاری از هنرمندان معتقدند که حضور مردم در سالن‌ها و نگارخانه ها، نه فقط حمایت از هنر، بلکه پشتیبانی از روحیه جمعی و امید به آینده است. این گزارش تلاشی است برای شنیدن دغدغه‌های مدیران این مراکز؛ کسانی که با وجود کمبود امکانات و مشکلات اقتصادی، سعی کردند چراغ هنر را روشن نگه دارند و دوباره مردم را به سالن‌ها و نگارخانه‌ها بازگردانند.

استقبال مردم پس از بازگشت آثار طنز به گیشه سینما

امیرحسین دبیر زاده، مدیر سینما سیمرغ نیز در این باره بیان می‌کند: بعد از حمله رژیم کودک کش اسرائیل به کشور، تا شنبه ۳۱ خرداد ماه اکران فیلم‌های طنز در سینما‌ها لغو شد. در این هشت روز استقبال مردم از آثار سینمایی بسیار ضعیف بود، اما پس از بازگشت آثار طنز به گیشه سینما شرایط کمی بهتر شده است. در این مدت ذهن مردم درگیر شد، بیشتر نگران فرزندان خود بودند و برای تغییر روحیه آن‌ها به دنبال فضایی امن می‌گشتند.

وی معتقد است جنگ یک دغدغه به دغدغه‌های اقتصادی مردم اضافه می‌کند و توضیح می‌دهد: ما در روز‌های گذشته بلیت سینما را نیمه بها ارائه دادیم، تا حمایتی از خانواده‌هایی که از شهر‌های مختلف به مشهد می‌آیند انجام دهیم. این افراد زندگی خود را رها کرده‌اند و اگر فیلم‌های طنز اکران شوند، لحظاتی را از شرایط سختی که در آن هستند فاصله خواهند گرفت.

دبیرزاده اذعان می‌کند: رسانه‌های معاند سعی در کمرنگ نشان دادن اتفاقاتی که ایران رقم زد دارند؛ اگر تیزر‌هایی ساخته و قبل از اکران فیلم‌ها در سینما پخش شود، تا سینما را هم در این موضوع دخیل کنند خوب است، زیرا هیچ چیز به اندازه تصویر برای یادگیری در ذهن ماندگار نمی‌شود. فکر می‌کنم همه سینما‌ها آمادگی آن را دارند تا در آگاه سازی مردم شریک باشند.

رفع خلاً مالی تماشاخانه‌ها با حمایت مسئولان

محمد طحان، مدیر تماشاخانه «مایان»، در این باره می‌گوید: ما در حال گذر از شرایط سخت اقتصادی هستیم و در بهترین حالت درآمدی که کسب می‌کنیم، فقط کفاف هزینه‌های مجموعه را می‌دهد. وی میزان مخاطبانی که امسال به تماشای تئاتر نشستند نسبت به سال‌های گذشته بسیار کم بیان کرده و می‌گوید: در سال جاری سالن‌های نمایش به سختی پُر می‌شدند، حالا با قرار گرفتن در این شرایط بحرانی، تیشه به ریشه کار ما خورد.

این تهیه کننده تئاتر بیان می‌کند: در روز‌های تجاوز رژیم صهیونیستی، تماشاخانه‌ها و مراکز فرهنگی و هنری بعد از یک هفته تعطیلی بازگشایی شدند، اما هیچ تضمینی وجود نداشت که مخاطبان مراجعه کنند. بعد از اعلام آتش بس نیز، دست کم یک ماه زمان لازم است تا مردم از نظر روانی به حالت عادی بازگردند و کسری‌های مالی جبران شود؛ یعنی عملا تیر و مرداد را از دست داده‌ایم. اگر من تهیه کننده باشم، صلاح نمی‌دانم تا مردادماه نمایشی روی صحنه برود، چون مخاطبی نخواهد داشت و این کار به نوعی هم زمان به معنای نابودی یک گروه تئاتری، تهیه کننده و سالن نمایشی است که امیدواریم مورد حمایت قرار گیرند. اکنون همه هنرمندان بلاتکلیف‌اند و نمی‌دانند چه چیزی در انتظارشان است. به همین دلیل تصمیم گرفتم اجرای نمایش «زهر ماری» را به پایان برسانم. اگر بخواهم دوباره نمایشی را روی صحنه بیاورم، احتمال تغییر عوامل وجود دارد. 

وی افزود: ما تقاضا داریم بعد از آتش بس، با توجه به هزینه‌های زیاد تأمین و نگهداری تماشاخانه ها، اگر نهاد‌های مربوط تمایل به بقای بخش خصوصی دارند، کمک کنند تا خلأ مالی که تماشاخانه‌ها با آن روبه رو هستند، تأمین شود. اکنون با آغاز ماه محرم، از لحاظ قانونی نمایش‌ها می‌توانند اجرا شوند و در تهران این اتفاق رخ می‌دهد، اما در مشهد شاهد نظارتی خودمختار هستیم. طحان که در روز‌های تجاوز رژیم صهیونیستی سعی کرده پویایی مجموعه خود را حفظ کند، در این باره توضیح می‌دهد: تمرین‌های ما ادامه داشت، کلاس‌های آموزشی تا حدودی برقرار بود و تولیدات در بخش دوبله و موسیقی صورت می‌گرفت.

