شکیبا افخمیراد | شهرآرانیوز - جواد اردکانی سینماگر مشهدی بعد از حدود ۱۱ سال دوری از سینما، در روزهای گسترش کرونا فیلم جدیدی را جلوی دوربین بردهاست. فیلمی به نام «بانکزدهها» که ازحضور بازیگرانی مانند نسرین مقانلو، قاسم زارع، میرطاهر مظلومی، علی انصاریان، بیژن بنفشهخواه و سحر قریشی بهره گرفتهاست. اردکانی همچنین در روزهایی که برخی از سینماگران ترجیح دادهاند به دلیل محدود شدن برگزاری جشنواره فیلم فجر، اثرشان را به این رویداد ندهند، برای حضور در جشنواره تلاش کرد ولی به دلایلی فیلم به این دوره نرسید.
او با دو ساخته آخرش «به کبودی یاس» و «شورشیرین» در بیستوهفتمین و سیامین دوره جشنواره فیلم فجر حضور داشت و توانست سیمرغ بهترین فیلم نگاه ملی برای هر دو آنها کسب کند. اردکانی که ترجیح میدهد فعلا درباره داستان و جزئیات «بانکزدهها» صحبت نکند با ما از شیوه برگزاری جشنواره امسال و ساخت اثر در روزهایی کرونایی میگوید.
جشنواره باید برگزار شود
اردکانی که باور دارد برگزاری جشنواره فیلمفجر امسال به روش سالهای گذشته امکانپذیر نبود خاطرنشان میکند: من موافق برگزاری سیونهمین دوره جشنواره فیلم فجر حتی به شکل محدود هستم، چون فکر میکنم این رویداد به عنوان جشن ملی انقلاب نباید تعطیل شود و به هرنحوی که امکانش هست باید برگزار شود.
به نظر او جشنواره امسال از جهاتی کم و کسریهایی نسبت به دورههای قبل دارد که مهمترین آن نبود مردم به عنوان تماشاگر است. با این حال این سینماگر مشهدی ابراز امیدواری میکند، با پوشش مناسب تلویزیونی و توجه رسانهها این کمبود تا حدی برطرف شود.
اردکانی با تأکید براینکه جشنواره فیلم فجر صرفا یک جشنواره سینمایی نیست یادآور میشود: اگر رویداد فجر فقط یک جشنواره سینمایی بود من قاطعانه میگفتم نیازی به برگزاری آن در این شرایط نیست. اما جشنواره فجر علاوه بر اینکه یک رویداد سینمایی است، یک آیین ملی و سنتی مربوط به سالهای عمر انقلاب است که ارزش ویژهای در این مدت پیدا کرده و باید مراقب آن باشیم.
کارگردان «بانکزدهها» در پاسخ به این پرسش که آیا جشنواره امسال بدون حضور تماشاگران میتواند به معرفی آثار و دیده شدن آنها در اکران عمومی کمک کند نیز اینگونه پاسخ میدهد: اگر تلویزیون پای کار بیاید و قویتر از هرسال جشنواره را پوشش بدهد قطعا این اتفاق برای فیلمها رخ میدهد. چون در دورههای قبل هم تعداد کمی در سالنهای سینما فیلم میدیدند و یا به شکل تخصصی در جشنواره حضور داشتند. در واقع در سالهای گذشته هم از طریق تلویزیون، سایتها و فضای مجازی فیلمها معرفی و زمینه اکران عمومیشان فراهم میشد که این اتفاق امسال هم میتواند رخ دهد.
علی انصاریان در «بانکزدهها»
ویترینی برای تولیدات یکساله سینما
از اردکانی نظرش را درباره حذف هیئت انتخاب در این دوره جشنواره میپرسیم که میگوید: مهمترین کار هیئت انتخاب کم کردن تعداد فیلمها بود که این اتفاق هم با متر و معیار مشخصی انجام نمیشد. باندبازیهایی در جشنواره رخ میداد و از آن طرف هم مسائل سیاسی بر هیئت انتخاب حاکم میشد که بر حذف و انتخاب فیلمها تأثیر میگذاشت به طوری که ممکن بود در پروسه انتخاب، فیلمهای ارزشمند از حضور در جشنواره جا بمانند و برعکس فیلمهایی که قابلیت لازم را ندارد به این رویداد راه پیدا کنند.
