نوسان قیمتی «زعفران» در بورس به ضرر صادرکننده است

طنین همتی| شهرآرانیوز، خراسان رضوی، مهد تولید و صادرات زعفران، امسال تحت‌تأثیر وضعیت جوی نامناسب، خشک‌سالی و گرانی آب برای کشاورزان با کاهش تولید همراه بوده است. اما بخشی از کاهش تولید زعفران هم به هزینه‌های زیاد تولید و بی‌میلی کشاورزان به تولید این محصول مربوط است. به‌طوری‌که جهاد کشاورزی بردسکن از کاهش ۸۰ درصدی برداشت زعفران در امسال خبر داده و اعلام کرده نصب کنتور‌های هوشمند و توزیع آب حجمی و از سویی خاموشی چاه‌موتور‌ها باعث شده است در ۲ سال گذشته سطح زیر کشت زعفران در این مناطق کم شود.
کارشناسان از ماه‌های قبل هشدار داده بودند که قیمت‌گذاری جدید زعفران کشاورزان را به تولید این محصول تشویق می‌کند؛ زیرا این محصول صادراتی و ارزآور است و تشویق کشاورز به تولید آن یعنی ورود ارز بیشتر به کشور.
براساس اعلام گمرک، در سال ۱۳۹۹ در مجموع ۱۴۵میلیون و ۷۰۰هزار تن کالا به‌ارزش ۷۳میلیارد دلار از ورودی‌های کشور صادر و وارد شده است که سهم صادرات ۱۱۲میلیون تن به‌ارزش ۳۴میلیارد و ۲۵۶میلیون دلار و سهم واردات ۳۴میلیون و ۴۰۰هزار تن به‌ارزش ۳۸میلیارد و ۴۰۰میلیون دلار بوده است.
در همین باره، رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران خراسان رضوی در گفتگو با شهرآنیوز گفت: بازار صادرات هم مثل قبل برقرار است، ولی اینکه تا این لحظه چقدر صادرات داشتیم، هنوز مشخص نشده، اما تا پایان مهرماه میزان صادرات ما نسبت به سال گذشته تغییر آن‌چنانی نداشته است.
غلامرضا میری تصریح کرد: کاهش تولید زعفران امسال نسبت به سال‌های قبل مشهود است، اما تا زمانی که برداشت محصول از شهرستان‌ها کامل انجام نشود، نمی‌توان به‌قطع وضعیت تولید امسال را اعلام کرد.
وی افزود: زعفران تحت‌تأثیر عوامل مختلف، افزایش قیمت چشمگیری داشته است. قیمت‌هایی که اکنون از کشاورز خریده می‌شود، دست‌کم ۲۰ میلیون تومان و نهایت ۳۱ میلیون تومان است.
نایب‌رئیس شورای ملی زعفران درباره دلایل عمده افزایش قیمت زعفران اظهار کرد: عرضه و تقاضا تعیین‌کننده قیمت است. سال گذشته عرضه بیشتر از تقاضا بود و قیمت‌ها آن‌چنان تغییری نداشت. اما امسال باتوجه‌به اینکه کاهش تولید داریم، اگر موانع صادراتی برداشته شود و صادرات رشد کند، افزایش قیمت خواهیم داشت.
وی درباره کیفیت محصول این دوره گفت: باتوجه‌به اینکه کشاورزان از دستگاه‌های خشک‌کن استفاده می‌کنند، کیفیت محصول نسبت به گذشته بهتر شده است؛ ولی حفظ این کیفیت فقط به دستگاه خشک‌کن منوط نیست. اگر دستگاه‌های جداسازی کلاله تولید شود و در اختیار کشاورز قرار گیرد و منجر به حذف نیروی انسانی شود، کیفیت این محصول دوچندان خواهد شد.
این فعال حوزه صادرات زعفران درباره ارزیابی عرضه این محصول در بورس اظهار کرد: وقتی موضوع عرضه محصول در بورس مطرح است، بحث شفاف‌سازی و تعیین قیمت است. اکنون بورس با بازار در تضاد است. نمی‌توان از عرضه این محصول در بورس ایراد گرفت، ولی مشکلی که با بازار هم مغایرت دارد، نوسانات لحظه‌ای قیمت این محصول است. این نوسان قیمتی برای صادرکننده منطقی نیست. در بازار صادرات باید یک منبع باثبات داشت، زیرا مشتریان صادراتی ما محصول ما را با نرخی ثابت به سایر کشور‌ها می‌فروشند. وقتی از سمت ما قیمت‌ها نوسان داشته باشد، مشتری به ما اعتماد نمی‌کند. کشور‌هایی که از ما خرید و به کشور‌های دیگر عرضه می‌کنند، با قیمت مشخص ثابت یک‌ساله عرضه می‌کنند و وقتی در ۴۸ ساعت قیمتمان را تغییر می‌دهیم، نارضایتی مشتریان را به‌همراه دارد.
وی تأکید کرد: اگر عملکرد بورس به‌گونه‌ای باشد که بتواند برای بخش صادرات راهکاری پیدا کند که قیمت تضمین‌کننده باشد، بسیار اثربخش است و حتی همین امر باعث می‌شود صادرکنندگان محصولشان را از بورس تهیه کنند. اما تا این لحظه این اتفاق نیفتاده و بورس زعفران نقشی بی‌ثبات‌کننده در بازار ایجاد کرده است.