رضا ریاحی| شهرآرانیوز؛ اگر سحرخیز باشید و با جعبه جادویی هم رابطه خوبی داشته باشید، اگر خراسانی باشید، از آن دست خراسانیهایی که با دیدن نقش گنبد طلا در قاب تلویزیون آرام میگیرند، حتما مجری قبراق و خوشذوق شبکه استانی خراسان رضوی را دیدهاید که بیش از ۵ سال است برنامه «صبح خراسانی» را اجرا میکند.
اگر هم اهل شروع کردن روزتان با تلویزیون نیستید، ضرر نمیکنید تا کنار چای صبحگاهی، برنامه صبح خراسانی را هم مزمزه کنید و از اجرای رئوف ذباح، شهروند ساکن محله رحمانیه، لذت ببرید، مجری خوشآتیهای که عنوان مجری برتر شبکه استانی خراسان را ۳ سال پیاپی در کارنامهاش دارد.
خودش میگوید پدر و مادرش از کودکی او را به امام رضا (ع) سپردهاند و نامش را رئوف انتخاب کردهاند برای همین چشم و دلش همیشه خدا دخیل پنجره فولاد است. او دهم آذر سال ۶۱ در زعفرانیترین شهر جهان یعنی تربت حیدریه بهدنیا آمده است. رئوف میگوید رسالتش این است که صدای مردم باشد، گوش و چشمش به سوی مردم باشد و زبانش به سوی مسئولان.
رئوف که بیشتر به کارهای فرهنگی، ادبی و اجتماعی علاقهمند است، فوتوفن نوشتن و سخنوری را از پدرش آموخته است، پدری که سواد آکادمیک ندارد، اما عاشق مطالعه و شعر است و روزی ۲، ۳ ساعت را بهخواندن حافظ و مولانا میگذراند.
مجری برتر صدا و سیمای استان خراسان رضوی میگوید: پدرم بهواسطه مطالعه کتابهای ادبی، دست بهقلم بود. یادم میآید در دوران ابتدایی و راهنمایی من، پدرم برای بسیاری از اقوام و بچههای فامیل انشا مینوشتند، آن هم به طور تلفنی و بداهه! البته این کمکها شامل حال من نمیشد، پدرم در قبال انشانوشتنم بسیار سختگیر بودند. به من میگفتند به اتاقت برو، انشا را بنویس و بعد بیا برایم بخوان. سعی میکردم مو به مو خواستههای ایشان را اجابت کنم، انشا را مینوشتم و شروع میکردم به خواندن: «به نام ا...، پاسدار حرمت خون شهیدان...»، بعد پدرم میگفتند، نه! اینجوری نخوان، اول اینکه بایست، حالا وقتی ایستادی، موقع خواندن دستهایت را بالا و پایین کن، آرامباش و تپقنزن، گاهگداری به من نگاه کن، یک جاهایی نفس بکش، یک جاهایی صبر کن، بعضی وقتها آب دهانت را قورت بده. به قول امروزیها ایشان داشتند هنر سخنوری را به من میآموختند. البته پدرم چنین هدفی نداشتند که من در آینده یک سخنران بشوم بلکه بیشتر به دنبال این بودند که بتوانم از این قلم در راه تعامل اجتماعی بهره ببرم.
از رئوف میپرسم علاقهات به کار اجرا از کی شروع شد و آیا از کودکی چنین استعدادی را در خود میدیدی؟ او در جواب میگوید: در کودکی علاقه زیادی به اجراهای خانم رضایی و خانم خامنه (مجریان برنامه کودک آن موقع) در تلویزیون داشتم، بچههای دهه شصتی حتما بهخاطر دارند، نوستالژی تلویزیونهای سیاه و سفید و برنامه کودکی که هر روز ساعت ۵ عصر پخش می شد. من هم مدام جلوی آینه بودم و سعی میکردم ادای آنها را دربیاورم: «سلام بچههای عزیز.»، همیشه این حس هنری و اجرا همراهم بود، حتی در مدرسه، سرود میخواندم، در گروه تواشیح شرکت میکردم، برای مناسبتهایی مثل ۱۳ آبان، روز دانشآموز و دهه فجر مقاله مینوشتم، مجری جشنهای مدرسه بودم، در مسابقات روزنامهنگاری کشوری شرکت کردم و مقام اول را بهدست آوردم، خلاصه هرجا که صحبت از کارهای فرهنگی و هنری بود هم حضور فعال داشتم و به همین دلیل مدام از مدیر مدرسه جایزه میگرفتم، از ساعت دیواری تا مدادرنگی.
