افتخارات دیروز، چالش‌های امروز | نگاهی به مسائل زیرساختی تئاتر مشهد
تئاتر مشهد در مسیر پویایی قرار دارد، اما گرفتار کمبود زیرساخت و نبود حمایت مالی است.
به گزارش شهرآرانیوز؛ مشهد از دیرباز یکی از قطب‌های فرهنگی کشور بوده و در حوزه‌های مختلف هنری، چهره‌های شاخصی را به جامعه معرفی کرده است. هنر نمایش نیز از جمله عرصه‌هایی است که مشهد در دهه‌های مختلف، نقش آفرینان نامداری را پرورش داده و سهم درخورتوجهی در ارتقای تئاتر کشور داشته است. با وجود این پیشینه درخشان، امروز هنر نمایش در مشهد با چالش‌هایی جدی روبه رو است؛ چالش‌هایی که اگر مورد توجه قرار نگیرند، می‌توانند آینده این هنر را با خطر افول مواجه کنند.
نبود حمایت‌های مالی، کمبود زیرساخت‌های تبلیغاتی، محدودیت در تعداد تماشاخانه‌های دولتی و خصوصی و نبود سرمایه گذاری مناسب در حوزه اجرا‌های صحنه‌ای از جمله مشکلاتی هستند که هنرمندان مشهدی با آن دست وپنجه نرم می‌کنند. با این حال، هنرمندان این شهر همچنان فعال هستند و آثار درخورتوجهی را به صحنه نمایش آورده‌اند. این روز‌ها تئاتر‌های بسیاری در تماشاخانه‌های مشهد در حال اجرا هستند که در این گزارش، با کارگردانان نمایش‌های
«آن سوی آینه»، «تاکسیدرمی» و «بولوار الیزابت» گفتوگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
بحران چهل سالگی در قاب طنز
حسین اکبرپور، کارگردان نمایش «آن سوی آینه»، درباره این اثر که این شب‌ها در تماشاخانه انوشیروان ارجمند روی صحنه می‌رود، می‌گوید: این نمایش کمدی، نوشته فلوریان زلر، نویسنده فرانسوی، است و به بحران چهل سالگی و تنهایی انسان‌ها می‌پردازد. داستان درباره زن و شوهری است که قصد دارند از دوست تازه ازدواج کرده شان پذیرایی کنند؛ موقعیتی که چالش‌ها و لحظات طنزآمیزی را رقم می‌زند.
اکبرپور درباره اقبال عمومی از نمایش «آن سوی آینه» بیان می‌کند: استقبال در برخی روز‌ها خوب بود و در برخی روز‌ها هم تماشاگر کمتری داشتیم. شرایط اقتصادی و اجتماعی، تبلیغات و ثبات فرهنگی جامعه در میزان استقبال مردم از تئاتر تأثیرگذار است. این هنرمند معتقد است که قرار گرفتن تئاتر و سینما در سبد فرهنگی مردم، نیازمند ثبات اجتماعی و اقتصادی است؛ ثباتی که در شرایط کنونی کمتر شاهد آن هستیم.
وی با اشاره به ظرفیت بالای مشهد در حوزه اجرا‌های صحنه‌ای، بر لزوم توسعه زیرساخت‌های تماشاخانه‌ای تأکید می‌کند و می‌گوید: ساخت سالن‌های جدید نویدبخش آینده‌ای روشن برای تئاتر مشهد است. اما همچنان نبود سرمایه گذاری در زیرساخت‌ها حس می‌شود. در شرایط فعلی، طبیعی است که مردم تمایل کمتری به حضور در رویداد‌های فرهنگی داشته باشند. اما این نباید باعث شود که از اهمیت سرمایه گذاری در هنر غافل شویم.
یکی از دغدغه‌های اصلی هنرمندان مشهدی، کمبود تماشاخانه‌های مجهز و در دسترس است. به گفته اکبرپور، با وجود ظرفیت بالای استان در تولید و اجرای آثار نمایشی، زیرساخت‌های موجود پاسخ گوی نیاز هنرمندان نیست. او تأکید می‌کند: در حال حاضر، تعداد سالن‌های دولتی در مشهد بسیار محدود است و این مسئله باعث شده بسیاری از گروه‌های نمایشی برای اجرا با مشکل روبه رو شوند.
کمبود تماشاخانه، چالشی جدی در مشهد
نمایش «بولوار الیزابت» به کارگردانی حمیدرضا آزادفر از ۹ مهرماه در تماشاخانه بهار مشهد روی صحنه رفته است. این اثر نمایشی که در ژانر درام اجتماعی تولید شده، روایتگر سرگذشت یک خانواده متوسط در دهه ۵۰ خورشیدی است؛ خانواده‌ای پرچالش که در بستر تاریخی خاصی با مسائل اجتماعی و خانوادگی دست وپنجه نرم می‌کند. به گفته آزادفر، نمایش «بولوار الیزابت» نوشته میلاد کاشانی است و پیش‌تر در جشنواره سی ودوم تئاتر خراسان رضوی به کسب جوایز متعددی موفق شده است.