از اینرو به باور من اگر یکبار جشنواره را بدون هیئت انتخاب برگزار کنیم خیلی اتفاق عجیب و غریبی رخ نمیدهد. به باور این کارگردان در همه دورههای جشنواره فیلم فجر به تمام فیلمهایی که به ناحق از دور رقابت کنار گذاشته شدهاند، اجحاف شدهاست. او با بیان اینکه جشنواره فجر ویترین تولیدات یکساله سینمای ایران است خاطرنشان میکند: کاش میشد هرسال آن تولیدات یکساله سینمای ایران که خودشان مایل هستند در ایام دهه فجر دیده شوند به مردم و هیئت داوران نشان داده و درنهایت هم بهترینها معرفی میشدند.
سحر قریشی در «بانکزدهها»
دلیل دوری ۱۱ ساله از سینما
اردکانی همچنین دلیل دوری یازدهساله خود از سینما را اینگونه توضیح میدهد: این فاصله تصمیم خودم بود. من در چند سال اخیر درگیر ساخت سریالی برای سوریه بودم و از فیلمسازی برای سینما دور شدم.
او با اشاره به اینکه این سریال «زینبیه» نام دارد یادآور میشود: «زینبیه» در مرحله نگارش قرار دارد و امیدوارم بهزودی بتوانیم فیلمبرداری آن را در سوریه شروع کنیم.
این سینماگر مشهدی درباره تصمیم خود برای ساخت فیلم در دوران کرونا نیز میگوید: فیلمنامه «بانکزدهها» به مرحله ساخت رسیده بود و باید جلوی دوربین میرفت. کرونا هم غیر قابل پیشبینی بود؛ بنابراین مثل خیلی از گروههای دیگر سینمایی و تلویزیونی ما هم در همین ایام کارمان را پیش بردیم.
او با اشاره به سختیهای ساخت فیلم در دوران کرونا بیان میکند: برخی سختیها که عمومی و مشترک است و هرکسی برای انجام کاری از خانهاش بیرون میآید در معرض این خطرها هست. گروه فیلمبرداری هم از این قضیه مستثنی نیست. اما چالش دیگری که گروههای فیلمبرداری با آن روبهرو شدهاند تصویربرداری از پلانهای خیابانی است که باید با حضور مردم و جمعیت صورت گیرد خیلی وقتها گروه به محیطهای شلوغ و پر تردد نیاز دارند و اگر داستان در دوران کرونا هم روایت نشود، فیلم قطعا آسیبهای جدی میبیند.
این سینماگر یادآور میشود: ما در «بانکزدهها» به محیط شلوغ نیاز داشتیم. در محیطهای شلوغ هم مردم با ماسک بودند، بنابراین مجبور شدیم بخشی از کار را تغییر دهیم.
اردکانی با بیان اینکه افزایش هزینههای تولید دیگر چالش فیلمسازی در دوران کروناست خاطرنشان میکند: هزینهها افزایش پیدا کرده و متأسفانه حمایتهای لازم هم از سوی دولت صورت نمیگیرد و این اتفاق نیازمند یک پیگیری رسانهای است.
به گفته او مدیران فرهنگی باید کمک کنند برای مردمی که درخانههایشان هستند فیلم ساخته شود. گروههایی نیز در این مسیر قدم برداشتهاند و طبیعی است که دولت باید از آنها حمایت کند.
نسرین مقانلو در «بانکزدهها»
تصمیمی برای چگونگی اکران نداریم
اردکانی درباره چگونگی اکران فیلمش در آینده نیز توضیح میدهد: الان به هیچچیز فکر نمیکنم و هیچ تصمیمی برای نحوه اکران ندارم، فقط در تلاش هستم که مراحل فنی فیلم انجام و کار کامل شود.
از او نظرش را درباره اکران آنلاین میپرسیم که میگوید: اکران آنلاین کمک کرد بالأخره تعدادی از فیلمها به این شکل به نمایش دربیایند و از سوی دیگر نیز باعث شد برخی از افرادی که مخاطب سینما و اهل سینما رفتن نبودند به جمع فیلمبینها اضافه شوند. من امیدوارم که با عادی شدن شرایط این افراد به جمع تماشاگران سینما بپیوندند.
اردکانی با اشاره به اینکه اکران آنلاین نمیتواند هزینههای سنگین فیلمها را برگرداند یادآور شد: به نظرم بهتر است زمانی که سینماها بازگشایی شد، این دو درکنار هم کارشان را ادامه دهند. چون اضافه شدن اکران آنلاین از بعد فرهنگی و هم اقتصادی خوب است و میتواند تکمیل کننده اکران سینماها باشد.