درباره مرحوم "محمدرضا نوروزی" از اولین مصحح‌های افتخاری نقشه مشهد

فاطمه شوشتری | شهرآرانیوز؛  محمدرضا نوروزی از اولین مصحح‌های افتخاری نقشه مشهد و سرتاپا انرژی و انگیزه و آرزو بود. او شهرسازی خوانده و معتقد بود هر ایرانی در سفر به مشهد یک‌بار کارش به نقشه این شهر خواهدافتاد و چه بهتر که این نقشه پر از اطلاعات باشد. خودش هم با اراده و مصمم از حدود ۸ سال قبل کار را شروع کرد و داوطلبانه تصحیح و ثبت اطلاعات در نقشه برخط مشهد را با اصلاح معابر از خیابان فتاح بولوار طبرسی در دست گرفت. تقریبا اوقات آزاد بیشتر روز‌های هفته‌اش را مشغول همین کار بود و ثبت بیش‌از ۳۰۰ هزار تغییر در نقشه استریت حاصل همین دغدغه اوست.

حال این روز‌ها صفحه شخصی اینستاگرام و نقشه برخط او غریب افتاده و از حدود ۴۰ روز قبل دیگر به‌روز نشده است؛ درست از همان روزی که محمدرضا در بیمارستان آخرین تغییر را روی نقشه ثبت کرد و چندساعت بعد از آن راهی سفر ابدی شد. مرگی که بی‌شک او در ۲۶ سالگی آن را برای خودش بعید و دور می‌دید. از همین رو کلی برنامه‌ریزی کرده و این برنامه‌ها را روی رایانه شخصی‌اش چسبانده‌بود. حتی او اولین گام برای تحقق نقشه‌هایش رابا نامزدشدن در انتخابات شورای اسلامی شهر مشهد به‌عنوان جوان‌ترین کاندیدا در سال‌جاری برداشته بود. عجیب آنکه او با همه این انگیزه‌ها با دل‌دردی ساده راهی بیمارستان شد و در کمتر از ۴۸ ساعت فوت کرد. هم‌زمان با چهلمین روز فوت محمدرضا نوروزی، ساکن محله دروی، نگاهی انداخته‌ایم به خدمات او برای به‌روزکردن نقشه برخط مشهد که طبق گفته‌های همکاران، دوستان و پدرش برای آن بسیار زحمت کشید، شاید که قدردانی کوچکی از تلاش‌های او باشد.

 

تکمیل نقشه‌های برخط علاقه می‌خواهد. زیرا پولی در آن نیست. علاقه‌ای که در ایران در ابتدا حدود ۷۰ نفر را به‌صورت مجازی در «open street map» دور هم جمع کرد تا هرکدام علاوه بر اصلاح نقشه برخط شهرشان، هرآنچه را درباره دیگر شهر‌ها می‌دانند، وارد نقشه کرده و راهی برای دسترسی بهتر مردم بازکنند و حالا جامعه ۷۰۰ نفری را شامل می‌شود. در بین این فعالان محمدرضا نوروزی با توجه به تغییراتی که در ماه‌های اخیر اعمال کرده، نفر هشتم در ایران در اصلاح نقشه‌های آنلاین است. جواد ریگی که او هم دغدغه اصلاح نقشه برخط را دارد و یکی از دوستان محمدرضاست، می‌گوید: او در زمینه شهرسازی تولید محتوا داشت، در دفاتر توسعه محله کار می‌کرد و فعالیت اصلی‌اش در تغییر و اصلاح نقشه‌ها خلاصه می‌شد. طبق گفته‌های او، این پروژه یک پروژه مشترک برای ایجاد نقشه جهانی قابل ویرایش رایگان و محتوای آزاد است و هرکسی می‌تواند واردش شود و تغییر و اصلاحی انجام دهد، اما کمتر کسی وقت می‌گذارد. به گفته جواد ریگی، محمدرضا ۳۱۶۵ بسته تغییرات (هر بسته در درونش تغییرات زیاد دیگری دارد) را در این نقشه به ثبت رسانده است.

