مرکزی چندمنظوره برای حل مشکلات محله

سحر نیکو عقیده‌ | شهرآرانیوز؛ می‌گوید در این زمانه تاریک باید بیشتر حواسمان به یکدیگر باشد، ما خودمان باید هوای هم را داشته باشیم، دربرابر هم بی‌تفاوت نباشیم و بدانیم که یک کمک ناچیز هم شاید خون تازه‌ای را در رگ‌های یک زندگی به بن‌بست رسیده به جریان بیندازد. این‌ها را حبیب ابراهیمی می‌گوید، مدیر کانون فرهنگی و اسلامی ولایت شهرک شهید رجایی.

 

این نوع دغدغه‌ها و دل‌مشغولی‌هایی از سنین پایین همراه او بوده و در نهایت ختم شده به مجتمع فرهنگی و اسلامی ولایت. مجتمعی که سال٨٢ در شهرک شهید رجایی آن را تأسیس می‌کند و حالا متشکل از چندین زیرمجموعه است و کارگروه‌های تخصصی و... حالا خروجی همه این‌ها حال خوب اعضای این مجتمع است. افرادی که حالا کارگاه‌های خانگی خودشان را دارند و به درآمد رسیده‌اند، معتادانی که اعتیاد را ترک کرده‌اند و خودشان تبدیل به بازو‌های مجتمع شده‌اند، زندانیان چندی که با کمک‌های مردمی آزاد شده‌اند و...

 

حبیب ابراهیمی و همسر او سمیه حکیم‌نیا که مسئول خانه قرآن تحت نظارت این مرکز است، دو عضو اصلی مجتمع هستند. مؤسسان این مرکز و افرادی که مدیریت آن را در دست دارند. به‌جز آن‌ها ١١نفر دیگر هم به عنوان اعضای اصلی در پست‌های مختلف مشغول فعالیت هستند. مشاور اقتصادی و کارآفرینی، مدیر کارگروه فرهنگی و... علاوه بر این‌ها مرکز حالا ١٧مجوز از سازمان‌های مختلف از جمله سازمان تبلیغات اسلامی مشهد و کمیته امداد دارد.
مهمان زوج فعال در کانون ولایت، یعنی حبیب ابراهیمی و سمیه حکیم‌نیا شدیم تا از مسیری که طی کرده‌اند برایمان بگویند.

 

 

«مجتمع فرهنگی و اسلامی ولایت را سال٨٩ تأسیس کردیم. البته نه به همین سادگی که می‌گویم!»
حبیب ابراهیمی این را می‌گوید و پشت‌بندش درباره ایده شکل‌گیری کانون که نتیجه سال‌ها زندگی در این منطقه و دغدغه‌مندی بوده بیان می‌کند: من در محله شهید معقول به دنیا آمدم، یکی از کوچه پس کوچه‌های شهرک شهید رجایی. از دوران کودکی طعم فقر و تنگدستی را چشیده‌ام. معضلات کوچک و درشت این منطقه را به چشم دیده‌ام. دیده‌ام که چطور عده‌ای به نان شب محتاج می‌شوند و جوانانی که به دلیل نداشتن شغل به دام اعتیاد می‌افتند. همه این‌ها باعث شد که آرزوی من از همان دوران کودکی پیشرفت افراد این منطقه و ارتقای اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی آن‌ها باشد. به همین منظور از کودکی با مسجد و بسیج محله ارتباط گرفتم و وارد حوزه کار فرهنگی شدم. در اردو‌ها و کلاس‌های مختلف شرکت و در همین فضا رشد کردم.

 

 

ابراهیمی توی همین مسیر بوده که با سمیه حکیم‌نیا آشنا می‌شود. حکیم‌نیا هم از اعضای بسیج مسجد محله، فعال و دغدغه‌مند فرهنگی بوده است. او که مدرک علوم تربیتی دارد، در مهدکودک‌های منطقه فعال بوده و به بچه‌ها قرائت قرآن آموزش می‌داده است. آن‌ها سال٨٤ با هم ازدواج می‌کنند و بعد از آن با همفکری یکدیگر تصمیم می‌گیرند که کانونی را با هدف کمک به افراد منطقه و ارتقای فرهنگی محله تشکیل بدهند و سال٨٩ موفق به تأسیس این کانون می‌شوند.

