همایش بین‌المللی تجارت استان‌ها، در مشهد برگزار می‌شود | حمل‌ونقل، ظرفیت مهم خراسان رضوی در پیمان شانگهای

به گزارش شهرآرانیوز، پانزدهمین نشست «یکشنبه‌های اقتصادی» استاندار خراسان رضوی با تک‌دستورکار «بررسی جزئیات پیمان‌ها و تفاهم‌نامه‌های بین‌المللی شانگهای، بریکس و اوراسیا» صبح امروز (یکشنبه، ۱۳ مهر ۱۴۰۴) با حضور غلامحسین مظفری استاندار خراسان رضوی، محمدرضا توکلی‌زاده رئیس اتاق بازرگانی استان، فیروز ابراهیمی رئیس خانه صمت خراسان رضوی، امیررضا رجبی مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان و جمعی از مسئولان دستگاه‌های اقتصادی و فعالان بخش خصوصی، برگزار شد.

در جریان برگزاری این رویداد، احمد معصومی‌فر، رئیس نمایندگی وزارت امور خارجه در منطقه شمال‌شرق، از برگزاری نشست تخصصی ظرفیت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی در تجارت خارجی، در آینده نزدیک در مشهد خبر داد تا با حضور رئیس مجلس شورای اسلامی، وزیر امور خارجه، رئیس بانک مرکزی، استانداران منطقه شمال‌شرق و سفرای ایران در کشور‌های عضو پیمان‌نامه‌های سه‌گانه، این سرفصل با آزادی عمل بیشتری مورد بررسی قرار بگیرد.

شانگهای، بریکس یا اوراسیا؟

نخستین دستورکار جلسه مشورتی امروز آن بود که با حضور مسئولان دستگاه‌های اقتصادی، نقش استان در سه پیمان‌نامه شانگهای، اوراسیا و بریکس مورد بررسی قرار بگیرد. حالا چرا این مهم است؟ زیرا در شرایطی که پیمان شانگهای بیشتر ماهیت نظامی و امنیتی دارد، تفاهم اوراسیا متمرکز بر همکاری‌های اقتصادی است و پیمان‌نامه بریکس هم فقط بلوک‌بندی ویژه سیاسی کشور‌های جهان را تعیین می‌کند و به همین دلیل، مهم است، برای خودمان روشن باشد قرار است در کدام پیمان‌نامه بین‌المللی نقش‌آفرین باشیم.

محمدرضا توکلی‌زاده، رئیس اتاق بازرگانی خراسان رضوی، در این نشست خاطرنشان کرد: همان‌طورکه می‌دانید، ایران به‌عنوان عضو اصلی، در سال ۲۰۲۳ به پیمان شانگهای پیوست تا به این ترتیب، علاوه بر ایجاد دسترسی به تقریباً ۶۰ درصد از منطقه اوراسیا، با ۴۲ درصد جمعیت جهان و ۲۳ درصد تولید ناخالص دنیا وارد رابطه شود. هم‌اکنون نیز بالغ بر ۲۳ میلیارد دلار تجارت فراگیر با کشور‌های عضو این پیمان دارد و ما می‌توانیم از طریق دسترسی به بازار آسیای مرکزی و جنوب آسیا، تا حد زیادی این حجم مبادلات را افزایش دهیم.

وی ادامه داد: چین و روسیه، دو بازیگر اصلی این پیمان‌ها هستند و ما می‌توانیم با ایجاد مسیر‌های ترانزیتی و انرژی ازجمله کریدور شمال به جنوب،  نقش بسیار محوری ایفا کنیم. همین الان در سیستم پرداخت مالی SPFS که به ابتکار روسیه ایجاد شده است، بیش از ۱۲۰۰ بانک بزرگ دنیا باهم یک شبکه منسجم مالی و اطلاعاتی را تشکیل داده‌اند که می‌تواند امیدواری بزرگ ما برای دورزدن تحریم‌ها باشد.

