گذر از شهر فناوری‌محور به شهر هوشمند مردم‌محور

۳۱‌اکتبر مصادف با ۹‌آبان به‌عنوان روز جهانی شهر‌ها نام‌گذاری شده است. همانند روز جهانی اسکان بشر، هرساله یک مراسم جهانی در یک شهر متفاوت برگزار می‌شود و این روز بر یک موضوع خاص تمرکز دارد.

هدف از این روز، افزایش آگاهی بین‌المللی در‌مورد روند‌های شهرنشینی، چالش‌ها و چشم‌انداز‌های توسعه پایدار شهری، ترویج همکاری بین‌المللی و کمک به تلاش‌های جهانی برای ساختن شهر‌های عادلانه، مرفه، پایدار و فراگیر است که محیط‌های زندگی بهتر و کیفیت زندگی را برای جوامع خود فراهم می‌کنند.

شعار منتخب امسال «شهر‌های هوشمند مردم‌محور» با تأکید بر بهره‌گیری ابزار فناورانه، داده‌ها و هوش مصنوعی برای خدمت به انسان، ارتقای سلامت شهری و توسعه پایدار است. موضوع امسال نشان‌دهنده شناخت فزاینده این موضوع است که قدرت دگرگون‌کننده فناوری‌های دیجیتال، زندگی شهری را در سطح جهان تغییر‌شکل می‌دهد و فرصت‌های عمیقی را برای بهبود نحوه طراحی، برنامه‌ریزی، مدیریت و اداره شهر‌ها و سکونتگاه‌های انسانی ارائه می‌دهد. در دورانی که با تحولات دیجیتال متمایز می‌شود، شهر‌ها به‌طور‌فزاینده‌ای در حال پذیرش راه‌حل‌ها و داده‌های فناوری دیجیتال برای ارائه خدمات بهتر به ساکنان و پرداختن به چالش‌ها و فرصت‌های حیاتی شهری هستند.

این روز نمادین، فرصتی ارزشمند برای تأمل، بازنگری و تبادل تجربیات و همکاری جهانی برای تحقق شهر‌های مطلوب و پایدار است تا حکومت‌ها و نهاد‌های محلی، رویکرد‌های نوآورانه و افزایش مشارکت اجتماعی برای تقویت زیست بهتر و برخورداری از رفاه و عدالت جوامع شهری را سر‌لوحه برنامه‌ریزی‌های خود قرار دهند. این روز تأکید دارد که آینده شهر هوشمند نه‌تنها به زیرساخت دیجیتال، بلکه به هوش جمعی، خلاقیت و مشارکت شهروندان بستگی دارد.

آگاهی‌بخشی درباره نقش و مسئولیت شهروندان به‌عنوان محور توسعه در قبال شهر‌ها و تشویق آنها به مشارکت در مواجهه با حل مسائل و چالش‌های شهری و بهره‌گیری از فرصت‌ها و نوآوری‌های اجتماعی یک انتخاب نیست، بلکه ضرورتی اجتناب‌ناپذیر برای کلان‌شهر‌هایی همچون مشهد است تا با تصمیم‌گیری‌های شفاف، ترویج نوآوری‌های اجتماعی و تخصیص عادلانه منابع بتوان بین فناوری‌های نوین و داده محور و نیاز‌های واقعی شهروندان پیوندی ناگسستنی برقرار کرد. در شهر پویا و هوشمند به‌عنوان شهر برنامه‌ریزی‌شده‌تر و قابل‌زندگی‌تر، شفافیت در تصمیم‌گیری‌ها برای ذی‌نفعان و ارائه داده‌ها رکن اصلی در مشارکت شهروندان است.

شهرداری مشهد نیز اقدامات مهمی درراستای تحقق شهر هوشمند مردم‌محور انجام داده است. طراحی و پیاده‌سازی اپلیکیشن موبایلی شهرمن و سامانه شهرداری هوشمند (SM) از جمله این اقدامات است که در‌راستای تسهیل دریافت سرویس‌ها و خدمات شهروندی به‌صورت الکترونیک و هوشمند از طریق یک بستر واحد و یکپارچه، در‌دسترس شهروندان قرار گرفته است.

در ادامه حتما بخوانید مشهد، پیشرو در توسعه اینترنت اشیا

همچنین پورتال فاش نیز به‌منظور ایجاد فضای شفاف، داده‌های مختلف مدیریت شهری را به‌صورت آزادانه در اختیار شهروندان قرار داده است تا بتوانند ضمن اطلاع از موضوعات مختلف شهری، در تصمیم‌گیری‌های شهر خود مشارکت مؤثری داشته باشند. راه‌اندازی رصد خانه شهری به‌عنوان مرجع جامع و دسترس‌پذیر داده‌های مدیریت شهری برای همه شهروندان با مشارکت نمایندگان دستگاه‌های اجرایی تحت‌عنوان شبکه هم‌رصد و همچنین انطباق داده‌ها با مسائل مردم نیز می‌تواند تا حدی تصویری از کیفیت زندگی محلات را به نمایش بگذارد. 

حمایت و پشتیبانی از شرکت‌های دانش‌بنیان و انعقاد قرارداد‌های نوآورانه برای هوشمندسازی خدمات و محصولات مدیریت شهری به‌منظور تقویت اکوسیستم نوآوری شهر هوشمند، راه‌اندازی چت‌بات هوش مصنوعی هوشیار به‌منظور فراهم‌ساختن امکان هوشمند‌سازی در پاسخگویی فرایند‌های رو به شهروند و تعامل با شهروندان از دیگر‌برنامه‌های درراستای تعامل هوشمند با شهروندان به‌شمار می‌رو‌د.

 برنامه‌ریزی برای طراحی پروژه‌محوری مدل‌سازی اطلاعات شهر و ارائه تصویر سه‌بعدی دیجیتال و داده‌محور از شهر مشهد به‌منظور حل مسائل و بحران‌های مقطعی و مدیریت هوشمند و همه‌جانبه فرایند‌های توسعه شهر نیز گام مهمی برای کارآمدی برنامه‌ریزی شهری به شمار می‌رود که می‌تواند مشهد را به الگویی پیشرو در مدیریت شهری داده‌محور تبدیل کند.