شکیبا افخمیراد| تشکیل انجمن هنرهای تجسمی استان سالهاست که برای هنرمندان این رشته به رؤیا تبدیل شده است، بهطوریکه هربار صحبت از تشکیل این انجمن به میان میآید، دیگر کمترکسی به موفقیت آن امیدوار است. در طول این سالها، بارها گروههای مختلف هنری برای تشکیل این انجمن تلاش کردهاند اما درنهایت یا انجمنی تشکیل نشده یا بعد از گذشت مدتی از تشکیل، پروژه شکست خورده است؛ اتفاقی که بسیاری، آن را ناشی از واگذار نکردن اختیارات تشکیل انجمنهای هنرهای تجسمی به هنرمندان میدانستند. درمیان این ناامیدیها، پاییز97 پروژه تشکیل انجمن هنرهای تجسمی بار دیگر در چرخه اجرا قرار گرفت؛ پروژهای که ابتدا قرار بود پیش از آغاز سال98 به سرانجام برسد. این اتفاق نیز در زمان اعلامشده رخ نداد تا بار دیگر هنرمندان از تشکیل انجمن ناامید شوند اما حالا که یک سال از آغاز این ماجرا میگذرد، بعد از پیگیریهای فراوان هنرمندان و شهرآرا، هفته گذشته بالاخره تاریخ انتخابات انجمن هنرهای تجسمی اعلام شد تا همین موضوع، بهانهای شود برای اینکه به اتفاقاتی که در یک سال اخیر در مسیر تشکیل این انجمن رخ داده است، نگاهی بیندازیم.
تشکیل هیئت مؤسس
پاییز97 که بحث تشکیل انجمن هنرهای تجسمی مطرح شد، نزدیک به 500هنرمند براى شرکت در مجمع عمومى هنرهاى تجسمى ثبتنام کردند تا اعضای انجمن را پیش از پایان سال97 انتخاب کنند، با این حال انتخابات در سال97 برگزار نشد. در این بین جعفر مروارید، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامى خراسان رضوى، در گفتوگویی که اسفند سال گذشته با شهرآرا کرد، دلیل به تعویق افتادن انتخابات را شفاف نبودن نحوه تشکیل مجمع عمومى ازسوى انجمن هنرهاى تجسمى تهران دانست. درنهایت با مشخص شدن اساسنامه ازسوی تهران، اولین قدم براى ایجاد انجمن در روزهای پایانی اسفند برداشته شد؛ قدمی که به تشکیل یک هیئت موسس به انتخاب مدیرکل فرهنگوارشاد اسلامی استان اختصاص داشت اما مروارید این انتخاب را به خود هنرمندان واگذار کرد.
بر این اساس، نزدیک به 100هنرمند در روزهای پایانی اسفند97، 11نفر را از میان خود بهعنوان هیئت موسس انتخاب کردند. بر مبنای رأى این 100نفر، احسان مهدوى گرافیست، محمدعلى فضلىنژاد مجسمهساز، محمدرضا لطفى عکاس، صالح موسویان مجسمهساز، قدیر وقارى کارتونیست، لاله خرازیان تصویرگر، طاهره واحدیان، محمد ابوترابى و رضا خلیلى، هنرمندان نقاش، قاسم باسطراد نگارگر و حسین صالحى، خوشنویس بهعنوان اعضاى هیئت موسس انتخاب شدند.
انتخاباتی که به تعویق افتاد
با آغاز سال98، اعضای هیئت موسس انتخابشده، تنظیم اساسنامهای برای انجمن را محور کارها و جلساتشان قرار دادند. آنها در اولین تصمیم خود، زمان ثبتنام براى حضور در مجمع عمومى را که در زمستان97 به پایان رسیده بود، تا 12اردیبهشت98 تمدید کردند تا افراد بیشتری را به حضور در انجمن تشویق کنند. در همان روزها و اوایل اردیبهشت بود که بهسراغ برخی اعضای هیئت موسس رفتیم تا آخرین وضعیت تشکیل انجمن را از زبان آنها بشنویم. در مصاحبههایی که با این افراد کردیم، آنها مدعی شدند با مشخص شدن تعداد اعضای مجمع عمومی، تاریخ برگزارى انتخابات تعیین میشود؛ تاریخى که قرار بود یکی از روزهای بهار امسال باشد اما بهار98 هم تمام شد و خبری از برگزاری انتخابات انجمن نشد؛ اتفاقی که حرفها و رویکرد مثبت هیئت موسس را در گزارش منتشرشده شهرآرا در تاریخ 10اردیبهشت98 زیر سوال میبرد. گویی این هیئت موسس نیز از همدل کردن هنرمندان، بازمانده بود و بار دیگر بحث تاسیس انجمنِ تجسمی، منتفی شد.