 

 

این کانون در ابتدای کار با پنج عضو اصلی تشکیل می‌شود و کم کم مسیر اصلی خودش را پیدا می‌کند. ابراهیمی از سال‌های نوپای کانون می‌گوید: در ابتدای شکل‌گیری کانون فعالیت ما بیشتر مذهبی و اسلامی بود و به آموزش مباحث مذهبی و ترویج شعائر حسینی در مساجد و مکان‌های مختلف می‌پرداختیم. حس می‌کردیم که سواد مذهبی مردم این منطقه کم است و دغدغه عمق‌بخشیدن به آن را داشتیم. چند سال اول به همین منوال گذشت و بعد تصمیم گرفتیم که کار را تخصصی‌تر دنبال کنیم و سه زمینه تخصصی را برای مجموعه در نظر گرفتیم. زمینه اقتصاد مقاومتی و کارآفرینی، محرومیت‌زدایی و خدمات اجتماعی و فرهنگی و مذهبی. کم کم کارگروه‌های مختلف هم متولد شد. کانون فرهنگی و تبلیغاتی یاران‌ولایت، مرکز نیکوکاری مهر ولایت با مشارکت کمیته امداد، صندوق قرض‌الحسنه و کارآفرینی گنجینه ولایت، خانه قرآن و عترت ولایت و رضوان و...

 

 

دوره‌ای حول و حوش سال‌های٩٢ با پررنگ شدن موضوع تهاجم فرهنگی و فرمایشات مقام معظم رهبری و تأکید بر کار فرهنگی با هدف جلوگیری از تهاجم فرهنگی آن‌ها بیش از پیش به فعالیت فرهنگی می‌پردازند. با برگزاری کلاس‌ها و جلسات آموزشی و فرهنگی برای سنین مختلف به‌ویژه جوان‌ها و نوجوان‌ها و ... دوره‌ای بعد، اما آن‌ها دست می‌گذارند روی آسیب‌های اجتماعی که گریبانگیر ساکنان این منطقه هم هست.

ابراهیمی درباره بزرگ‌ترین آسیب اجتماعی این منطقه می‌گوید: در حوزه آسیب‌های اجتماعی اعتیاد مشکل اصلی و بلای خانمان‌سوز خانواده‌های این منطقه است! پدران و همسرانی که اینجا به دام اعتیاد می‌افتند بسیار زیاد هستند. افرادی که غرق اعتیاد می‌شوند و قید خانواده خود را هم می‌زنند. خیلی وقت‌ها خود این افراد به ما مراجعه کردند و برخی اوقات خانواده‌ها. ما سعی کردیم که با کلاس‌ها و مشاوره‌ها آن‌ها را به سمت ترک اعتیاد سوق بدهیم. اوایل با مراکز ترک اعتیاد وارد مذاکره می‌شدیم تا خدماتی که به این افراد ارائه می‌شد رایگان باشد، اما حالا مراکز ترک اعتیاد خودمان را داریم که یکی از آن‌ها در مهدی‌آباد قرار دارد. آقای گلبخش، مسئول این مرکز از خیران و اعضای پای کار کانون ماست و این افراد را رایگان در این مرکز می‌پذیرد.

 

 

حالا به گفته ابراهیمی خیلی از معتادانی که روزی بدون هیچ امیدی و با دست خالی به آن‌ها مراجعه کرده بودند در همین مراکز اعتیاد را ترک کرده‌اند. او درباره یکی از آن‌ها می‌گوید: یکی از افرادی که در این زمینه همیشه به خاطر من می‌آید شخصی است که چند سال پیش خسته و ناامید و با وضعیت نامناسب در حالی که از سوی خانواده اش طرد شده بود به ما مراجعه کرد. در مرکز ترک اعتیاد ما تحت درمان قرار گرفت و بعد هم در عرض یک سال پاک شد. با وامی که در اختیار او قرار دادیم کار و بارش را به طور محدود راه انداخت و حالا برای خودش یک کارگاه چوب بری کوچک با چند کارگر دارد. او حالا خودش به یکی از حامیان کانون تبدیل شده است. غذای گرم بین افراد تحت پوششمان توزیع می‌کند و....

 

 

اما ابراهیمی بیشتر فعالیت کانون را فعالیت اقتصادی می‌داند. می‌گوید که ابتدا فعالیت مذهبی داشته‌اند، اما کم کم به این نتیجه رسیده‌اند که ریشه فقر فرهنگی، فقر مذهبی و... از فقر اقتصادی آب می‌خورد.
او ادامه می‌دهد: از سال٩٢ به بعد بنابر تأکیدات مقام معظم رهبری تأکیدمان را بر زمینه اقتصادی گذاشتیم. علاوه بر این نیاز به شدت‌بخشیدن فعالیت‌های اقتصادی‌مان را در کانونمان حس می‌کردیم. بخش بزرگی از معتادانی که به کمک مراکز ما ترک می‌کردند بعد از ترک با نبود کار روبه‌رو می‌شدند و امکان دوباره مبتلاشدنشان بالا بود. به همین دلیل تصمیم گرفتیم روی این حوزه تأکید بیشتری داشته باشیم و حالا شش سال است بیشتر فعالیت ما اقتصادی است. بعد از شروع فعالیت اقتصادی در زیرمجموعه کانون ٧٠کارگروه جهادی دیگر هم وابسته به کانون ما در شهر و حتی شهرستان‌ها و روستا‌های اطراف تشکیل شدند و همگام با ما به فعالیت اقتصادی پرداختند. حالا از میدان بار رضوی بگیرید تا تربت حیدریه کارگروه جهادی داریم که زیر نظر این کانون فعالیت دارند.