هنر راه خود را پیدا خواهد کرد

محمود جمالی، مدیر نگارخانه رضوان، دلیل تعطیلی مجموعه‌های فرهنگی و هنری را برقراری امنیت مردم بیان کرده و می‌افزاید: این تعطیلات به فعالیت هنرمندان لطمه می‌زند و کار آن‌ها ابتر می‌ماند، اما در روز‌های تجاوز رژیم صهیونیستی همه به اقتضای شرایط، آن را پذیرفتند. بازگشایی دوباره مجموعه‌ها اتفاق خوبی است و مسائل امنیتی آن را نیز به مسئولان امنیتی کشور سپرده‌ایم و با خیال راحت کار خود را انجام می‌دهیم. سعی ما براین است تا ادامه فعالیت‌های نگارخانه در راستای مسائل روز و در جهت روحیه دادن به مردم و اطلاع رسانی باشد.

وی معتقد است با محدود شدن فضای مجازی زیاد نمی‌توان کاری انجام داد، زیرا بیشتر اطلاع رسانی‌ها از طریق فضای مجازی بود که چندین روز با مشکل روبه رو شد. جمالی در این باره اذعان می‌کند: ما دو نوع مخاطب داریم؛ اول مخاطبان خاص هنری که پای ثابت نمایشگاه‌ها هستند و از طریق پیامک در جریان رویداد‌های هنری قرار می‌گیرند. دوم مخاطبان عام که اطلاع رسانی به آن‌ها سخت است. وگرنه حضور مردم محدودیت چندانی ندارد و اگر اطلاع پیدا کنند، به آن توجه کرده و خواهند آمد. 

وی مقوله جذب هنرمندان و فعالیت آنان با موضوع‌های مرتبط روز را حائز اهمیت می‌داند و می‌گوید: مسئولان باید بین هنرمند و نگار خانه هماهنگی انجام دهند و آن‌ها را ترغیب و راهنمایی کنند، تا بتوانند به راحتی نقطه نظر و تفکر خود را بیان کنند. جمالی از برنامه ریزی برای برگزاری نمایشگاه‌ها به صورت آنلاین خبر داده و در این باره ادامه می‌دهد: این اقدام، به لحاظ نرم افزاری مراحلی را طی کرده است. اما در روز‌های بحرانی به دلیل وضعیت اینترنت امکان آن وجود نداشت. 

مشکل دیگری که پیش از این با آن روبه رو بودیم، تمایل نداشتن هنرمندان به برگزاری نمایشگاه در فضای مجازی بود. آن‌ها ترجیح می‌دادند در نگارخانه بمانند و مخاطب با رغبت آثار آن‌ها را ببیند؛ یعنی به نوعی نمی‌خواستند که آثارشان لو برود. وی بر این باور است در این شرایط فضا‌های هنری هرچه عادی‌تر کار خود را انجام دهند بهتر است و در این باره بیان می‌کند: هنر راه خود را پیدا خواهد کرد، در هر شرایطی مخاطب خود را جذب کرده و همیشه بیانگر تفکر مردم بوده و هست.

در ادامه حتما بخوانید تولید آثار هنری در تقابل با جنگ‌های روانی | گفت‌و‌گو با ۳ کارگردان مشهدی درباره نقش جامعه هنری در مقابله با تجاوز دشمن

لزوم حمایت از مجموعه‌های هنری در شرایط بحرانی

یاسر عودی، مدیر پردیس تئاتر مستقل مشهد، بخشی از متن بیانیه‌ای که جهت بازگشایی دوباره تماشاخانه‌ها و سایر مراکز فرهنگی و هنری ابلاغ شده است این گونه بیان می‌کند: انتظار می‌رود که تمامی این مراکز در راستای تقویت روحیه و توان ملی، در پاسداری از ایران عزیز و ایجاد فضای آرامش و امید، از تمامی ظرفیت‌های خویش در این دوران حساس استفاده کنند.

او پس از خواندن این پاراگراف با طرح دو پرسش مبنی براینکه، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی چه کمک و حمایتی از مجموعه‌های فرهنگی هنری بخش خصوصی خواهد کرد؟ و اگر یک گروه بخواهد اجرایی داشته باشد ظرفیت‌های تبلیغاتی به چه صورت است؟ 

می‌گوید: گاهی اداره کل فرهنگ و ارشاد مکان‌های دولتی خود را رایگان در اختیار گروه‌ها قرار می‌دهد، یا برای همه مخاطبان تئاتر پیامک رایگان ارسال می‌کند، که اقدام خوبی است. اکنون در این موقعیت باید ببینیم چه کاری انجام خواهد داد. وی می‌افزاید: پس از بازگشایی دوباره تماشاخانه‌ها و باتوجه به شرایطی که وجود داشت، با گروه‌ها گفت‌و‌گو کردیم تا اگر تمایل داشتند، به صورت درصدی همکاری داشته باشیم نه مبلغ ثابت، تا به آن‌ها ضرری وارد نشود.

مدیر پردیس تئاتر مستقل در پایان یادآور می‌شود: در روز‌های گذشته خانواده‌ها نمی‌دانستند چه چیزی در انتظارشان است؛ به همین دلیل ترجیح می‌دادند درآمد خود را صرف اموری همچون تماشای تئاتر نکنند. دولت باید در این گونه مواقع بودجه‌ای را به تماشای رایگان تئاتر برای مردم اختصاص دهد. من برای هنرجویان خود شروع به اکران فیلم‌هایی از اجرای تئاتر کردم تا بتوانم آن‌ها را سرگرم کنم.