زن معتاد مدعی شد: قابله نوزادم را بعد زایمان دزدید «فاطمه» و «زهرا» پرتعدادترین نام دختران در ایران در حادثه سقوط هواپیما گردشگری در برزیل ۹ نفر کشته شدند+تصویر نابینایی ۹ نفر در بیمارستان چشم‌پزشکی نگاه| سه نفر از کادر درمان تعلیق شدند نشست «نقش قانون عفاف و حجاب در پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی» در مشهد برگزار شد حجاب یک مسئله تمدنی و وجه تمایز ما با دنیای غرب است روماتیسم مفصلی ریسک بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد معاون دادستان مرکز خراسان رضوی: بیش از ۵۰ درصد طلاق‌ها ناشی از بی حجابی و بی‌بند و باری است ۱۵۰ دستگاه تلفن همراه سرقتی در مشهد کشف شد (۲ دی ۱۴۰۳) حق حبس در نکاح چیست و چه آثاری دارد؟ اصول رانندگی در زمان یخبندان و لغزندگی جاده | لغزندگی و رانندگی سقوط مرگبار بالگرد آمبولانس در ترکیه + فیلم عذرخواهی رئیس سازمان نظام پزشکی درخصوص حادثه نابیناشدن ۹ نفر در بیمارستانی در تهران تعداد پشت‌نوبتی‌های جهیزیه به صفر خواهد رسید مدارس کردستان فردا (۳ دی ۱۴۰۳) حضوری است آسیب‌دیدگان اجتماعی بیمه سلامت می‌شوند سالمندشدن جمعیت چه مشکلاتی به دنبال دارد؟ آیا خیار‌های توخالی برای خوردن بی‌خطر هستند؟ کمبود مدرسه در خیابان شهید آرمون مشهد و اطراف آن همچنان پابرجاست | روزنه‌های امید برای حل مشکل کمبود مدرسه هشدار سطح نارنجی سازمان هواشناسی برای مشهد و ۸ کلانشهر دیگر (۲ دی ۱۴۰۳) چگونه از کلاهبرداری‌ در خرید و فروش طلای آنلاین جلوگیری کنیم؟ رئیس‌کل دادگستری خراسان رضوی: مشکلات و تنگنا‌های موجود باید با کار جهادی و تلاش مضاعف رفع شود انجام ۷ هزار تست HIV و شناسایی هفت مورد جدید در مشهد ۵۲ درصد سالمندان را زنان تشکیل می‌دهند توجه وزارت ورزش به قاچاق مکمل‌ هشدار پلیس فتا درخصوص برخورد با سازندگان ویدئو‌های چالشی اینستاگرامی ۳۸ درصد فرهنگیان نیازمند مسکن هستند نزاع مرگبار در دورهمی خانوادگی + عکس وزیر آموزش و پرورش: امتحانات نهایی به هیچ وجه تعطیل نخواهد شد  ۹۶ درصد افراد در گروه سنی ۱۰ تا ۴۹ سال باسواد هستند پیش‌بینی هواشناسی مشهد و خراسان رضوی (یکشنبه، ۲ دی ۱۴۰۳) | تداوم روند افزایش دما تا پایان هفته جاری جزئیات طرح بیمه زنان خانه‌دار و دختران اعلام شد
سرخط خبرها

همه بارِ روستا بر دوش زنان خانیک بود

  • کد خبر: ۴۹۱۲۵
  • ۱۸ آبان ۱۳۹۹ - ۱۵:۰۷
همه بارِ روستا بر دوش زنان خانیک بود
اشرف خانیکی
 تا دهه ۴۰ که هنوز مردم روستای خانیک به شهر‌های بزرگ مهاجرت نکرده بودند، همه مایحتاج خود را تهیه می‌کردند. در این میان، نقش زن‌ها بسیار پررنگ بود.
مهم‌ترین شغل زن‌ها تا آن زمان بافندگی و تأمین لباس و پوشاک خانواده بود. می‌توان گفت که حدود ۹۰ درصد این کار با زن‌ها بود. برای نمونه،  در تهیه پارچه‌های پنبه ای، مرد‌ها فقط کشت پنبه را انجام می‌دادند. غوزه پنبه را زن‌ها جمع آوری و پنبه‌ها را از غوزه جدا می‌کردند. مرحله بعدی حلاجی و ریسندگی بود. نخ که آماده می‌شد، رنگش می‌کردند و به کارگاه‌های بافندگی می‌بردند تا پارچه مطلوب و دلخواهشان را ببافند. در هر خانه‌ای دست کم یک کارگاه بافندگی بود که به آن تون می‌گفتند. رنگ پارچه‌ها هم طبیعی بود و از پوست و میوه و برگ درختان یا مواد کانی تهیه می‌شد.
