نگاهی به عجیب‌ترین شایعات درباره روش‎های پیشگیری و درمان کووید ۱۹

مریم ملی | شهرآرانیوز؛ با گذشت چندین‌ماه از انتشار داستان روغن بنفشه و حاشیه‌های عجیب‌وغریبش، شاید همه ما با مرور ماجرا لبخندی گوشه لبمان بنشیند، اما جالب است بدانید هنوز چنین ماجرا‌هایی در حال تکرار هستند و گاهی رواج‏‌دهنده این شایعات مردم نیستند، بلکه مسئولان و بعضی از نمایندگان مجلس در ایجاد آن نقش دارند. نمونه‏‌اش خانم زهرا شیخی، نماینده مردم اصفهان که چندی پیش از تأسیس مرکز درمان کووید۱۹ بر مبنای طب سنتی خبر داد و اعلام کرد با روش‏‌های سنتی موفق شده است بیماران کرونایی را درمان کند.

 

چندوقت پیش هم فاطمه محمدبیگی، نماینده قزوین، ادعا کرد که شیرین‌بیان راه درمان کروناست و چینی‎ها هم از همین روش برای درمان بیمارانشان استفاده می‎کنند. در این میان شایعات دیگری هم در شبکه‎های اجتماعی دست‎به‎دست می‎شود که بی‌شباهت به این ماجرا‌ها نیست. با هم تعدادی از آن‎ها را مرور کرده و علت شایعه بودنشان را بررسی می‎کنیم.

این شایعه که این روز‌ها در قالب یک فایل صوتی دست‌به‌دست می‏‌شود، شاید یکی از مشهورترین روش‎های درمان به کمک طب سنتی شناخته می‎شود. در این فایل صوتی فردی مدعی است در بیمارستان کار می‎کند و شاهد فوت بیماران زیادی بوده است. او برای دوستش توضیح می‎دهد که تصمیم گرفته است تأثیر گلاب را هم روی بیماران مبتلا به کرونا آزمایش کند و، چون خودش از خوردن و بوییدن گلاب نتیجه گرفته و معتقد است به‌دلیل تأثیر شفابخش آن از کرونا در امان مانده است، پس احتمالا می‎تواند بیماران را هم از خطر مرگ نجات دهد.

 

در قسمتی از این فایل صوتی فرد توصیه‌کننده ادعا می‌کند که چند سی‌سی گلاب را به یک فرد مبتلا به کرونای در حال مرگ در آی‌سی‌یو خورانده و باعث شده است تا تب او کاهش پیدا کند و از سوی دیگر ریه تخریب‌شده بیمار بهبود یابد. درنهایت هم این‎طور نتیجه‎گیری می‎کند که، چون گلاب را برای ضدعفونی‌کردن حرم‎ها و بقاع متبرکه به کار می‎برند، ما هم می‏‌توانیم از آن به‌جای مواد ضدعفونی‌کننده الکلی استفاده کنیم و حتی برای درمان کرونا آن را بنوشیم و مطمئن باشیم مشکلی پیش نمی‎آید.

بر اساس اعلام کمیته اطلاع‌رسانی و آموزش همگانی کرونا در دانشگاه علوم‌پزشکی تهران که به بررسی مستندات، شواهد و پاسخ‌های علمی درباره ویروس کرونا می‌پردازد، گلاب هیچ نقشی در ضدعفونی سطوح و دست‌ها در برابر ویروس کرونا ندارد. توصیه می‎شود برای ضدعفونی از شوینده‌های حاوی الکل استفاده شود.
از طرفی تاکنون در هیچ مطالعه‌ای نقش ضدعفونی‌کنندگی گلاب در برابر ویروس‌ها به‌خصوص ویروس کرونا به اثبات نرسیده است. گلاب از نظر خواص مفید برای سلامتی بدن، به‌خصوص اعصاب و روان اهمیت دارد، اما نقش ضدعفونی‌کنندگی آن از نظر علمی تأیید نشده است. خوردن بیش از حد آن هم می‌تواند برای بدن ضرر‌هایی داشته باشد.

