تولید منهای زمین، آب، برق و گاز! تعجب نکنید، زیرا اگر پای درددل صنعتگران بنشینید، خواهید دید که به علت ضعف زیرساخت ها، تولید در کشور ما با اعمال شاقه صورت میگیرد. این امر زمانی اهمیت دوچندان مییابد که بدانیم ضعف زیرساختها ازجمله مشکلات اساسی کارآفرینان و سد محکم فراروی توسعه صنعتی استان است.
در همین تابستان گذشته بود که قطع برق ضمن واردکردن خسارتهای هنگفت، صنایع را زمین گیر کرد و اکنون نیز از محدودیتهای گاز در زمستان خبر میرسد؛ موضوعی که البته در سالهای پیشین چراغ برخی کارخانهها را خاموش کرد.
البته این همه ماجرا نیست، زیرا سرمایه گذاران صنعتی با محدویتهای ناشی ازکمبود زمین و موارد دیگر در شهرکها روبه رو هستند. از این رو شاهدیم ضعف زیرساختها توسعه برخی شهرکهای صنعتی و سرمایه گذاریهای جدید را متوقف کرده است.
اکنون این پرسش مطرح میشود که با محدودیتهای ناشی از زیرساختهای اساسی صنایع، چگونه میتوان زمینه رونق تولید را فراهم کرد؟ در این میان تکلیف متقاضیان سرمایه گذاری و طرحهای توسعه واحدهای موجود چیست؟
همان طور که گفته شد، قطع گاز صنایع در زمستان به علت جبران کمبود این انرژی در فصل سرما، همواره موجب اختلال در روند تولید شده است. باید برای جبران این کمبود راهکاری جایگزین یافت تا بخش تولید در این فصل دچار مشکل و توقف فعالیت نشود. باید تدبیری اندیشیده شود که از طریق مدیریت مصرف در بخشهای تجاری و اداری در فصلهای گرما یا سرما بتوان از کمبود برق یا گاز در شبکه توزیع خانگی جلوگیری کرد تا به قطع انرژی صنایع در این فصلها یا اجبار به کاهش مصرف روزانه آنها مجبور نشویم.
از سوی دیگر، تأمین آب از دغدغهها و مشکلات مهم واحدهای تولیدی کوچک و بزرگ استان است. آن طور که سیمای سال آبی ۱۳۹۶-۱۳۹۷ استان نشان میدهد، بخش کشاورزی استان ۸۵ درصد، بخش شرب ۹ درصد، خدمات ۴ درصد و بخش صنعت ۲ درصد از مصرف آب خراسان رضوی سهم داشته اند؛
بنابراین به نظر میرسد برای رفع این مشکل، افزون بر اندیشیدن تمهیدات لازم برای اجرای طرحهای تأمین آب و استفاده از پساب، باید کشاورزان به صرفه جویی در مصرف آب از طریق کشتهای کم آب طلب و اجرای سامانههای نوین آبیاری تشویق شوند.
در این راستا به نظر میرسد باید ایجاد واحدهای جدید متناسب با ظرفیتها و منابع آب، برق و گاز صورت گیرد و در این راستا ضمن نوسازی صنایع، روند صدور مجوزها بهسمت واحدهای تولیدی با فناوریهای پیشرفته سوق یابد. همچنین با عنایت به محدودیتهای ناشی از کمبود زمین در برخی شرکهای صنعتی مشهد و شهرهای اطراف، در کنار ایجاد شهرکهای صنعتی جدید، تعیین تکلیف واحدهای نیمه ساز رهاشده در شهرکهای صنعتی که متأسفانه تعدادشان نیز کم نیست، اهمیت زیادی دارد.
به هرحال نباید فراموش کنیم که توسعه صنعتی و رونق تولید ملی منهای تأمین زیرساختهای لازم برای صنایع امکان پذیر نیست.