او در ادامه به مشکلات مالی و زیرساختی تئاتر مشهد اشاره می‌کند و می‌گوید: هزینه‌های تولید و اجرای نمایش با درآمد حاصل از فروش بلیت هم خوانی ندارد. متوسط قیمت بلیت برای هر نفر حدود ۱۷۰ تا ۲۰۰ هزار تومان است و اگر استقبال عمومی مناسب باشد، اجرای دو هفته‌ای می‌تواند به نقطه رضایت بخشی برسد. اما هزینه‌های تبلیغات، دکوراسیون، دستمزد بازیگران و اجاره سالن هر شب حدود ۲میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است که فشار زیادی به گروه‌های نمایشی وارد می‌کند.
آزادفر با انتقاد از نبود حمایت‌های نهادی می‌افزاید: در بحث تبلیغات از سازمان‌هایی مانند شهرداری درخواست کمک کرده‌ایم و درگیر نامه نگاری‌های متعدد هستیم، اما هنوز نتیجه‌ای حاصل نشده است. تنها خواسته ما این است که در حمایت از آثار نمایشی، تبعیضی وجود نداشته باشد.
او همچنین به کمبود تماشاخانه‌های دولتی در مشهد اشاره می‌کند و می‌گوید: اکنون تعداد تماشاخانه‌های دولتی در مشهد شاید به سه سالن برسد، در حالی که ظرفیت هنری این شهر بسیار بالاست. تعداد زیادی گروه نمایشی در نوبت اجرا هستند و نبود سالن مناسب، مانعی جدی برای فعالیت آن هاست.
آزادفر بیان می‌کند: مشهد با توجه به ظرفیت بالایی که در تولید و اجرای آثار نمایشی دارد، نیازمند سرمایه گذاری سخت افزاری و حمایت‌های دولتی است. این عرصه، چرخه‌ای بی درآمد نیست؛ میانگین فروش ماهانه بلیت تئاتر در مشهد حدود ۲ میلیارد تومان است که نشان دهنده ظرفیت اقتصادی درخورتوجه این حوزه است. به گفته این کارگردان اکنون حدود هزارنفر در تئاتر مشهد فعالیت می‌کنند. این موضوع گویای یک جامعه هنری پویاست که اگر حمایت شود، به مهاجرت هنرمندان به تهران نیازی نخواهد بود.
ظرفیت بالا، زیرساخت تبلیغاتی ضعیف
نمایش «تاکسیدرمی» به کارگردانی ایمان رمضانی از ۱۵مهرماه در سالن استاد حسین نوری مشهد به روی صحنه می‌رود. این اثر نمایشی در ژانر کمدی تولید شده و به گفته کارگردان آن، تلاش شده است تا با نگاهی متفاوت از کلیشه‌های رایج فاصله گرفته شود. رمضانی درباره نام نمایش می‌گوید: همان طور که از معنای لغوی «تاکسیدرمی» (خشک کردن و نگهداری حیوانات) پیداست، این واژه ارتباطی معنایی با محتوای اثر دارد.
وی در ادامه با اشاره به چالش‌های تئاتر خصوصی در مشهد بیان می‌کند: مهم‌ترین مشکل ما، فارغ از مسائل تولید و مالی، فقدان زیرساخت‌های تبلیغاتی مناسب است. متأسفانه بسیاری از مردم از وجود تئاتر در این شهر بی اطلاع هستند، در حالی که مشهد پس از تهران، از نظر آمار بیننده تئاتر، در جایگاه دوم کشور قرار دارد.
رمضانی با تأکید بر ظرفیت بالای مشهد در حوزه هنر‌های نمایشی یادآور می‌شود: شهرداری و سازمان‌های ذی ربط می‌توانندبا ورود به این حوزه، بستر‌های ثابت و مناسبی را برای معرفی و تبلیغ آثار نمایشی فراهم کنند. اگر زیرساخت تبلیغاتی مناسبی وجود داشته باشد، آثار باکیفیت می‌توانند مخاطب خود را پیدا و مسیر فروش و دیده شدن را طی کنند.
او کیفیت را رمز موفقیت در تئاتر می‌داند و بر این باور است: اگر نمایشی با دقت و احترام به مخاطب تولید شود، بعید است که با بی توجهی روبه رو شود. اما این مشروط به آن است که بتوانیم صدای خود را از طریق تبلیغات مؤثر به گوش مخاطبان برسانیم. رمضانی همچنین به مهاجرت برخی هنرمندان مشهدی به تهران اشاره می‌کند و می‌گوید: مشهد از دیرباز تا امروز شهری هنرمندپرور بوده و در بسیاری از زمینه ها، قطب دوم کشور محسوب می‌شود.
با این حال، کمبود امکانات زیرساختی در مقایسه با پایتخت، بسیاری از هنرمندان را ناگزیر به مهاجرت می‌سازد؛ هرچند فضای رقابتی در تهران بسیار فشرده‌تر است. وی در پایان بیان می‌کند: فضای هنری مشهد را مناسب می‌بینم، مشروط بر اینکه پروژه‌های حیاتی مانند تکمیل سالن‌های متوقف شده محقق شوند.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
