گفت‌وگو با سیدمحمدرضا میری، مدیر نهضت مردمی پوستر انقلاب اسلامی
نهضت مردمی پوستر انقلاب که ۱۲ سال از عمرش می‌گذرد، روزبه‌روز پرباتر و بالنده‌تر شده و تاکنون بیش از ۱۵۰۰ اثر گرافیکی در این حرکت با کمک یک شبکه چندصدنفره از طراحان، توزیع‌کنندگان و بانیان در استان‌های گوناگون تولید و توزیع شده است.
مرتضی اسماعیلی | شهرآرانیوز - «عدو شود سبب خیر اگر خدا خواهد»؛ این طلیعه گفت‌وگوی ما با سیدمحمدرضا میری، مدیر نهضت مردمی پوستر‌های انقلاب یا «شبکه طراحان گرافیک انقلاب» است؛ مجموعه‌ای که در واکنش به اقدامات ساختارشکنانه فتنه‌گران و هتک‌حرمت محرم در سال ۱۳۸۸ در مشهدمقدس شکل گرفت و امروز یکی از رویش‌های جریان‌ساز و نقش‌آفرین در فضای هنری کشور است. نهضت مردمی پوستر انقلاب که ۱۲ سال از عمرش می‌گذرد، روزبه‌روز پرباتر و بالنده‌تر شده و تاکنون بیش از ۱۵۰۰ اثر گرافیکی در این حرکت با کمک یک شبکه چندصدنفره از طراحان، توزیع‌کنندگان و بانیان در استان‌های گوناگون تولید و توزیع شده است.
در ابتدای گفتگو از روند شکل‌گیری نهضت مردمی پوستر انقلاب برایمان بگویید.
راستش هرسال که می‌گذرد، پاسخ‌های جدیدتری درباره روند شکل‌گیری و انگیزه‌های اصلی پشت آن به ذهنم می‌آید؛ به این معنی که گذشت زمان نشان می‌دهد تأثیر شکل‌گیری آن شبکه چه اندازه بوده و چه لطف بزرگی از جانب خدا شامل حال ما شده است که هنرمندان توانستند این جریان را آغاز کنند، این شبکه شکل بگیرد و تا اینجا ادامه پیدا کند. خیلی از موضوع‌ها و کار‌ها در دنیا هست که در دل خودش مقدمات و لوازم رسیدن به یک نتیجه و نهایت کار را دارد، اما به یک علت تامه اساسی یا تکانه‌ای از بیرون نیاز است تا آن نتیجه مدنظر به وقوع بپیوندد.
در جریان ایجاد یک شبکه منسجم بین طراحان جوان گرافیک انقلاب، همین وضعیت وجود داشت؛ به‌طوری‌که ضرورت شبکه‌سازی حس می‌شد، توانمندی نسل جدید طراح گرافیک مشهود بود، جای خالی برخی اتفاقات و رویکرد‌های جمعی کاملا دیده می‌شد، ارتباطاتی وجود داشت و در دنیای جدید نشر مجازی احساس می‌شد که می‌توان حرکت‌های نوینی در فضای گرافیک آغاز کرد.
همه این‌ها مانند دانه‌های تسبیح جدا از هم بود. حلقه مفقوده آن نخ تسبیحی بود که بتواند این‌ها را به هم وصل کند، هم‌افزایی کند تا قدرتی متراکم و وسیع از آن حاصل بشود. فتنه ۸۸ چیزی بود که آن تکانه را ایجاد کرد و همه دوستان جوان هنرمند و طراح مطمئن شدند که اگر دست‌به‌دست هم ندهند، اگر همدیگر را پیدا نکنند، اگر کار شبکه‌ای نکنند، به هم اعتماد نکنند و با هم رفاقت نکنند و جهادی کار نکنند، ممکن است همه ارزش‌هایی را که پدران و مادران ما و نسل قبلی برای آن خون دل خوردند و خون دادند و برایش جان دادند، از دست بدهند؛ بنابراین این نسل جوان هنرمند احساس کرد باید با سلاح خودش که هنر و گرافیک و پوستر بود، وارد کارزار شود و از آن ارزش‌ها پاسداری کند.
