دو بار اعدام برای قاتل سنگدل و هوسران در دو راهی مشهد-طرقبه | هشدار: خواندن این خبر برای افراد زیر ۱۸ سال و بیماران قلبی توصیه نمی‌شود درخشش ۴ مدال نقره و برنز بر گردن تیم دانش‌آموزی ایران در المپیاد جهانی اقتصاد آتش‌سوزی در نخلستان‌های روستای رُمیله آبادان مهار شد (۶ مرداد ۱۴۰۴) بهره‌مندی ۶.۵ میلیون سالمند از خدمات مستمر دولتی اشعه فرابنفش خورشید در مشهد به شاخص «خطر بسیار زیاد» رسید درخواست طلاق از مردی که برای دزدی از خانه پدرزنش نقشه کشید درخواست نبش قبر برای کشف راز مرگ مرد تهرانی در ترکیه میدری: حذف یارانه یا تغییر دهک‌بندی قبل از اعمال به افراد اطلاع داده می‌شود عسلویه روی دور زلزله؛ زمین‌لرزه ششم هم ۴ریشتری بود (۶ مرداد ۱۴۰۴) شرکت شهرک‌های صنعتی خراسان رضوی پساب خروجی «زبرخان» را تعیین تکلیف کند راهکارهایی ساده برای صرفه جویی بیشتر در مصرف آب و مدیریت اقتصادی خانواده توضیحات رئیس کل دادگستری استان تهران درباره درخواست توبه «تتلو» ماده ۲۱۵ آیین نامه راهنمایی و رانندگی به عابران پیاده چه می‌گوید؟ بررسی چند راهکار برای کاهش اثرات زیست‌محیطی فاضلاب‌های شهری نظام تعلیم و تربیت کشور باید با رویکرد آینده‌نگری از چالش‌ها عبور کند تأکید دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش بر ارتقای جایگاه معلمان درخواست وزیر محیط زیست زیمباوه برای گسترش همکاری دوجانبه با ایران آیا خشم به ارث می‌رسد؟ | بررسی عوامل ژنتیکی در بروز عصبانیت آمبولانس وسیله تبلیغات نیست | با متخلفان تا حد «لغو پروانه» برخورد خواهد شد زائران اربعین زمان مواجهه با تشعشعات فرابنفش خورشید را محدود کنند هر آنچه که باید در مورد درد سیاتیک بدانید میانگین سن بازنشستگی در کشور ۵۱ تا ۵۲ سال اعلام شد جانباز جنگ ۱۲ روزه با صهیونیست‌ها در کاشان به شهادت رسید درگیری خونین در یک شرکت خصوصی مشهد قتل خانم مدیرعامل توسط شوهر خیانتکار در جلسه کاری! التماس مادر قاتل از مادر الهه حسین‌نژاد مقابل دادگاه + فیلم (۶ مرداد ۱۴۰۴) طرح ورود خودروهای مسافران خارجی به کشور اجرا می‌شود حمله گروهی گراز‌ها به مزارع کشاورزی خراسان شمالی (۶ مرداد ۱۴۰۴)
سرخط خبرها

ملخ‌ها، پروانه‌ها و حالا فیک‌نیوزها

  • کد خبر: ۵۳۸
  • ۳۰ خرداد ۱۳۹۸ - ۰۸:۱۷
ملخ‌ها، پروانه‌ها و حالا فیک‌نیوزها
وحید اقدسی روزنامه‌نگار، دانشجوی دکترای ارتباطات

