الهام ظریفیان| شاید بیشتر از هر وقت دیگری، در این روزهای داغ تابستان که آفتاب بی محابا بر زمین می تابد و هر جنبنده و غیرجنبده ای را به آخرین درجات از آستانه تحملش می رساند، بتوانیم کمی از ارزش واقعی قطرات آب را درک کنیم. همان مایه حیاتی که چون همیشه در دسترسمان بوده، خیلی اوقات برایمان تبدیل به یک پیش فرض عادی شده و قدر و قیمت حقیقی اش را فراموش کرده ایم. حالا احتمالا بهتر می توانیم نبودنش را تصور کنیم و با خودمان بگوییم «هرچند هنوز آب هست، ولی کم است، اگر همین کمش هم نباشد چه می شود؟» واقعیت این است که مردم در سرتاسر جهان با کمبود آب دست و پنجه نرم می کنند، در چنین شرایطی ما در خانه هایمان چه قدم های کوچک اما ساده و هوشمندانه ای می توانیم برداریم که به حفظ این سرمایه گران بها کمک کنیم و در کنار آن، هزینه های خانواده را نیز کاهش دهیم؟ این موضوعی است که امروز در این مطلب می خواهیم به آن بپردازیم. چه بسا، همین حالا، یک تغییر کوچک در روند روزمره مان، بتواند اثرات بزرگی در آینده داشته باشد. شاید شما هم در خانه تان، عادت های کوچک و ساده ای مثل بستن شیر آب هنگام مسواک زدن یا جمع کردن آب مناسب برای استفاده مجدد در باغچه را بتوانید اجرا کنید. این کارها ممکن است در ظاهر بی اهمیت به نظر برسند، اما شک نکنید که اگر هر فردی این عادت ها را در زندگی روزمره اش پیاده کند، معجزه اتفاق می افتد.
چرا باید به صرفه جویی آب اهمیت بدهیم؟
صرفه جویی در مصرف آب در واقع صرفه جویی اقتصادی است، به این دلایل:
به کاهش هزینه های خانواده کمک می کند.
مصرف انرژی را کاهش می دهد، چون نگهداری، تصفیه و انتقال آب هم نیازمند انرژی است.
به تنظیم فشار بر سدها و منابع آبی کمک و از خطر خشک سالی و کاهش منابع آب جلوگیری می کند.
می تواند نقش مؤثری در کمک به مناطق کم برخوردار و در بحران قرار گرفته داشته باشد.
راهکارهای عملی برای صرفه جویی در آب
از بستن شیر آب وقتی در حمام سرمان را کفی می کنیم تا استفاده از شیرآلات هوشمند، راهکارهای زیادی وجود دارند که در عین سادگی، تأثیر مهمی در کاهش مصرف آب دارند و با رعایت آن ها در خانه مان می توانیم میزان مصرف آب را مدیریت کنیم. در ادامه به چند مورد اشاره می شود.
تجهیزاتتان را به روز کنید
شیرهای کم مصرف و فناوری های هوشمند، میزان مصرف آب را به شدت کاهش می دهند. تعویض شیرهای منزلتان با چنین شیرهایی ممکن است در ابتدا کمی هزینه بر باشد، اما در بلندمدت با کاهش چشمگیر مصرف آب و رقم قبض، جبران خواهد شد. چون فیلترهای هوشمند و سیستم های کنترل فشار، مصرف بی رویه آب را کم می کنند. تصور کنید اگر شیر آب شما در حین فعالیت هایی مانند مسواک زدن یا صورت شویی با استفاده از فناوری قطع خودکار، پس از مدت کوتاهی، آب را قطع کند، چقدر می تواند در کاهش مصرف آب به طور مؤثر نقش داشته باشد؟
ظرف ها را مدرن بشویید
اگر می خواهید مصرف آب را کاهش دهید، ناگزیر هستید از اینکه در روش های سنتی شستن ظرف هایتان تجدید نظر کنید. برای این کار:
بهتر است ظرف ها را در سینک یا یک لگن پر از آب گرم قرار دهید و از حداقل مایع ظرف شویی برای شستنشان بهره بگیرید تا نیاز به آب فراوان برای آبکشی نداشته باشید.
غذاهای باقی مانده را جدا کنید تا شستنشان کوتاه تر با مقدار کمتری آب صورت بگیرد.
در صورت استفاده از ماشین ظرف شویی، برنامه های اقتصادی و کم مصرف را فعال کنید.
کوتاه دوش بگیرید
یکی از بزرگ ترین مصرف کنندگان آب در خانه، حمام است. کاهش زمان صرف شده در حمام و استفاده از تجهیزات کم مصرف، تأثیر زیادی روی مصرف آب دارد. برای این کار پیشنهاد می شود:
زمان دوش گرفتن را به 5 تا 10 دقیقه محدود کنید.