پس فتنه ۸۸ علت رویش نهضت مردمی پوستر بود؟
همین‌طور است. البته آن شبکه و آن ظرفیت وجود داشت. می‌خواهم بگویم در شکل‌گیری شبکه نهضت شاهد انفعال نبودیم، بلکه شاهد کنش جدید و فعالیت جدی و تعریف پدیده جدیدی به اسم شبکه طراحان گرافیک بودیم؛ کنشی علیه فتنه ۸۸. ضمن اینکه آن زمان خیلی از نهاد‌های فرهنگی‌وهنری که بعد‌ها شکل گرفت، وجود نداشت. همچنین بسیاری از دستگاه‌های دولتی در تبلیغ و روشنگری درباره فتنه، ارزش‌های انقلاب و پاسداشت رأی و جایگاه مردم، منفعلانه عمل کردند. اما نهضت مردمی پوستر انقلاب از همان ابتدا فعالانه و هدفمند وارد گود شد و پوستر‌هایی در این فضا خلق شد که توانست با مردم ارتباط بگیرد و وارد فضای زندگی و کار مردم بشود.
مزیت اصلی نهضت مردمی پوستر انقلاب در چه بود؟ یعنی وجه تمایز شما با دیگر مجموعه‌های هنری‌وفرهنگی که در این حوزه فعال هستند، در چیست؟
من فکر می‌کنم استقلال و نداشتن وابستگی سیاسی مزیت اصلی نهضت مردمی پوستر است؛ به این معنی که این جریان جدا از اینکه دعوای سیاسی و قدرت بین چه جناح‌ها یا چهره‌هایی بود، به میدان آمد و پای ارزش‌های انقلاب و مردم ایستاد و به همین دلیل تا امروز زنده است و نسبت به ۱۲ سال پیش، پربارتر و تنومندتر شده است. نهضت همیشه به‌دور از جریان‌های سیاسی روز، در تلاش است درباره مسائل و دغدغه‌های انقلاب و مردم دقت و مطالعه کند و درباره آنها با ابزار خاص خودش راه‌حل ارائه بدهد.
هنرمندان نهضت سعی می‌کنند با زبان هنر با مردم صحبت کنند، از آنها الهام بگیرند و به آنها الهام‌بخشی کنند، گاهی به مدیران انتقاد کنند و گاهی از آنها مطالبه کنند و گاهی به دشمن حمله کنند و در این میان همیشه التیامی باشند بر درد‌های مردم. نهضت همه این کار‌ها را با ابزار هنر و گرافیک و پوسترانجام می‌دهد.
مهم‌ترین دستاورد نهضت بعد از ۱۲ سال فعالیت در عرصه هنر انقلاب و پوستر را در چه چیزی می‌بینید؟
به‌نظرم دستاورد اصلی شبکه طراحان گرافیک انقلابی یا نهضت مردمی پوستر انقلاب غیر از تولید هزاران پوستر در صد‌ها موضوع مهم و راهبردی، این است که بچه‌های دغدغه‌مند و هنرمند متعهد به ارزش‌های انقلاب و تشکل‌های فعال در این عرصه، انگیزه گرفتند و با انرژی مضاعفی در استان‌های گوناگون دور هم جمع می‌شوند و به ارتقای هنر انقلاب می‌اندیشند و سهمشان را در این راه می‌پردازند و روزبه‌روز پیشرفت می‌کنند و شبکه طراحان را بالنده‌تر می‌کنند.
من فکر می‌کنم مهم‌تر از میدان‌های فراوانی که کار‌های نهضت در آنها حضور داشته، اثربخشی کرده و بر معادلات فرهنگی‌واجتماعی خرد و کلان کشور تأثیرگذار بوده است. مهم‌تر از همه این‌ها، ذات این شبکه رفاقت و اعتمادی است که بین هنرمندان، استادان و مردم شکل گرفته است. مردم بسیاری از کار‌های نهضت را دیده‌اند، آنها را در خانه و محل کارشان نصب کرده‌اند، در راهپیمایی‌ها و تظاهرات‌ها بر سر دست گرفته‌اند و حرف خودشان را با بالاآوردن آن اثر به گوش دنیا، به گوش مسئولان و ... رسانده‌اند. این برای ما از هر چیزی ارزشمندتر است.