نوجوانی و جوانی رئوف با حضور پررنگ در فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی سپری شد. حضور در جمع مشاوران جوان فرماندار، عضویت در شورای دانشآموزی مدرسه و شهرستان و راهاندازی نشریه دانشآموزی «حیدرحیدر» فقط بخشی از فعالیتهای فرهنگی او در ایام جوانی است. بااین حال مجریگری همچنان بزرگترین علاقه او درآن سالها محسوب میشود و بهقدری برای ارگانهای دولتی، مدارس و جشنهای مناسبتی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی برنامه اجرا میکند که جایگاهش بهعنوان یک مجری توانا و کاربلد در شهرستان تربتحیدریه تثبیت میشود.
او توضیح میدهد: دبیرستانی بودم که برای اولینبار پشت بلندگو قرار گرفتم و جشن بزرگ روز زعفران را در تربت اجرا کردم، این اولینباری بود که برای مخاطبی غیر از دانشآموزان برنامه اجرا میکردم و جمعیتی حدود ۵ هزار نفر با صدا و چهره من آشنا میشدند، بعد از آن روز بیشتر مراسمهای تربتحیدریه را به من میسپردند، از افتتاح یک مکان گرفته تا جشن معرفی کتاب و... البته همان سالها چندباری تجربه همکاری با صدا و سیمای استان خراسان رضوی را هم پیدا کردم و گاهگداری که شبکه استانی در شهرستان تربتحیدریه برنامه صبحگاهی داشت، من به عنوان مجری شهرستان انجام وظیفه میکردم.
حضور رئوف ذباح در شبکه استانی صدا و سیمای خراسان رضوی به عنوان مجری برنامههای زنده داستان جالبی دارد. او میگوید سال ۱۳۹۲ اتفاقاتی در زندگی شخصیام افتاد که باعث شد پای من به صدا و سیمای مرکز خراسان رضوی باز شود: همه چیز از انتخابات شورای اسلامی شهر تربت حیدریه در سال ۹۲ آغاز شد. من چراغ خاموش در انتخابات کاندیدا شدم. تنها ابزار تبلیغاتیام در این انتخابات، یک فیلم کوتاه بود که در قالب یک سیدی تبلیغاتی بین شهروندان توزیع شد، دراین فیلم کوتاه که مناظرهای بین مجری و کاندیدای شورای شهر ترتیب داده شده بود، من در ۲ لباس متفاوت ظاهر شدم، از یکسو مجری برنامه بودم و خواستههای مردم را تشریح میکردم و از سوی دیگر بهعنوان یک کاندیدای شورای شهر، برنامههای جامعی را که برای مدیریت شهری تربت حیدریه درنظر گرفته بودم بیان میکردم.
ساکن محله رحمانیه توضیح میدهد: این سیدی تبلیغاتی که در قالب یک کار هنری تولید و بهطور زیبایی تدوین شده بود، به دست محسن وکیلی یکی از تهیهکنندگان زحمتکش صدا و سیمای مرکز خراسان رضوی رسیده بود، ایشان خیلی به من محبت داشتند، تماس گرفتند و از من دعوت کردند که برای مجریگری در برنامه زنده امتحان بدهم. همه کارها بهسرعت انجام شد و در کوتاهترین زمان ممکن مقدمات حضورم در شبکه استانی فراهم شد، انگار که یک پارتی قوی و قدر داشته باشم، اما واقعیت این بود که صرفا بابت تواناییهای خودم به این موفقیت رسیده بودم، هیچکس پارتیام نبود، هیچ کس سفارشم را نکرد، هیچ رابطهای هم در کار نبود، همان سیدی تبلیغاتی که در اصل برای منظور دیگری ساخته شده بود، مسیری را برایم هموار کرد که سالها آرزویش را داشتم و برایش زحمت فراوان کشیدم.
مجری برتر شبکه استانی فعالیت خود در صدا و سیمای مرکز خراسان را از سال ۱۳۹۳ و با گزارشگری برنامههایی مانند «شب شرقی»، «گفتگو» و «صبح خراسانی» آغاز کرد و از ۵ سال گذشته به عنوان مجری برنامه صبح خراسانی فعالیت دارد. علاوهبراین او بارها در قامت یک تهیهکننده و کارگردان ظاهر شده و برنامههای مناسبتی و مستند متنوعی را تولید و اجرا کرده است که شاید یکی از به یادماندنیترین آنها مستند سهقسمتی «تا آستان» باشد.