از آنجا که جوش‌شیرین ضدعفونی‌کننده طبیعی و خانگی شناخته می‎شود، معمولا گروه‎های محیط‌زیستی پیشنهاد می‎کنند که آن را جایگزین شوینده‎های شیمیایی کنند و برای سفیدکردن ظرف و سینک و سرویس‌بهداشتی از آن استفاده کنند. مدتی است این شایعه قوت گرفته است که احتمالا چنین ماده‎ای توان از بین بردن ویروس کرونا را هم دارد. در بعضی کلیپ‎ها دیده می‏‌شود اشخاصی که خود را آشنا به طب سنتی می‎دانند، بخور جوش‌شیرین را به‌عنوان روش پیشگیری و درمان بیماری‎های ویروسی مثل کرونا معرفی می‏‌کنند.

با توجه به اینکه فرمول شیمیایی جوش‌شیرین NaHC است، یکی از ترکیباتی که در اثر حلالیت در آب ایجاد می‎کند، کربن‎دی‎اکسید است. پس بخور آن برای فرد مبتلا که دارای ضعف تنفسی و کاهش سطح اکسیژن خون است، حالت خفگی ایجاد می‎کند.

چندوقت پیش مایک لیندل، مدیر شرکت My Pillow، که از طرف‌داران دونالد ترامپ است، مدعی شد عصاره گل خرزهره می‎تواند اثرات درمانی درخور توجهی برای مقابله با کرونا داشته باشد. قضیه تا حدی جدی شد که ترامپ از مردم دعوت می‎کرد تا این عصاره را تهیه کنند و بخورند تا به کرونا مبتلا نشوند.

خرزهره درختچه مدیترانه‌ای و گل‌داری است که در ایران هم زیاد به چشم می‏‌خورد و حتی در فضای سبز شهری گل‌های صورتی و سفیدش را زیاد دیده‏‌ایم. اوﻟﺌﺎﻧﺪرﻳﻦ ماده‏‌ای است که از گیاه خرزهره به دست می‌آید و مایک لیندل معتقد است این ماده می‏‌تواند در درمان کرونا اثرگذار باشد. درحالی‌که عصاره این گیاه خوش‌رنگ‌ولعاب بسیار سمی و کشنده است و شواهدی دال بر تأثیر آن بر درمان کووید۱۹ در دست نیست.

 

شاهین شادنیا، عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی، در مصاحبه‌ای با خبرگزاری تسنیم اعلام کرده است که همه قسمت‌های این گیاه اعم از گل، دانه، برگ و ساقه‌اش حاوی ماده‌ای سمی است که روی بافت قلب اثر می‌کند و اثراتی شبیه به دارویی مثل دیگوکسین دارد که می‌تواند باعث ایست قلبی و ایجاد ضربان نامنظم در قلب و درنهایت مرگ افراد شود. در همین زمینه متخصصان و پزشکان مختلف آمریکایی هم نقد‌های زیادی به ترامپ و تاجرانی داشته‏‌اند که گل خرزهره را داروی کرونا اعلام کردند.

چندی پیش کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو، در مصاحبه‎ای اعلام کرد این‌گونه ادعا‌ها با شیوع کرونا همواره وجود داشته است. یک روز روغن بنفشه و امروز گلاب تجویز می‌کنند. هیچ‌یک از این ادعا‌ها را تا زمانی که آزمایش‌های بالینی نشوند، نمی‌توان جدی گرفت؛ بنابراین این افراد مدعی، منافع خاصی دارند یا از مشکلات روحی و روانی رنج می‌برند. درباره مواد دارویی، اعم از شیمیایی یا طبیعی و مدرن یا سنتی، مهم این است که در آزمون‌ها و مطالعات شواهد و مدارکی مبنی بر اثربخشی یک ماده یا کاهش عوارض و پیامد‌های بیماری وجود داشته باشد. در این صورت این ماده دارو محسوب می‌شود و در درمان کاربرد دارد و می‌شود آن را تجویز کرد. اکنون چنین چیزی را در بین عرقی‌جات برای کرونا نمی‌شناسیم، اما هرکسی که مدعی است، باید مسیر علمی آن را طی کند.

 

منابع: ایکنا، همشهری آنلاین، برنانیوز