به گفته رئیس اتاق بازرگانی خراسان رضوی، ظرفیت‌های چشمگیر ویژه‌ای هم در دو تفاهم‌نامه دیگر یعنی اوراسیا و بریکس وجود دارد که استان ما چه در سطح ظرفیت‌های طبیعی، اقلیمی و ژئوپلیتیک و چه ظرفیت نیروی انسانی تجار، بازرگانان و صنعتگران می‌تواند در آن‌ها ایفای نقش کند. علاوه بر این، در هر سه تفاهم‌نامه شانگهای، بریکس و اوراسیا، تأکید ویژه متمرکز بر حوزه حمل‌ونقل است که در این رابطه، جایگاه خراسان رضوی به‌عنوان دروازه جهان شرق، می‌تواند بسیار حائز اهمیت باشد.

از سنگ‌اندازی خارجی تا بی‌تدبیری داخلی

البته که تا اینجای کار، همه‌چیز خیلی امیدبخش و جذاب بود، اما با عبور از حرف‌های دلگرم‌کننده، استاندار خراسان رضوی تأکید کرد که باید چالش‌ها نیز مورد بررسی قرار بگیرد. بر همین اساس، سعید بامشکی، رئیس کمیسیون واردات اتاق بازرگانی استان، میکروفون خود را روشن و تصریح کرد: امروزه مشکلات مختلفی در حوزه تجارت استان با کشور‌های عضو پیمان اوراسیا، شانگهای و بریکس وجود دارد. همین الان، ترکمنستان هر روز به دلایل مختلف، پایانه‌های مرزی ما را مسدود کرده، بیش از هزار و ۵۰۰ واگن و تریلی را در مرز متوقف کرده و با بهانه‌های مختلف، در تجارتی سنگ‌اندازی می‌کند که باید براساس پیمان اوراسیا بدون مشکل انجام می‌شد.

وی تأکید کرد: البته این را هم باید تأکید کنیم که منشأ بسیاری از مشکلات نیز داخلی است. امروزه طرح بهینه‌سازی ارزی، صف‌های طولانی تخصیص ارز و محدودیت سقف ارزی کارت‌های بازرگانی واقعاً برای تجار ما مشکل‌ساز شده است. درواقع این خودتحریمی‌هاست که باعث ایجاد تراز منفی می‌شود. همین ذهنیتی که فقط بر صادرات تمرکز می‌کند، باعث می‌شود ما نتوانیم توقع کشور‌های مشترک‌المنافع در پیمان‌نامه‌های تجاری را برآورده کنیم و همین، بازرگانان ما را در دنیا منزوی خواهد کرد.

پیمان‌نامه‌ها، تنهاراه نجات اقتصاد کشور

حسین محمدیان، رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی خراسان رضوی هم در سخنانی اظهار کرد: مشکلات امروز بازرگانان و تجار ما یک کلاف سردرگم است که به نظر من، سرنخ آن را باید در داخل کشور جست‌و‌جو کنیم. ما امروز درباره شانگهای، بریکس و اوراسیا صحبت می‌کنیم درحالی که باید قبل از آن سؤال کنیم «آیا ما در داخل کشور به تجارت آزاد اعتقاد داریم؟». فلسفه شکل‌گیری همه این پیمان‌نامه‌ها، حذف دلار است درحالی که بانک مرکزی ما هنوز همه معاملات و حسابرسی‌ها را برپایه دلار انجام می‌دهد. به عبارت دیگر، ما عضو یک پیمان‌نامه حذف دلار هستیم درحالی که هنوز به حذف دلار باور نداریم؛ طنز تلخ امروز این است.

وی افزود: در پنج‌ماهه نخست امسال، رشد تجارت ما با ازبکستان ۱۱۴ درصد و با پاکستان ۴۲ درصد بوده است؛ می‌بینید؟ تنهاراه نجات اقتصاد ما توجه به پیمان‌نامه‌هاست. اگر قرار است ما از این بن‌بست خارج شویم، دولت مکلف است تفویض اختیارات به استانداران را متمرکز بر حوزه اقتصاد به سرانجام برساند. واقعیت این است که امروز، توسعه صادرات با افغانستان و ترکمنستان دیگر فقط یک انتخاب نیست، ما مجبوریم این کار را انجام دهیم.