داغ فراموشی بر سنگ نگاره‌های چندهزارساله | صدای شکستن کمرمقبولای طرقبه می‌آید

امیر روحپرور | شهرآرانیوز؛ شاید نام منطقه تاریخی «کمرمقبولا» در سه کیلومتری شمال شهر طرقبه و یک کیلومتری دره داغستان را کمتر شنیده باشید. منطقه‌ای بکر و جذاب با سنگ‌هایی که اشکال خاصی از پدیده‌های زمین شناسی چندمیلیون ساله را در خود جای داده است. سوای این سنگ‌های طبیعی، منطقه کمرمقبولا در دل خود سنگ نگاره‌هایی باستانی، چون نگین دارد که دیدن آن هر باستان شناس و اهل فرهنگ و تمدن را دست به دهان می‌کند.

تعجب نکنید؛ چون تخته سنگ‌های آتش فشانی بکر، آثار سنگی، سنگ نوشته‌ها و نگاره‌های باستانی در کمرمقبولا در وسعتی درخورتوجه مضامین و نقش‌های متنوعی از اشکال انسان‌ها و حیوانات دوران پیش از تاریخ را در طرح‌ها و اندازه‌های مختلف به نمایش گذاشته است که در کمتر منطقه‌ای از ایران، چنین نقوشی مشاهده شدنی است؛ سنگ نگاره‌هایی زیبا و نفیس منقش به نقوش شیر، انسان، بز کوهی، شتر، گاو و یوزپلنگ.

این منطقه تاریخی، اسرار کشف نشده فراوان در دل خود دارد و شگفت آور آنکه نقوش این سنگ نگاره‌ها همچون غار‌های تاریخی کشور‌های کهن و حتی زیباتر از آن‌ها را نیاکان ما ترسیم کرده اند و اینک پس از هزاران سال خودنمایی می‌کند. اما سخت به باور می‌نشیند که بدانید این سرمایه تاریخی اطراف شهرمان با نامهربانی‌ها درحال محو شدن است.

وضعیت اکنون منطقه «کمرمقبولا» بیانگر این موضوع است که متاسفانه با وجود هشدار‌های متعدد علاقه‌مندان و نیز رسانه‌های استان، سنگ نگاره‌های باستانی که برخی از آن‌ها چندین سال است به ثبت ملی درآمده است و برخی نیز به تازگی ثبت شده، به حال خود رها شده است و به نظر می‌رسد چند قسمت از آن به تازگی تخریب شده و هدف غارت فرصت طلبان قرار گرفته است.

این درحالی است که حفاظت از آثار باستانی و تاریخی به عنوان هویت به یادگارمانده از تاریخ و تمدن، ضرورتی است که همت همگان و به ویژه متولیان قانونی و دستگاه‌های مسئول را می‌طلبد.
اما جالب است بدانید براساس قانون «هر اثری که ثبت ملی می‌شود، تحت حفاظت و نظارت وزارت میراث فرهنگی است و هرگونه دخل وتصرف یا اقدام و عملیاتی که منجر به تخریب یا تغییر هویت آن شود، برابر مواد۵۵۸ تا ۵۶۹ از کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی، تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده، جرم محسوب می‌شود.».

اما بازدید منطقه برای هر فرهنگ دوستی عذاب آور است؛ زیرا عزیزدردانه تاریخ این منطقه، وضعیت و حال وروز خوبی ندارد و به نظر می‌رسد که پیگیری‌های خبرنگاران رسانه‌ها هم غبار فراموشی به خود می‌گیرد. اگر سری به منطقه بزنید، رهاشدگی، تخریب تازه برخی سنگ نگاره‌ها توسط دزدان میراث فرهنگی، یادگاری نویسی‌های شهروندان بدون فرهنگ، ریختن زباله و... جزو مسائلی است که دل هر بیننده را به درد می‌آورد. این درحالی است که کارشناسان بار‌ها در گفتگو با رسانه‌ها اعلام کرده اند این میراث ماندگار قابلیت آن را دارد که به صورت جدی به عنوان یکی از مجموعه سنگ نگاره‌های بزرگ ایران در فهرست جهانی یونسکو به ثبت برسد؛ چون باتوجه به قرائن و شواهد موجود، می‌توان این نگاره‌ها را به دوران پیش از تاریخ منسوب دانست.

به هرحال حفاظت و حراست از این منطقه ارزشمند تاریخی، وظیفه همگان به ویژه مسئولان مربوط است و به نظر می‌رسد دستگاه‌های مسئول شهرستان و نیز استان، باید با به کار بستن تمهیدات فوری اثربخش ضمن برخورد با مسببان تخریب، برای صیانت از این آثار بی نظیر اقدامی فوری کنند؛ و ختم کلام اینکه با عنایت به ظرفیت‌های بکر گردشگری منطقه با سرمایه گذاری لازم، می‌توانیم کمرمقبولای طرقبه را به پارک ملی سنگ نگاره‌های ایران تبدیل کنیم.