سید زهیر موسوی | شهرآرانیوز؛ هنوز شوک خبر شهادت دانشمند دفاعی و هستهای کشورمان فروکش نکرده است. بدون شک در زمان مناسب و بهشکل مطلوب باید این جنایت خونین و اقدام تروریستی سفاکانه پاسخ داده شود، اما این مهم نباید فضای دیپلماسی کشور را بهواسطه برخی منافع جناحی تحتتأثیر قرار دهد. افزونبر اینکه بیرون از مرزهای ایران نیز بسیاری ازجمله اعراب و رژیم صهیونیستی، هرچه در چنته دارند، برای مانعتراشی در مسیر احیای برجام رو میکنند. برمبنای برخی تحلیلها همین حادثه تروریستی اخیر نیز در زمره اینگونه اقدامات قرار میگیرد.
ازاینروست که بررسی آثار این ترور در آینده برجام و دیپلماسی ایران از اهمیت ویژهای برخوردار میشود. دراینمیان برخی از رسانههای خارجی همصدا با گروههایی در داخل کشور معتقدند که ترور شهید فخریزاده، تأثیری مهم بر روند مذاکرات احتمالی آتی ایران و آمریکا خواهد گذاشت و درمقابل، برخی کارشناسان معتقدند این حادثه تلخ، تأثیری بر این مذاکرات نخواهد گذاشت؛ چراکه تندادن به درگیری نظامی مستقیم و کنارگذاشتن روند مذاکرات، بازی در میدان موردنظر رژیم صهیونیستی و متحدان عربی آن است.
تلاش رژیم صهیونیستی برای مداخله در مذاکرات
نشریه لالیبر بلژیک دیروز در باره تأثیر ترور شهید فخریزاده بر مذاکرات احتمالی آتی میان دولت بایدن و ایران نوشت: هدف ترور دکتر فخریزاده، دانشمند ایرانی، سنگاندازی در مسیر پیش روی دولت بایدن، رئیسجمهور منتخب۲۰۲۰ آمریکا برای بازگشت به مسیر دیپلماسی سازنده با تهران بوده است. این اقدام تروریستی که به تلآویو منتسب است، خطر کارشکنی در سیاستهای پیش روی دولت بایدن که پیشتر قصد خود را برای الحاق به برجام اعلام کرده است، و همچنین دامنزدن به تنشها در منطقه را درپی دارد.
برای بیشتر تحلیلگران آمریکایی، ترور دکتر محسن فخریزاده، خطرناک است و موقعیت جو بایدن را تضعیف میکند؛ زیرا او پیشتر، از یکجانبهگرایی دونالد ترامپ ابراز انزجار کرده و با تصمیم خود بر الحاق به برجام، درصدد احیای مسیر دیپلماسی در اینزمینه است. به نوشته این رسانه بلژیکی، مارک دوبوویتز، رئیس اندیشکده محافظهکار بنیاد دفاع از دموکراسی که به فعالیتهای ضدایرانی شهرت دارد، خاطرنشان کرد: هنوز دو ماه تا رویکارآمدن جو بایدن باقی مانده؛ به قدر کافی زمان است تا ایالات متحده و اسرائیل به ایران آسیبهای جدی و بر دولت بایدن اهرم فشار وارد کنند.
در همینزمینه، تام روگان در رسانه آمریکایی واشنگتن اگزماینر نوشت: بایدن نمیتواند بهراحتی و بیهیچ پیچیدگی قابل ملاحظهای ایالات متحده را به برجام برگرداند. دولت بایدن بازگشت به برجام را در اولویت برنامههای خود قرار داده است. بااین حال، رخداد ترور محسن فخریزاده نشان میدهد که این بازگشت بسیار چالشبرانگیز خواهد بود. نتانیاهو با این ترور به بایدن هشدار میدهد که قصد دارد برنامههای مخفیانهاش درمورد تهران را بدون هماهنگی با سیاست واشنگتن به سرانجام برساند. دولت بایدن نمیتواند این فشار را نادیده بگیرد و سیاست ایالات متحده را جدا از آن دنبال کند.
مذاکرات احتمالی آینده
فریدون مجلسی، دیپلمات پیشین، در اینباره به «دیدهبان ایران» گفت: «فکر نمیکنم تأثیر زیادی داشته باشد. دولت بعدی آمریکا این حادثه را محکوم کرد و به اعتقاد من وقتی که مشغول کار شوند، به برجام بدون قید و شرط بازمیگردند. البته این به معنی برداشتن تحریمها نیست، چون این تحریمها را آغاز تحریمهای جدید میدانند. به نظر من این مسئله نیاز به زمان دارد و این زخم باید التیام پیدا کند.»
مجلسی در پاسخ به اینکه نقش رژیم صهیونیستی در ماجرای ترور شهید فخریزاده چیست، گفت: «به نظرم این مسئله در راستای هدف اسرائیل یعنی ایجاد درگیری در روزهای باقیمانده از دولت ترامپ است. در ادبیات سیاسی اسرائیل نیز آقان رام هگایی، نویسنده کتاب ایرانهراسی، آشکارا نوشته که دولت اسرائیل در زمان بوش پسر که احساس کرد روابط ایران و آمریکا در مسائل افغانستان رو به بهبود است، آمریکا را مجبور کرد ایران را بدون اینکه ربطی به قضایای دیگری داشته باشد در محور شرارت قرار دهد و این سرآغاز جدایی در دورانی شد که بیشترین همکاریها بین دو دولت وجود داشت. از آن پس نیز دیگر سیر منفی روابط ادامه داشته است.»