زندگی سخت کارگران سابق

فرزانه شهامت - عجیب نیست؟ فردی طبق قانون کار‌ کارگر تلقی شود، 30 سال طبق این قانون حقوق و مزایا بگیرد و حق بیمه بپردازد اما از موقعی که بازنشسته می‌شود، ناگهان کارمند تلقی ‌شود و عیدی‌اش به حدود یک‌سومِ زمانی که شاغل بود‌ کاهش پیدا کند. کارگران بازنشسته به این دوگانگی رفتاری اعتراض دارند. موضوع مهم است چون جامعه مخاطب بزرگی دارد. بنا بر اعلام سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، جمعیت کارگران بازنشسته در کشور به 2 میلیون و 900 هزار نفر بالغ می‌شود. در توضیح وضعیت معیشت کارگران بازنشسته بیان همین نکته کافی است که بدانیم حدود 60 درصد از آن‌ها حداقل‌بگیر یعنی با حقوق ماهانه کمتر از 5/1 میلیون تومان هستند.
بنابراین زیرخط فقر به شمار می‌روند. چند ماهی است که کانون کارگران بازنشسته تأمین اجتماعی مشهد برای احقاق حقوق کارگران بازنشسته کشور پیش‌قدم شده و نامه‌نگاری‌هایی را از اواخر پاییز پارسال با نمایندگان شهرمان شروع کرده است. این پیگیری‌ها با واکنش در‌خور تأمل سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی روبه‌رو شده است.
اگر بازنشسته تأمین اجتماعی هستید یا به امید بازنشستگیِ بی‌دغدغه، حق بیمه سازمان تأمین اجتماعی را می‌پرداز‌ید، خواندن این گزارش را از دست ندهید.

از ... به ...
«تک تک نماینده‌های مشهد را در همین کانون، روی همین صندلی‌ای که می‌بینید نشاندیم و صحبت کردیم. تقاضای مشخص ما این است که عیدی کارگران بازنشسته، درست مانند عیدی کارگران شاغل، مشمول قانون مصوب مجلس شورای اسلامی مورخ ششم اسفند 1370 باشد؛ یعنی معادل 60 روز حقوق، عیدی بگیرند مشروط بر اینکه از 90 روز حداقل حقوق تجاوز نکند، نه اینکه کارگران پس از بازنشستگی به جای اینکه به معیشتشان کمک شود با شرایط معیشتی دشوارتری مواجه شوند.»
آن طور که نایب‌رئیس کانون کارگران بازنشسته استان می‌گوید، نامه‌ای با همین مفاد در تاریخ هفتم آذر پارسال خطاب به نمایندگان مردم مشهد در مجلس شورای اسلامی نوشته و از آن‌ها خواسته شده بود موضوع را ‌پیگیری کنند. رحمت‌ا... پورموسی با اشاره به پیگیری‌های انجام‌شده، به طور مشخص به نامه‌نگاری نصرا... پزمانفر اشاره می‌کند. این نماینده مجلس بیست‌و‌هشتم همان ماه نامه‌‌ای خطاب به سازمان مدیریت نوشت و طرح موضوع کرد. بر اساس مستنداتی که کانون کارگران بازنشسته تأمین اجتماعی در اختیار شهرآرا گذاشته، پاسخ سازمان یادشده به این نماینده مجلس 4 ماه به طول انجامیده است. سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی در نامه یادشده به تمام آنچه از ابتدای گزارش آمده ‌اذعان کرده و گفته است: ‌عیدی کارمندان و بازنشستگان طبق ماده 75 قانون مدیریت خدمات کشوری هر سال از سوی هیئت دولت تعیین و عیدی کارگران شاغل در کارگاه‌های مشمول قانون کار، طبق مصوبه ششم اسفند سال 1370 پرداخت می‌شود و همسان‌سازی در این خصوص نیازمند اصلاح قانون است.
نکته جالب‌ هشداری است که این سازمان درباره تبعات احتمالی اصلاح قانون برای سازمان تأمین اجتماعی بیان کرده است: ‌‌شایان ذکر است چنانچه عیدی بازنشستگان تأمین اجتماعی مطابق با شاغلان تحت پوشش‌ لحاظ شود، صرفا برای سال 1397 به ازای هر نفر حدود یک میلیون و 222 هزار تومان و در مجموع برای 2 میلیون و 900 هزار بازنشسته تأمین اجتماعی، بالغ بر 35 هزار و 440 میلیارد ریال بار مالی ایجاد خواهد شد که با توجه به وضعیت کنونی سازمان مذکور، تأمین آن امکان‌پذیر نیست.

امکان‌پذیر است اگر ...
آیا می‌شود 2 واژه مجزای دارای بار حقوقی متفاوت، یعنی «کارگر» و «کارمند»، را یکسان تصور کرد و با آن‌ها در حالی که هرکدام قوانین مربوط به خود را دارند‌ یکسان رفتار کرد؟
بر اساس ماده 7 قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب مهر 1396، کارمند دستگاه اجرایی فردی است که براساس ضوابط و مقررات مربوط، به موجب حکم یا قرارداد مقام صلاحیت‌دار در یک دستگاه اجرایی به خدمت پذیرفته می‌شود. 2 روز پیش‌، نامه‌ای چهاربندی از سوی کانون کارگران بازنشسته تأمین اجتماعی مشهد خطاب به نمایندگان شهرمان در مجلس شورای اسلامی نوشته شد‌ که در آن، ضمن پاسخ به سازمان مدیریت، از نمایندگان مجلس درخواست شده است ‌با جمع‌آوری امضا، ‌به طرح موضوع در صحن علنی مجلس، اخذ مصوبه و احقاق حق بازنشستگان تأمین اجتماعی اقدام شود. پیشنهاد کانون برای تأمین منابع مالی این است: دولت بخشی از بدهی خود را به سازمان تأمین اجتماعی بپردازد تا منابع لازم برای اجرای طرح فراهم شود. محمد شریعتمداری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، اواخر دی پارسال میزان این بدهی را 150 هزار میلیارد تومان بیان کرد.