درمجموع بیش از ۳۰۰ هزار تغییر را ایجاد کرده که شامل ایجاد ۲۱۰ هزار نقطه است و هریک از این نقطه‌ها ممکن است جای ایستگاه اتوبوس، درمانگاه، سوپرمارکت، نانوایی، بیمارستان، کانون فرهنگی، سینما و... باشد. همچنین ۲۸ هزار نقطه را ویرایش کرده است. یعنی این نقطه‌ها مکان‌هایی بوده است که نامشان یا مکانشان یا کارکردشان به‌اشتباه در این نقشه ثبت شده بود. البته در همین راستا ۲۲ هزار مورد را هم حذف کرده که به احتمال زیاد اشتباهی در آن بوده است. جواد فوت محمدرضا را ناباورانه می‌خواند و تعریف می‌کند: محمدرضا پارسال در مقطع کارشناسی‌ارشد قبول شد، اما، چون باید از مشهد می‌رفت، برایش حضور در دانشگاه سخت بود. تصمیم گرفت آموزش موضوعات شهرسازی را در شرکت مهندسی یکی از دوستانش کنار اصلاح نقشه‌ها شروع کند که اجل مهلت نداد. ریگی ادامه می‌دهد: اعضای جامعه اواس‌ام ایران قصد دارند به پاس خدمات محمدرضا در این حوزه، هم‌زمان با چهلمین روز فوتش، مراکز درمانی، داروخانه‌ها و مراکز واکسیناسیون نقاط مختلف کشور را روی نقشه‌های برخط با هشتگ RIPNorouzi# ثبت کنند. طبق گفته‌های جواد ریگی، این نقشه درحال کامل‌شدن است و اطلاعات آن کمک بزرگی به مردم می‌کند. اکنون شرکت‌های مختلفی از این نقشه آزاد استفاده می‌کنند که اسنپ، ایرانسل، الو پیک، دیوار، رایتل، سازمان امور مالیاتی، شاتل موبایل، کجارو، تخفیفان و... ازجمله آن‌هاست.

 

محرمعلی نوروزی هیچ‌وقت فکر نمی‌کرد که پسرش قربانی یک دل‌درد ساده شود. پسری که خداوند اسفند سال ۱۳۷۴ به او داده بود. او تعریف می‌کند: محمدرضا عصر شنبه ۱۹ تیر امسال پشت رایانه‌اش مشغول اصلاح نقشه بود که دچار دل‌درد و راهی بیمارستان شد و یکشنبه‌شب هم فوت کرد. وبگاه برخط نقشه مشهد هم نشان می‌دهد که او ساعت ۵ بعدازظهر ۴۰ روز پیش، دقیقا در روز شنبه، چند شریان اصلی را رنگ‌بندی کرده و مسیر اتوبوس را در چند ایستگاه مشخص کرده‌است. محمدرضا عاشق شهر و فعالیت برای همشهریانش بود و مهم‌ترین دغدغه‌اش اصلاح نقشه برخط مشهد بود.

 

محمدرضا نوروزی برای اصلاح نقشه برخط مشهد تلاش زیادی کرد، اما در زمان حیاتش کسی زحمت‌های او را ندید. زحمت‌هایی که حاصل حدود ۸ سال کار بود. گویا او در این نقشه برخط علاوه بر محله‌بندی دقیق در مشهد، درجه‌بندی خیابان‌ها را مشخص کرده و خطوط حمل‌ونقل را نیز سروسامان داده است. ۳۴۳ مورد ایجاد روابط بین عوارض نقشه به‌نام او در این حوزه ثبت شده است. همچنین در محلات به‌خصوص محدوده طلاب و اطراف حرم مطهر رضوی ۱۴۲۰ روابط بین عوارض نقشه را اصلاح و ۹۱ مورد اطلاعات اشتباه را حذف کرده است. اقداماتی که در مسیریابی بسیار کمک‌کننده است. مانند مسیر بین بیمارستان شهیدهاشمی‌نژاد و پاساژ فردوسی. همچنین او در این نقشه ۲۲ هزار خط کشیده، ۱۹ هزار خط دیگر را اصلاح کرده و حدود هزار خط را هم حذف کرده است. بیشتر این خطوط متعلق به شبکه معابر است که با رنگ‌بندی، شریان‌های اصلی و فرعی مشخص می‌شود تا مسیریابی به‌راحتی انجام شود.

 

دکتر سعید قاضی از مشهدی‌های جامعه اواس‌ام ایران است. کسی‌که محمدرضا قبل از شروع کارش با او مشورت می‌کرد و راهنمایی‌هایش را در اصلاح نقشه به‌کار می‌گرفت. او شبکه معابر را مهم‌ترین موضوع هر نقشه‌ای می‌داند که گویا محمدرضا روی آن حساسیت داشت. دکتر قاضی می‌گوید: محمدرضا بعد از ورود به گروه و نقشه برخط ابتدا تغییر در درجه‌بندی خیابان‌ها را شروع کرد. بعد از مدتی منطقه و نواحی شهرداری مشهد را وارد نقشه برخط اواس‌ام کرد که به لطف این کار او، تاکنون مشهد دقیق‌ترین آدرس‌دهی را در شهر‌های ایران دارد و منطقه‌ها و ناحیه‌های شهرداری کاملا در جست‌وجو‌ها نشان داده می‌شود. البته او علاقه زیادی هم به خطوط حمل‌ونقل عمومی داشت که بعد از کار روی خطوط مترو تهران، واردکردن خطوط اتوبوس مشهد را روی نقشه شروع کرد و دست‌کم ۲۰ مسیر را وارد کرد. البته این کار او ناقص ماند، اما کار مهمی بود که من به یاد او این روز‌ها در حال تکمیل آن هستم.