نبود هیچ مانعی بر سر راه تشکیل انجمن
با گذشت نزدیک به سه ماه از تاریخ وعدهدادهشده برای تشکیل انجمن بهسراغ حسین صالحی، خوشنویس و نماینده هیئت موسس، رفتیم تا چرایی ماجرای تشکیل نشدن انجمن در تاریخ یادشده را جویا شویم. او به وجود پارهای از مراحل قانونی ازجمله روند تایید متقاضیان برای شرکت در انتخابات، اشاره کرد و گفت: در آخرین جلسهای که با اعضای هیئت موسس داشتیم، ضمن مشخص کردن تقویم اجرایی انتخابات، نام متقاضیان برای حضور در هیئتمدیره انجمن را بررسی و تایید کردیم. در طول این مدت نیز منتظر استعلام حراست اداره ارشاد بودیم که بهتازگی به دستمان رسیده است و ما نام کاندیداهای دارای شرایط را در کانال تلگرامی انجمن منتشر کردیم و بهزودی نیز انتخابات برگزار خواهد شد؛ یعنی در طول این مدت هیچ مانعی برای تشکیل انجمن ایجاد نشده و کار، روال معمولش را سپری کرده است.
به نظر صالحی، با وجود آنکه تنها شش ماه از زمان تشکیل هیئت موسس کنونی میگذرد، عملکرد این گروه در طول این مدت کامل بوده است.
این خوشنویس درباره فعالیتهای هیئت موسس در چند ماه اخیر نیز توضیح داد: در قدم اول ما اساسنامه را طبق موازین دقیق تنظیم کردیم و بعد از آن، مجمع عمومی را تشکیل دادیم که در آن جلسه، اساسنامه به تصویب اعضا رسید. بهگفته او، با مصوب شدن اساسنامه طبق قانون، انجمن تشکیل شده است و اعضای هیئت موسس تا زمان برگزاری انتخابات، حکم اعضای هیئتمدیره را دارند: «بعد از مصوب شدن اساسنامه، بیش از 100متقاضی برای حضور در هیئتمدیره انجمن ثبتنام کردند که ما طبق قانون از آنها تقاضا کردیم برای پر کردن فرم ثبتنام، حضوری به انجمن مراجعه کنند تا تقاضای آنها برای حضور در هیئتمدیره مستند باشد. از میان این 100نفر، 42نفر حضوری مراجعه کردند که هر 42نفر آنها را حراست تایید کرد.» به گفته صالحی، از وظایف محولشده به هیئت موسس تنها برگزاری انتخابات مانده است که این اتفاق نیز بهزودی رخ خواهد داد.
اعلام تاریخی مشخص برای انتخابات
درنهایت بعد از صحبتهایی که از نزدیک بودن تاریخ انتخابات انجمن تجسمی میشد، 20شهریور بهعنوان تاریخ برگزاری انتخابات هیئتمدیره انجمن اعلام شد؛ تاریخی که بهدلیل تقارن با ایام سوگواری و شهادت سیدالشهدا(ع) بار دیگر به تعویق افتاد. به این ترتیب تاریخ جدیدی در کانال اطلاعرسانی انجمن هنرهای تجسمی استان برای برپایی مجمع عمومی بهمنظور انتخابات هیئتمدیره اعلام شد. بر این اساس و در جدیدترین تاریخ گفتهشده، 27شهریور انتخابات انجمنهای هنرهای تجسمی برگزار خواهد شد تا از میان 42کاندیدا 10نفر برای حضور در هیئتمدیره انتخاب شوند. بهگفته نماینده هیئت موسس، تمامی افراد دارای شرایط که به مجمع عمومی دعوت شده بودند، میتوانند با شرکت در این انتخابات به کاندیدای مدنظرشان رأی بدهند: «با برگزاری انتخابات، از میان کاندیداها یک نماینده برای هر رشته از 10رشته هنرهای تجسمی به هیئتمدیره راه پیدا میکند. آن زمان نیز هیئت موسس، امور را به هیئتمدیره واگذار خواهد کرد و انجمن کار خودش را ادامه خواهد داد.»
صالحی درباره نحوه برگزاری انتخابات نیز توضیح داد: ازآنجاییکه هنوز قوانین برگزاری مجامع عمومی مطابق با شرایط پیشین است و هنوز امکانات و دسترسیهای جدید در قوانین دیده نشده است، امکان برگزاری انتخابات آنلاین وجود ندارد و انتخابات، حضوری انجام میشود. بهگفته او، هنرمندان شهرستانی برای شرکت در انتخابات باید به مشهد بیایند یا به یکی از دوستان معتمدشان در مشهد وکالتنامه بدهند تا بهجای آنها در رأیگیری شرکت کند. حال که تنها چند روز تا زمان برگزاری انتخابات مانده است، باید دید آیا اینبار وعدههای دادهشده برای تشکیل انجمن، عملی میشود و این انجمن میتواند بهصورت قانونی فعالیت کند؟