ذباح تصریح میکند: برنامه «تا آستان» نمایی است از حال و هوای شهدای مدافع حرم و دلدادگی آنها به امام رضا (ع). در این مستند همچنین به موکبها و مساجد بینراهی که از عزاداران امام رضا (ع) پذیرایی میکردند و روستاییانی که در مسیر حرکت کاروان زائران پیاده امام رضا (ع) به استقبال آنها آمده و منازلشان را در اختیار آنها میگذاشتند، پرداخته میشود. درنهایت میتوانم بگویم کار دلی و خوبی از کار درآمد، ما سفرمان را از قدمگاه نیشابور با زائران پیاده امام رضا (ع) آغاز کردیم و بعد ۳ روز و طی کردن یک مسیر ۱۰۰ کیلومتری به حرم منور رضوی مشرف شدیم. خداراشکر کار با کیفیتی از کار درآمد و در شبکههای سراسری یک، ۲، قرآن و بیشتر از ۲۰ شبکه استانی بازپخش شد.
چندی پیش نماهنگی از رئوف در فضای مجازی دست به دست میشد که او بیپروا صدای مردم شده بود و از وزیر سابق بهداشت بابت اوضاع نامطلوب شهر مشهد و تعداد تلفات بسیار زیاد بیماری کرونا در موج پنجم بیماری انتقاد میکرد. رئوف ذباح معتقد است، رسالت کاریاش در حوزه رسانه، انتقال صدای مردم است و در این راه مدیران ارشد سازمان همواره حامی او بودهاند.
مجری برنامه تا آستان درباره آن نماهنگ انتقادی و پیامدهایش میگوید: اواسط شهریور امسال در اوج موج پنجم کرونا، جناب وزیر بهداشت سابق در مشهد حضور داشتند، شهری که شرایط فوق حاد داشت و بهتنهایی بخش بزرگی از فوتیهای روزانه کرونا را بهخودش اختصاص داده بود. در چنین شرایطی وزیر محترم، چشم در چشم خبرنگاری که آمده بود از او امید بگیرد و به مردم منتقل کند، میگوید: موضوع تعطیلیهای سراسری در حیطه وظایف من نیست، همچنین اگر سیاستهای ما نبود تعداد فوتیهای روزانه کرونا از مرز ۱۲۰۰ نفر گذشتهبود! من هم در برنامه صبح خراسانی درحالی که واقعا دلشکسته بودم، خطاب به ایشان گفتم: شما عضو اصلی ستاد مبارزه با کرونا هستید، شما نامهای به مقام معظم رهبری نوشتید و از ایشان درخواست کردید برای تعطیلی کشور مداخله کنند و بعد خودتان در ستاد ملی کرونا با موضوع تعطیلیهای سراسری مخالفت میکنید! مردم از این همه تناقض لطیفه ساختهاند و این بههیچ وجه در شأن وزیر این کشور نیست.
ذباح ادامه میدهد: من حتی در آن برنامه استاندار سابق خراسان رضوی را هم خطاب کردم و از ایشان برای نبود کنترل پروازهای خارجی از کشورهای عربی به مشهد گله کردم، البته برخی دوستان در استانداری هم ناراحت شدند، اما در صدا و سیما هیچکس به من نگفت که چرا این حرفها را زدی، چون میدانستند این جملاتی که من بر زبان آوردم حرف دل مردم است و صدای مردم بودن رسالت صدا و سیماست.
ساکن محله رحمانیه معتقد است مجریها بهواسطه نزدیکی با مردم شخصیت اجتماعی پیدا میکنند، آنها در سطح ملی یک سلبریتی هستند و در سطح استانی هم مورد احترام بسیاری از مردم و مسئولان قرار میگیرند. رئوف معتقد است هرکسی در هر جایگاهی باید درخدمت مردم باشد و گرهی از مشکلات زندگی همشهریهای خود را بگشاید. او در سفر به عراق با یکی از بزرگترین علمای دنیای شیعه ملاقات میکند و جملهای را از ایشان به یادگار میگیرد که برای همیشه سرلوحه کار و زندگیاش میشود.
رئوف میگوید: در یکی از سفرهایی که به عراق رفته بودم ۲، ۳ روزی فرصت برایم مهیا شد، با خودم تصمیم گرفتم هر طوری که شده با آیتا... سیستانی دیدار کنم، کار بسیار سختی بود، ولی بالأخره این امکان برایم فراهم شد. به ایشان گفتم: حضرت آقا من به نیابت از مردم ایران خدمت شما رسیدهام، خیلی هم سختی کشیدم تا این دیدار میسر شد، چیزی به من بگویید که دست خالی از اینجا نروم، دنیا و آخرت من با این توصیه شما تأمین شود. این مرجع عالیقدر شیعه در جواب من فرمودند: بعد از انجام واجبات و ترک محرمات، هرکاری از دستت برآمد برای هرکسی انجام بده ولو گفتن یک جمله یا نوشتن یک عبارت باشد که دل یک نفر را امیدوار و پر از توکل به خدا کند. جمله پرباری بود، ایشان نگفتند این کاری را که بهت میگویم انجام بده و یا برای این افرادی که میگویم قدمی بردار. خیر، ایشان قید نگذاشتند و فرمودند هرکاری برای هرکسی میتوانی انجام بده تا دلش پر از امیدواری شود. این جایگاهی که امروز در آن هستیم از ما عبور خواهد کرد، مهم این است که در این فرصت اندک گرهگشا باشیم.
