ابزار‌های شکنجه یا اولین دستگاه‌های بدن‌سازی جهان؟

دکتر گوستاو زندر اهل استکهلم نخستین کسی بود که از ابزار‌ها و دستگاه‌های مکانیکی با هدف درمان‌های ورزشی استفاده کرد. در عصری که صنعتی‌شدن و مکانیزاسیون میلیون‌ها انسان را به سوی زندگی کم‌تحرک‌تری سوق می‌داد، استفاده از این ابزارها، ایده‌ای نو به حساب می‌آمد.

عاطفه همایونی | شهرآرانیوز؛ دکتر گوستاو زندر اهل استکهلم نخستین کسی بود که از ابزار‌ها و دستگاه‌های مکانیکی با هدف درمان‌های ورزشی استفاده کرد. در عصری که صنعتی‌شدن و مکانیزاسیون میلیون‌ها انسان را به سوی زندگی کم‌تحرک‌تری سوق می‌داد، استفاده از این ابزارها، ایده‌ای نو به حساب می‌آمد. استفاده از دستگاه‌های ورزشی نیاز به تقلای زیادی نداشت. همچنین این ابزار انجام حرکات درمانی را برای افراد آسیب‌دیده یا کسانی که دچار ناهنجاری و کژفرمی اندام بدن بودند، راحت‌تر می‌کرد.

دکتر گوستاو زندر با طراحی دستگاه‌هایی که از وزنه و اهرم برای ایجاد مقاومت استفاده می‌کردند، این روش جدید از ورزش‌درمانی (فیزیوتراپی) را ارائه داد. اهرم برای کمک به کشیده‌شدن عضلاتی که روی آن‌ها تمرین می‌شد، به کار می‌رفت. کشیدن وزن به سمت انتهای اهرم باعث افزایش مقاومت و درنتیجه افزایش حجم کار عضلات می‌شد و نزدیک‌کردن آن از شدت مقاومت می‌کاست. طراحی این دستگاه‌ها انقلابی بزرگ بود. زیرا هر کاربر با قدرت و اهداف فیزیکی متفاوت می‌توانست آن را برای استفاده شخصی‌اش تنظیم کند. استفاده از دستگاه‌های خودکار (موتوری) برای افرادی که دارای معلولیت بودند یا ضعف شدید عضلانی داشتند، بسیار مفید بود. زیرا از آتروفی عضلانی (خشکی یا ازبین‌رفتن عضلات) آن‌ها جلوگیری می‌کرد. برخی از این دستگاه‌ها با رول‌های ماساژ نیز همراه بودند.

با نگاه‌انداختن به عکس‌های این دستگاه‌ها متوجه می‌شوید که این ماشین‌های ابتدایی شبیه به دستگاه‌های ورزشی هستند که امروزه در باشگاه‌های بدن‌سازی، بخش‌های درمانی بیمارستان‌ها و مراکز سلامتی استفاده می‌شوند. هریک از مدل‌های دستگاه‌های زندر، گروه خاصی از عضلات را هدف قرار می‌داد یا از تکنیک‌های ماساژ برای کمک به کاربران استفاده می‌کرد.

زندر اولین مؤسسه سلامتی خود را در سال ۱۸۶۵ در استکهلم راه‌اندازی کرد و با به‌نمایش‌گذاشتن دستگاه‌های بدن‌سازی خود در نمایشگاه‌های بین‌المللی بروکسل و فیلادلفیا در سال ۱۸۷۶ به شهرت جهانی دست یافت. زمانی‌که کتاب او با نام «ژیمناستیک پزشکی‌مکانیکی» منتشر شد، مؤسسات وی در سراسر جهان گسترش یافته بود. او در دهه ۱۸۸۰ به نیویورک رفت و یک مؤسسه ورزشی در نزدیکی «سنترال پارک» تأسیس کرد.

دکتر زندر در سال ۱۹۲۰ در استکهلم درگذشت و متأسفانه مرگ وی هم‌زمان با اثرات ناشی از جنگ‌جهانی اول و رکود جهانی در دهه ۱۹۳۰، باعث شد که دستگاه‌های ورزشی او به تاریخ سپرده شود. با این‌حال، ایده‌های انقلابی او هنوز هم مورد توجه و احترام قرار می‌گیرند.