امروز نهضت مردمی پوستر انقلاب در چه وضعیتی است و برای آینده چه برنامه‌هایی دارید؟
امروز در استان‌های زیادی نسل جدید و جوان که تربیت‌شده نهضت پوستر انقلاب هستند، برآمده‌اند و به‌عنوان طراحان جوان گرافیست به ایده‌پردازی و تولید اثر مشغول هستند. مربیان و استادان نهضت در کارگاه‌های هنری و طراحی پوستر که در نقاط گوناگون کشور برگزار می‌شود، چه در مراکز دانشگاهی و آکادمیک و چه در مراکز هنری و مساجد، حاضر می‌شوند و آموخته‌ها و ایده‌هایشان را با نسل جوان هنرمند انقلابی به اشتراک می‌گذارند.
بچه‌های نهضت مردمی پوستر انقلاب تاکنون در قالب‌های زیادی (اعم از فراخوان‌های عمومی، تولیدات انفرادی، تولیدات کارگاهی، تولید پلاکارد و نیز اجرای گرافیتی بر دیوار‌های شهر)، ذیل موضوع‌های گوناگونی دست به تولید و انتشار آثار خود زده‌اند، ازجمله مقابله با فتنه۸۸، تبیین ماهیت ولایت‌فقیه، مرزبندی اسلام ناب از خط تحجر و نفاق، مقابله با اسرائیل و دفاع از فلسطین (فراخوان جام جنایی)، استکبارستیزی و دشمن‌شناسی (فراخوان رمی جمرات)، انتظار انقلابی، وحدت اسلامی (فراخوان حبل‌ا...)، سبک زندگی، افزایش جمعیت (فراخوان ایران‌جوان)، مصرف‌زدگی (فراخوان سرطان مصرف)، تولید ملی، شهدای هسته‌ای، شهدای مدافع حرم (فراخوان خط سرخ)، حمله موشکی سپاه به داعش، واقعه گوهرشاد و...
علاوه بر این، تاکنون بیش از ۱۵۰۰ اثر گرافیکی در این حرکت با کمک یک شبکه چندصدنفره از طراحان، توزیع‌کنندگان و بانیان در استان‌های گوناگون تولید و توزیع شده است. از این تعداد نزدیک به ۲۰۰نفر طراحان گرافیک در سطوح مختلف بوده‌اند. کسب ۱۶عنوان تقدیر‌های مردمی و دولتی نیز از دستاورد‌های کمی نهضت به شمار می‌رود.
آیا به حوزه بین‌المللی هم وارد شده‌اید؟
بله. ما معتقدیم پوستر قالبی بین‌المللی دارد و به زبان و محل و جغرافیای خاصی وابسته نیست. نهضت توانسته است پوستر‌های فراوانی به زبان‌های عربی، انگلیسی، فرانسوی و عبری منتشر کند تا مخاطب گسترده‌تری را در منطقه هدف قرار بدهد. مهم‌ترین تجربه در این زمینه، پوستر «بشنو اسرائیل» بود که با زبان عبری و بر اساس ادبیات عهد قدیم به شیوه تعاملی توسط مردم تولید و در فضای مجازی به‌شکل هدفمند و گسترده تبلیغ شد؛ هرچند جست‌وجوگر گوگل نتایج مربوط به آن را حذف کرد.
علاوه بر این، رویداد‌ها و کارگاه‌های بین‌المللی زیادی در داخل و خارج از کشور توسط نهضت مردمی پوستر انقلاب برگزار شده است تا با مخاطب بین‌المللی و غیرایرانی با زبان هنر ارتباط برقرار کند و بچه‌ها بتوانند پیام ایران اسلامی و انقلاب را به زبان هنر و پوستر به مخاطبان ارائه کنند. به گمان من همه این اتفاقاتی را که نهضت مردمی پوستر انقلاب در این ۱۲ سال رقم زده است، می‌توان نقطه عطفی برای گرافیک و هنر انقلاب در نظر گرفت که مبدأ رویش آن هم موج عظیمی بود که بعد از فتنه ۸۸ به راه افتاد و به دریایی خروشان تبدیل شد.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