بعد از مهیا شدن پارچه، مرحله خیاطی فرامی رسید که این هم بیشتر برعهده زن‌ها بود. برای اعضای خانواده لباس‌های متفاوتی می‌دوختند که در حد نیاز بود: دو یا سه دست لباس در سال. زمانی هم که پاره می‌شد، آن را وصله می‌کردند تا حداکثر استفاده را از پارچه و لباس ببرند. پارچه‌ها زیبا و متنوع بود. چهارخانه‌های ریز سفیدمشکی معمولا برای پیراهن و چهارخانه‎های ریز سفیدآبی برای چادر استفاده می‌شد. چهارخانه‌های درشت هم بود که مخصوص چادرشب بود. از یک نوع پارچه رنگارنگ به نام پُشتِ گلی هم پیراهن دوخته می‌شد. یک نوع پارچه دیگر به نام اَفَنگی نیز بود که خط‌های عمودی سیاه و سفید داشت و کابردش دوخت پیژامه بود.
در صورتی که لباس‌ها از پارچه کرکی یا پشمی تهیه می‌شد، باز هم کار عمده بر دوش زن‌ها بود و مرد‌ها فقط چیدن پشم را انجام می‌دادند. شستن و تمیزکردن پشم و ریسندگی هنر دست زن‌ها بود. در واقع، با اینکه خانم‌ها مشغله خانه داری و همسرداری و بچه داری را برعهده داشتند، باز هم بسیار فعال بودند و برخلاف بعضی از روستا‌ها که زن خودش را از مرد پنهان می‌کرد و تنها کارش خانه داری و بچه داری بود، سعی می‌کرد در عرصه اقتصادی خودش را نشان دهد و از توانایی هایش استفاده کند.
زن‌ها برای دلشان گل دوزی هم می‌کردند به خصوص برای رولباسی. در هر اتاقی که لباس آویزان می‌کردند، پارچه سفیدی به اسم قَمیس را گلدوزی و روی آن آویزان می‌کردند. در زمان خواستگاری نیز عروس به نشانه رضایت، یک عرقچین و دستمال سرجیب را گلدوزی می‌کرد و به داماد هدیه می‌داد.
زن‌ها در امور دامداری و پرورش گوسفند هم کمک می‌کردند. از باغات برگ جمع می‌کردند، بُجُی می‌کردند (یعنی علف‌های هرز زمین‌های کشاورزی را جمع می‌کردند و آن را برای حیوانات می‎بردند). هم چنین دوشیدن گاو و درست کردن محصولات لبنی مثل ماست و پنیر و دوغ و کره و سرشیر از دیگر وظایف زن‌ها بود.
آن‌ها در کارگاه‌های شیره پزی همراه مرد‌ها بودند. انگور جمع می‌کردند و به کارگاه‌های سنتی‌ می‌بردند. بعد از شستن انگور‌ها هم، بقیه مراحل را مرد‌ها با نظارت خانم‌ها انجام می‌دادند.
پختن نان از دیگر کار‌های مهم زنان بود. البته پیش از اینکه گندم به مرحله آردشدن برسد، زن‌ها در وجین کردن زمین و دروکردن گندم کمک می‌کردند. نان هم انواع و اقسام مختلف داشت و روی هم رفته در بیش از ۱۵ نوع تولید می‌شد. آنچه در خاطر من مانده است نان قطاب بود و کلوچه و نان تافتون و نان پنج‎کش و نان با سبزیجات مختلف مثل سرپیاز، برگ شلغم، شوید و ادویه.
هم چنین زن‌ها با استفاده از گیاهان دارویی خانیک، در طب سنتی دستی داشتند.
از دهه ۴۰ که خانیک کم کم خالی از سکنه شد، سبک زندگی زنان روستا شهری شد. برای آن‌ها هم که در روستا ماندند، کم کمک امکانات بیشتری فراهم شد و فناوری زنان را از نقش هایشان دور کرد. البته من همین حالا هم خانمی هشتادوچهارساله را می‌شناسم که روی زمین‌های روستا کار می‌کند، لبنیات و نانش را خودش تهیه می‌کند و در زمین‌های کشاورزی با قامت راست و چهره خندان برای حیوانات علف جمع می‌کند، آن هم در حالی که شوهرش بیماری آلزایمری است. این خانم الگویی است برای خانم‌هایی که می‌گویند از چهل پنجاه سالگی نمی‌توانند کاری انجام دهند و عمرشان گذشته است و باید یکی بیاید آن‌ها را باد بزند! در واقع، خانیک و بسیاری از روستا‌های دیگر در سایه شهرزدگی و شیفتگی به فرهنگ و فناوری امروز، از بسیاری از آداب و عادات زیبای خود دور افتاده اند. در چنین شرایطی به نظر می‌رسد مسئولان باید با مطالعه جامع، ظرفیت‌های تاریخی روستا‌ها را شناسایی کنند و در احیای آن‌ها بکوشند تا از قِبَل آن، هم ایجاد شغل شود و هم از آسیب‌های اجتماعی جوانان روستا پیش گیری شود.
گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->