 

 

یکی از کار‌هایی که انجام دادیم تأسیس مرکز نیکوکاری مهر ولایت و زیرپوشش قرار دادن خانواده‌های نیازمند این منطقه بود. بخش بزرگی از افراد این منطقه افرادی بودند که حتی نان برای خوردن نداشتند و ما در راستای کاهش محرومیت‌زدایی این محدوده این مرکز را تأسیس کردیم و کنار آن به مناسبت‌های مختلف توزیع غذای گرم، بسته‌های بهداشتی، برگزاری جشن‌ها در اعیاد و. را هم برای این خانواده‌ها داریم.

 

 

اما افق نگاه آن‌ها به گفته ابراهیمی در نهایت خوداشتغالی این افراد بوده است. این می‌شود که تصمیم می‌گیرند در حوزه اشتغال و کارآفرینی هم فعالیت‌هایشان را شروع کنند. یکی از کار‌هایی که انجام می‌دهند اعطای وام‌های خوداشتغالی به افراد دارای مهارت و تخصص، اما بدون سرمایه است. آن هم از طریق صندوق قرض‌الحسنه و کارآفرینی گنجینه ولایت که در سال ٩٨ تأسیس می‌کنند. حالا با کمک این وام‌ها ٣٧کارگاه خرد خانگی در این منطقه وجود دارد. افرادی که این کارگاه‌ها را تأسیس کرده‌اند افرادی هستند که روزی با دست خالی به کانون آمده و حالا مشغول به کار هستند. گلیم‌بافی، خیاطی، بسته‌بندی حبوبات و...

البته ابراهیمی توضیح می‌دهد که تمام این کارگاه‌ها با ارائه وام تشکیل نشده‌اند: خیلی وقت‌ها ما واسطه تولیدکنندگان و مردم این منطقه می‌شویم. مثلا حالا چند کارگاه خانگی داریم که تولیدکنندگان لباس ابزار و مواد اولیه را در اختیار افراد قرار داده و آن‌ها در خانه‌های خود مشغول کار هستند.

 

 

در راستای خوداشتغالی و با شروع شیوع گسترش ویروس کرونا و خانه‌نشین شدن بخش زیادی از کارگران روزمزد در این منطقه از ابتدای سال ٩٩ آن‌ها به حوزه دیگری هم ورود کرده‌اند. تولید خاک گلدان و گل و گیاه!

ابراهیمی ابتدا توضیح می‌دهد که چرا به این حوزه ورود پیدا کرده‌اند. اینکه گل و گیاه در هر خانه‌ای پیدا می‌شود و مردم به آن علاقه دارند. تولید و پرورش آن هم آسان است و آن قدر‌ها نیاز به مهارت‌های خاص ندارد. او درباره جزئیات هم می‌گوید: کارگاه تولید خاک گلدان را به‌تازگی تأسیس کرده‌ایم. پنج نفر از مددجو‌ها حالا در آن مشغول به کار شده و ۳۰ نفر هم به طور غیرمستقیم در بحث بسته‌بندی و فروش محصول فعالیت دارند. دو مغازه هم برای فروش محصولات اجاره کرده‌ایم، اما هدف ما در نهایت این است که این کار در کارگاه‌ها و فضای خانه هم اجراشدنی باشد و مردم در بالای پشت بام خانه‌شان بتوانند گل و گیاه پرورش بدهند و به اشتغال برسند. حالا ۲۰ خانواده در منطقه ۶ مشغول به این کار هستند. کار و بارشان گرفته و استقبال خوبی از محصولات آن‌ها شده است. ما می‌خواهیم تعداد این خانواده‌ها را افزایش بدهیم.

 

 

از دیگر حوزه‌هایی که آن‌ها به آن ورود کرده‌اند حوزه سلامت است. ابراهیمی در این باره توضیح می‌دهد: یکی از کار‌هایی که در حوزه سلامت با کمک مجمع کانون‌های استان خراسان رضوی انجام دادیم تشویق مردم به اهدای خون بود. مجموعه‌ای باعنوان اهدای خون سلامت تشکیل دادیم و بالغ بر صد نفر در این منطقه برای اهدای خون مراجعه کردند. علاوه بر این بحث حمایت از بیماران نیازمند و معرفی به مراکز درمانی و ارائه خدمات درمانی رایگان هم داشته‌ایم. با شیوع ویروس کرونا هم فعالیت ما در این حوزه بیشتر شد. توزیع بسته‌های بهداشتی، اطلاع‌رسانی در راستای جلوگیری از شیوع ویروس و... هم بخشی از فعالیت‌های ما در این روز‌ها بود.