از سردوش های کم مصرف و کنترل شده استفاده کنید تا آب به صورت هدفمند و کم حجم از دوش خارج شود.
از تایمر یا نرم افزارهای هوشمند برای کنترل زمان حمام بهره بگیرید.
شیرهای خراب را تعمیر کنید
بررسی دوره ای لوله ها، شیرها و تجهیزات لوله کشی، به خصوص پس از هر فصل و در صورت نیاز تعمیر و تعویض آن ها یکی از راه های مهم مدیریت مصرف آب است. همان چکه چکه هایی که به چشم نمی آیند، در مقیاس جمعیت های بزرگ، می توانند تبدیل به دریایی از آب شوند. بنابراین لوله های نشتی دار یا چکه کننده سریع تر باید تعمیر شوند تا آب بی جهت هدر نرود.
خانه را با روش های نوین نظافت کنید
یک راهکار نوآورانه و عملی، بهره گیری از روش های جدید در نظافت منزل است که مصرف آب را به طور چشمگیری کاهش می دهد. به عنوان مثال، می توانید از دستمال مرطوب مخصوص نظافت، اسفنج های خشک یا دستگاه های نظافت بدون آب (مثل جاروهای برقی یا پرقدرت هایی که نیاز به آب ندارند) استفاده کنید. بسیاری از این ابزارها در بازار موجود است و به سادگی قابل خرید و استفاده هستند. این تجهیزات، عملکرد مشابه روش های سنتی نظافت با آب و مواد شوینده را دارند اما مصرف آب به حداقل می رسد. حتی می توان به جای شستن دیوارها، پنجره ها و سطوح با آب و کف، از مواد پاک کننده خشک یا اسپری هایی که نیاز به آب ندارند بهره برد، که هم سریع است و هم در مصرف آب صرفه جویی می کند.
گیاهان مقاوم به خشکی بکارید
یکی از راهکارهای مؤثر در صرفه جویی آب، جایگزین کردن گیاهان پرآب و نیازمند به آبیاری مداوم با گیاهان مقاوم به خشکی است. این نوع گیاهان، نیاز کمی به آب دارند و در برابر کم آبی مقاوم تر هستند، بنابراین می توانند به راحتی در پارکینگ، حیاط و حتی در داخل خانه، جایگزین گیاهان پرآب و نیازمند به آب شوند. برای نمونه گیاهانی مانند کاکتوس ضمن زیبایی، نیاز ناچیزی به آب دارند و در بلندمدت به حفظ منابع آبی کمک می کنند. علاوه بر صرفه جویی در مصرف آب، این گیاهان نیاز به مراقبت کمتری دارند و هزینه های نگهداری را هم کاهش می دهند.
کولرهای آبی را دریابید
کولرهای آبی که یکی از محبوب ترین وسایل سرمایشی در مناطق گرم و خشکی مانند مشهد هستند، در کنار خنک کردن فضا، معمولا آب زیادی مصرف می کنند. اما با چند راهکار هوشمند و ساده می توانید مصرف آب را به نحو چشمگیری در کولرهایتان کاهش دهید. نصب سیستم گردش آب در حلقه بسته، عایق بندی بهتر، تنظیم دقیق سطح آب، نگهداری منظم، و بهره گیری از فناوری های کنترل هوشمند، همگی راه هایی هستند که باعث صرفه جویی در مصرف آب می شوند و علاوه بر حفظ منابع، هزینه ها را هم کم می کنند. استفاده از فیلترهای مناسب و جایگزینی کولرهای قدیمی با مدل های مدرن و کم مصرف، از دیگر روش های مؤثر در کاهش هدررفت آب است.
صرفه جویی را به فرزندانتان آموزش دهید
یکی از مهم ترین عوامل در مدیریت مصرف آب، آموزش و آگاهی بخشی به اعضای خانواده است. شما به عنوان والدین باید کودکان و نوجوانان خود را با اهمیت حفاظت از منابع طبیعی و صرفه جویی در مصرف آب آشنا کنید. برگزاری جلسات خانواده، تکرار عادات صحیح و نصب پیام های آموزشی در خانه، پیشنهادهایی هستند که می توانند نقش مهمی در تغییر رفتارهای روزمره ایفا کنند. فراموش نکنید که این آموزش ها باید به گونه ای باشند که خلاقیت و حس مسئولیت پذیری اعضای خانواده را برانگیزند و آن ها را ترغیب کنند تا همگی در کنار هم، راهکارهای عملی حفاظت از آب را اجرا کنند.