در شرایطی که بخش وسیعی از مردم با مشکلات ریز و درشت اقتصادی دست‌وپنجه نرم می‌کنند و سفره‌شان روزبه‌روز کوچک‌تر و کم‌تنوع‌تر می‌شود،‌ صحبت کردن از «فیک‌نیوزها» به عنوان یک دغدغه جدیِ این روزها ‌شاید کمی روشن‌فکرانه به نظر رسد. لابد می‌گویید طرف خوشی زیر دلش زده است یا که در برج عاجی، جایی زندگی می‌کند که نمی‌داند در کوچه و بازار چه می‌گذرد و مردم چه می‌کشند. اما از آن جایی که من یک روزنامه‌نگارم، طبعا همه این نوسانات قیمتی بازار روی زندگی‌ام تأثیری محسوس و ملموس دارد. از طرفی، الان هم زمان مناسبی برای ژست روشن‌فکری گرفتن و این داستان‌ها نیست. اتفاقا می‌خواهم بگویم این ماجرای فیک‌نیوز به اوضاع و احوال این روزهایمان بسیار هم مرتبط است. عرض خواهم کرد.
«خبر» یک محصول جذاب رسانه‌ای است. در میان همه آنچه رسانه‌ها تولید می‌کنند از عکس گرفته تا گزارش و ... خبر جایگاه مخصوص خود را دارد. مردم ابتدا دوست دارند بدانند دوروبرشان چه خبر است. برای همین است که اول می‌روند سراغ اخبار. پیچ تلویزیون یا رادیو را که باز می‌کنند یا به سراغ گوشی و تلگرام خود که می‌روند، به دنیای خبر سرک می‌کشند. از نرخ دلار و سکه گرفته تا اظهارنظر فلان مقام سیاسی، ورزشی و ... برای مردم مهم است چون بسیاری از تصمیم‌های مهم زندگی‌شان را بر اساس همین اخبار سامان می‌دهند. مدیران و سردبیران رسانه‌ها هم‌ همین را فهمیده‌اند و تمام تلاششان را می‌کنند تا به این عطش و نیاز مخاطب‌ پاسخ دهند. به همین دلیل است که اصلا بین آن‌ها رقابت است تا کدام‌یک زودتر بتواند خبر به‌اصطلاح «داغ» را تحویل مخاطب دهد.
حالا تصور کنید یک چیز به این مهمی که گاه در یک گستره میلیونی امکان فراگیری دارد، از اساس و بیخ و بن کذب باشد. نمی‌گویم ناقص یا غلط یا کم و کسر داشته باشد چون در چنین حالت‌هایی باز هم رگه‌هایی از واقعیت وجود دارد، اما منظورم خبرهایی است که کلا جعلی است؛ یعنی اصلا در واقعیت اتفاق نیفتاده که نیفتاده است. اما می‌آیند و در لابه‌لای اخبار رسمی و موثق جاخوش می‌کنند و مخاطب هم آن‌ها را می‌بیند و می‌خواند و بدتر اینکه باورشان هم می‌کند.
به عنوان نمونه، به همین مورد اخیرِ ‌حشمت علوی‌ توجه کنید. یک حساب کاربری با این عنوان در توییتر فعالیت می‌کرده است و نه‌تنها بیش از 30 هزار نفر هم دنبالش می‌کرده‌اند که بسیاری از رسانه‌های مطرح و معروف آمریکایی به عنوان تحلیلگر و فعال حقوق بشر مقاله‌هایش را منتشر کرده‌اند تا جایی که حتی کاخ سفید هم به گزارش‌های او در خصوص ایران استناد کرده است. حالا کاشف به عمل آمده که اصلا چنین فردی وجود خارجی نداشته است و ساختگی است. این فقط مشت نمونه خروار است. امروز فضای شبکه‌های اجتماعی،‌ اعم از توییتر و تلگرام، پر است از این کاربران و کانال‌های فیک که در بسیاری از موارد، دست‌اندرکار تولید خبرهای جعلی‌اند. برخی از ما روزنامه‌نگارها هم به سهو یا عمد، همان‌ها را در رسانه‌هایمان منتشر می‌کنیم. وقتی هم متوجه خبط و خطایمان می‌شویم که کار از کار گذشته، خبر دروغ در شهر پیچیده و دهان به دهان مردم ‌کوچه و بازار چرخیده است.
حالا می‌خواهم برگردم به همان مدعایی که در اول متن اشاره کردم. وسط همه این گرفتاری‌های اقتصادی و معیشتی و ... باید حواسمان به این فیک‌نیوزها باشد.‌ چون همین خبرهای دروغ مبنای تحلیل و قضاوت ما می‌شود و نوع نگاه‌ به دنیای پیرامونمان را تعیین می‌کند. اینکه فلان وکیل و زیر چه کرده،‌ اوضاع ملک و مملکت چگونه است،‌ ما کجای کاریم و دنیا کجا و الخ. حتی به این مقدار هم بسنده نکنید. مشکل می‌تواند بغرنج‌تر شود. زمانی که این خبرها بخواهند رویه‌های زندگی و خانوادگی ما را تحت تأثیر قرار دهند. در آن صورت است که حساب ما با کرام‌الکاتبین است. شاید آن اوایل، فیک‌‌نیوز ‌یک مسئله صرفا رسانه‌ای و مشکل روزنامه‌نگاران قلمداد می‌شد اما امروز مشخص شده است که اتفاقا این موجودات تازه‌از‌راه‌رسیده، همه‌نوع قشر و صنف و اساسا جامعه را می‌توانند درگیر و آلوده خود کنند.
امسال را که با سیل شروع کردیم؛‌ بعدش هم که ملخ‌ها و پروانه‌ها هجوم آوردند. چقدر آماده مقابله با سیل فیک‌نیوزها هستیم؟!

گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->