مجسمه امیرعلی‌شیر نوایی در مزارشریف تخریب شد

به گزارش شهرآرانیوز، منابع محلی می‌گویند که طالبان تندیس امیر علی‌شیر نوایی، شاعر و سیاستمدار دوره تیموریان را در چهاراه مخابرات شهر مزارشریف به طور کامل تخریب کردند.

این اقدام طالبان خشم شماری از فرهنگیان و سیاستمداران ترک‌تبار را برانگیخته است.

آنان می‌گویند که طالبان نه تنها به ارزش‌های معنوی اقوام دیگر و افتخارات تاریخی بشریت توجهی ندارند، بلکه عملاً در حال پاکسازی و تحقیر هویت‌های فرهنگی و تاریخی کشور هستند.

طالبان تا هنوز در مورد این اقدام چیزی نگفته‌اند.

تندیس امیر علی شیرنوایی حدود ۱۷ سال پیش از سوی شهرداری مزار شریف، در چهارراهی مخابرات از مربوطات ناحیه سوم این شهر، به منظور یادبود وی بنا شده بود.

طالبان پیش از نیز بخشی از این تندیس را تخریب کرده بودند.

در ادامه حتما بخوانید حداد عادل: باید زبان فارسی را در هند و افغانستان حفظ کنیم

امیرعلی‌شیر نوایی کیست؟

میرنظام‌الدین علی‌شیر نوایی (زادهٔ ۸۴۴ ه‍. ق در هرات - درگذشتهٔ ۹۰۶ ه‍. ق) شاعر، دانشمند و سیاستمدار برجسته روزگار فرمانروایی تیموریان و معاصر سلطان حسین بایقرا (۸۴۴ – ۹۱۱ ه‍. ق) بوده است.

او مردی نیکوصفت و دانشمند و شاعر بوده اشعار بسیاری به دو زبان فارسی و جغتایی دارد؛ به همین جهت مشهور به «ذواللسانین» بود. تخلص او در اشعار ترکی «نوایی» و در اشعار فارسی «فانی» است.

وی در سال ۸۴۴ ه‍. ق در هرات زاده شد و تحصیلات اولیهٔ خود را نزد پدرش کیچکینه بخشی، که از جمله امرای دربار تیموریان بود، کسب کرد و سپس برای ادامهٔ تحصیل به سمرقند رفت. علی‌شیر در خردسالی با سلطان حسین میرزا هم‌درس و هم‌مدرسه بود. نوایی از آن پس به منظور تحصیل معارف و کمالات خراسان و سمرقند و بسیاری از شهر‌های دیگر را سیاحت کرد و در آن میان گرفتار فقر و فاقه‌ای سخت شد. با به سلطنت رسیدن سلطان حسین میرزا امیر علی‌شیر به‌حکم دوستی دیرینه به نزد او رفت و به گرمی از سوی وی مورد استقبال واقع گردید. آنچه روشن است او در این هنگام از جمله توانمندترین چهره‌های سیاسی دربار به شما می‌آمده‌است. از جمله مقام‌ها و مناصبی که از سوی سلطان حسین میرزا به امیر علی‌شیر واگذار گردید می‌توان به تصدی مقام مهرداری، امارت دیوان اعلی، حکومت هرات و حکومت استرآباد اشاره داشت. با وجود این، گفتنی است امیر علی‌شیر بیشتر مایل بود تنها ندیم و مشاور سلطان باشد و بدین سبب به تقریب از پذیرش مناصب سیاسی گریزان بود. امیر علی‌شیر سرانجام به سال ۹۰۶ در شهر هرات درگذشت.

وی از مناصب و نفوذ و قدرت سیاسی خود علاوه بر پشتیبانی از ادبیات در توسعهٔ بنا‌های فرهنگی و تاریخی و خدماتی بهره برد. از جمله مشهورترین آثاری که توسط امیر علی‌شیر بنیاد گردید می‌توان به مجتمع آموزشی اخلاصیه هرات، آرامگاه عطار در نیشابور، کتابخانه امیر علی‌شیر در هرات، آرامگاه جامی در هرات، آبراهه چشمه گیلاس مشهد، آرامگاه شاه قاسم انوار تربت جام، دارالحفاظ و ایوان صحن عتیق حرم امام رضا (ع) در مشهد، کاروانسرای سنگ بست، مسجد جامع ترشیز، رباط اسفراین، رباط چناران (البته برخی این بنا را مربوط به دوره صفوی می‌دانند)، بند طرق مشهد، پل بابا کمال هرات، مدرسه فناییه هرات، مسجد جامع سرخس و … اشاره داشت.

امیرعلیشیر نوایی برجسته‌ترین حامی و بزرگترین پشتیبان فرهنگ در روزگار تیموریان بود و بدین سبب جمعی بزرگ و پرشمار از دانشمندان، عالمان، هنرمندان، شاعران، نویسندگان و عارفان به گرد او فراز آمده بودند. از جمله مشهورترین اینان می‌توان از مورخان نامدار میرخواند و خواندمیر، نقاش سرشناس کمال الدین بهزاد، خوشنویش پرآوازه سلطانعلی مشهدی، دانشمندان و عالمان مشهور واعظ کاشفی و الهی اردبیلی و همچنین شاعر و عارف بزرگ جامی یاد کرد.