یکی از بهیادماندنیترین برنامههای مناسبتی که رئوف اجرای آن را برعهده داشته، ویژهبرنامه نوروزی به نام «نوبرانه» بوده است که با هدف معرفی شهرستانهای متنوع استان، معرفی نقاط گردشگری، جاذبههای هر شهر همراه با معرفی سوغات و علل پیدایش آنها ساخته شده و علاوه بر صدا و سیمای مرکز خراسان رضوی، چندین بار از شبکههای سراسری ۱ و ۲ سیما هم بازپخش شدهاست.
ذباح درباره برنامه نوبرانه میگوید: در این برنامه سفری داشتیم به تمام شهرستانهای استان خراسان رضوی و نوبرانههای آن شهرها را معرفی میکردیم، بهویژه نوبرانههایی که از نگاه مردم و گردشگران مخفی مانده بود. مثلا بارها شنیدهایم که خربزه تربت جام همتا ندارد، اما کمتر کسی میداند که هنر دستی «فرتبافی» دربین بانوان تربتجام و تایبادی شهره است و انواع حوله دست، حمام و چادر شب با این هنر دستی زیبا بافته میشود. در کلات خیلی از مردم به لبنیات و برنج توجه دارند درحالی که کمتر کسی درباره پوشش و لباس محلی کردهای منطقه لایین و کلات که شبیه اقوام ترکمن لباس میپوشند چیزی میداند. علاوه براین آش جوشواره بانوان کلاتی هم فوقالعاده است.
او ادامه میدهد: درگناباد به قنات قصبه رفتیم، ۱۴ متر زیر زمین بهدنبال چه چیزی باید باشیم غیر از سکوت و آرامش، اما آنجا صدای جریان زندگی، صدای جریان آب به گوش میرسد. این قنات با بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ سال قدمت و طول ۳۳ کیلومتر، به عنوان قدیمی و عظیمترین قنات کشور، شاهکار تمدن تاریخ بشر در تأمین آب و چشمانداز توسعه گردشگری در شهرستان گناباد است.
برنامه صبح خراسانی که رئوف ذباح ۵ سالی است اجرای آن را برعهده دارد، سال ۱۴۰۰ در بین ۵ برنامه صبحگاهی برتر کشور قرار گرفته است. برنامهای که روز شما را پر از انرژی میکند و اول صبح خنده را بر لبان شما مینشاند.
رئوف میگوید: مهمترین هدفی که برنامه صبح خراسانی دنبال میکند ایجاد نشاط و شادابی صبحگاهی بین هماستانیهای عزیز است که صبحی بانشاط را شروع کنند و پرانرژی در محل کارشان حاضر شوند. تلاش مجموعه این بوده که مردم از رویدادهای روز از جمله اخبار مطبوعات، هواشناسی و ترافیک شهر باخبر شوند و تعامل خوب و نزدیکی با مخاطبانمان داشته باشیم. همچنین کوشیدهایم پل اتصالی باشیم بین مردم و مسئولان و مسائل و مواردی را که در مطبوعات و رسانههای استان منتشر شده است را دنبال کنیم. شناساندن تواناییها و استعدادهای بانوان استان بخش دیگری از موضوعاتی است که در صبح خراسانی دنبال میشود و بانوان اهل هنر و خلاق استقبال خیلی خوبی از آن کردهاند.
رئوف ذباح در سالهای ۹۷، ۹۸ و ۹۹ برای ۳ سال پیاپی عنوان برترین مجری صدا و سیمای خراسان را به خود اختصاص داده است.
او درباره کسب این عنوانها میگوید: مرکز نظارت و ارزیابی سازمان صدا و سیمای کشوری مؤلفههای متعددی را برای کسب بهترین مجری سال در نظر میگیرد که مهمترین آن «پاسداشت زبان و ادب فارسی» است. البته شاخصهای دیگری هم دخیل هستند که از میان آنها میتوان به «رعایت اصول حرفهای اجرا»، «رعایت حدود شرعی و دینی»، «تسلط در اجرا»، «درستگویی»، «تعامل مثبت و مؤثر با مهمان و کارشناس» و «توانمندی در اداره بحث» اشاره کرد که در انتخاب مجری نمونه تأثیرگذار است.