 

 

اما وقتی از ابراهیمی می‌خواهم شیرین‌ترین خاطره این سال‌ها را تعریف کند از گلریزان برای دو زندانی و آزاد شدن آن‌ها و برگشتن به آغوش خانواده می‌گوید: ما فعالیت‌های خارج از برنامه‌ای هم طی این سال‌ها داشته‌ایم که اتفاقا از خاطرات شیرین ما محسوب می‌شوند. یکی از این خاطره‌ها که به درخواست مردم انجام شد به آزاد کردن یک زندانی در بیرجند مربوط می‌شود. سال ٩١ با کمک خیران و مردم ١٥میلیون تومان جمع‌آوری و او آزاد شد و به آغوش خانواده برگشت. پیش از این هم زندانی دیگری با کمک خیران آزاد شده بود.

 

 

ابراهیمی، اما پس از گفتگو درباره تمام این فعالیت‌ها از همراه اصلی‌اش در این مسیر می‌گوید. همراه که نه یکی از اعضای اصلی این گروه که به گفته خودش اگر او نبود کار‌ها پیش نمی‌رفت. سمیه حکیم‌نیا همسر وی که در همه کارگروه‌های مرکز حضور دارد، اما مسئولیت اصلی او مدیریت خانه قرآن تحت نظارت مرکز است. او که تا پیش از این مرکز هم در مراکز مختلف مثل مهد‌های قرآن آموزش می‌داده حالا دو خانه قرآن یعنی خانه قرآن ولایت و خانه قرآن عترت و رضوان را زیر نظر دارد. این دو خانه قرآن از سوی سازمان تبلیغات استان هم مجوز دارند و عموم افرادی که در آن پذیرفته می‌شوند مددجو‌های همین مرکز هستند. علاوه بر این سه مهد قرآنی هم در شهید معقول، امیرآباد و شهرک شیرین تأسیس کرده‌اند که ۲۰ مربی قرآن در این مهد‌ها مشغول به کار هستند.

 

خانم حکیم‌نیا درباره این مهد‌ها توضیح می‌دهد: در این مهد‌ها کلاس‌های قرائت، تفسیر و... برگزار می‌شود و بچه‌ها هم همه بچه‌های همین منطقه هستند که رایگان آموزش می‌بینند. حالا که به دلیل شیوع ویروس کرونا کلاس‌ها تعطیل شده ما جلسات را به طور مجازی برگزار می‌کنیم.
علاوه بر این خانم حکیم‌نیا سعی کرده است که این حوزه و فعالیتش را به‌نوعی با زمینه کارآفرینی و اقتصادی هم پیوند بزند. او که در زمینه آموزش قرآن هم مدرک دارد به افراد علاقه‌مند که بخواهند درآمد داشته باشند در زمینه مربیگری، آموزش می‌دهد. خیلی از این افراد حالا مربی آموزش قرآن هستند و مهد و آموزشگاه خودشان را دارند. مراکزی که بعضا مجوز آن‌ها را با کمک همین مرکز گرفته‌اند.

 

 

اما تمام این فعالیت‌ها ماحصل و نتیجه یک همفکری گروهی است. از آن‌ها می‌خواهم که از پشت صحنه ماجرا برایمان بگویند و ابراهیمی از جلساتی باعنوان اتاق اندیشه‌ورزان نام می‌برد می‌گوید: ما ماهیانه جلساتی با حضور اعضای اصلی و حتی نخبه‌ها و صاحب‌نظران در زمینه اشتغال، کارآفرینی، حوزه فرهنگ و... داریم. ایده تمام این فعالیت‌هایی که اجرا می‌کنیم ابتدا در همین جلسات مطرح و پروار شده و بعد اجرا می‌شود.

 

 

در پایان گفتگو درباره برنامه‌های آتی این مرکز از آن‌ها می‌پرسم و ابراهیمی توضیح می‌دهد: اگر خدا بخواهد در فکر برپایی فروشگاه‌های تعاونی زنجیره‌ای هستیم که روال آن از تولید به مصرف باشد و محصولات با قیمت نازل به فروش برسد. البته این کار نیاز به سرمایه کلان دارد و ما فعلا به دنبال راهی برای عملی کردن آن هستیم. علاوه بر این در زمینه اشتغال هم به دنبال گرفتن مجوز در بحث کاریابی هستیم. این منطقه پر از افراد مستعد و دارای تخصص و مهارت است که پول و پارتی ندارند و بیکار هستند! می‌خواهیم زمینه‌ای را فراهم کنیم که این افراد از طریق ما برای کار به شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف معرفی شوند.