مجلس شورای اسلامی (قوه مقننه) رکن اصلی نهاد قانونگذاری در کشور ایران است که وظیفه انحصاری وضع قانون و نظارت بر اجرای آن را در جمهوری اسلامی برعهده دارد. در قانون اساسی مشروطه و قانون اساسی جمهوری اسلامی پیش از بازنگری، نام این نهاد مجلس شورای ملی بوده است، هرچند که در ۳۱تیر۱۳۵۹ نمایندگان مجلس این نهاد را «مجلس شورای اسلامی» نامگذاری کردند. مصوبات مجلس شورای اسلامی اگر به تأیید شورای نگهبان برسد، برای اجرا به رئیسجمهور ابلاغ میشود.
مجلس شورای اسلامی از دیگر قوا مستقل است. بر طبق اصل۶۲ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مجلس شورای اسلامی از نمایندگان ملت که بهطور مستقیم و با رأی مخفی انتخاب میشوند، تشکیل میشود. دوره نمایندگی در این مجلس ۴سال است که انتخابات هر دوره باید پیش از پایان دوره قبل برگزار شود، بهطوریکه کشور در هیچ زمان بدون مجلس نباشد. عده نمایندگان مجلس ۲۷۰نفر است و از تاریخ همهپرسی سال۱۳۶۸ پس از هر ۱۰سال، با درنظرگرفتن عوامل انسانی، سیاسی، جغرافیایی و نظایر آنها، نهایت ۲۰نماینده میتواند اضافه شود.
زرتشتیان و کلیمیان هرکدام یک نماینده و مسیحیان آشوری و کلدانی درمجموع یک نماینده و مسیحیان ارمنی جنوب و شمال هرکدام یک نماینده انتخاب میکنند. محدوده حوزههای انتخابیه و تعداد نمایندگان را قانون معین میکند. هم اکنون دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی است و تعداد نمایندگان آن ۲۹۰نفرند. پس از برگزاری انتخابات، جلسات مجلس شورای اسلامی با حضور دوسوم مجموع نمایندگان رسمیت مییابد و تصویب طرحها و لوایح طبق آییننامه مصوب داخلی انجام میشود، مگر در مواقعی که در قانون اساسی حدنصاب خاصی تعیین شده باشد.
برای تصویب آییننامه داخلی موافقت دوسوم حاضران لازم است. مذاکرات مجلس شورای اسلامی باید علنی باشد و گزارش کامل آن از طریق رادیو و روزنامه رسمی برای اطلاع عموم منتشر شود. فقط در شرایط اضطراری و در صورتی که رعایت امنیت کشور ایجاب کند، به تقاضای رئیسجمهور یا یکی از وزرا یا ۱۰نفر از نمایندگان، جلسه غیرعلنی تشکیل میشود. مصوبات جلسه غیرعلنی در صورتی معتبر است که با حضور شورای نگهبان به تصویب سهچهارم مجموع نمایندگان برسد. گزارش و مصوبات این جلسات باید پس از برطرفشدن شرایط اضطراری برای اطلاع عموم منتشر شود.
هیئترئیسه و انتخاب رئیس مجلس شورای اسلامی
طبق آییننامه داخلی مجلس شورای اسلامی، مسنترین فرد از نمایندگان حاضر بهعنوان رئیس سنی و فرد بعدی بهعنوان نایبرئیس و ۲نفر از جوانترین نمایندگان حاضر به سمت دبیر معین میشوند و در جایگاه هیئترئیسه قرار میگیرند. این ترکیب هیئترئیسه سنی مجلس را تشکیل میدهد که وظیفه اداره جلسه افتتاحیه، انجام مراسم تحلیف، اقتراع شعب و اجرای انتخابات هیئترئیسه موقت را برعهده دارد. انتخاب هیئترئیسه موقت در دومین جلسه علنی مجلس انجام خواهد شد؛ ترکیب و طرز انتخاب آن مانند هیئترئیسه دائم است، بهجز اینکه اکثریت نسبی در انتخاب رئیس کافی خواهد بود.
هیئترئیسه موقت بلافاصله پس از انتخاب، با متن سوگندنامه هیئترئیسه دائم مراسم تحلیف را بهجا خواهد آورد. پس از تصویب اعتبارنامه دستکم دوسوم مجموع نمایندگان، هیئترئیسه موقت اقدام به انتخاب هیئترئیسه دائم میکند. اعضای هیئترئیسه دائم برای یکسال انتخاب میشوند. مبنای تجدید انتخابات سالیانه، سالروز انتخابات هیئترئیسه قبلی است و در صورتی که با تعطیلات مصادف شود، در جلسه قبل از آن انجام میشود و مسئولیت هیئترئیسه جدید از سالروز انتخابات قبل تفویض خواهد شد.
نهادهای وابسته مجلس شورای اسلامی
مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، دیوان محاسبات کشور، مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی و کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، ۴نهاد زیرمجموعه مجلس شورای اسلامی است. علاوهبراین، مجلس دارای ۳معاونت نظارت، قوانین و اجرایی است.
کمیسیونهای تخصصی مجلس شورای اسلامی
گروههایی از نمایندگان هستند که با هدف بررسی تخصصی طرحها و لوایح مطرحشده در مجلس تشکیل میشوند. برپایه اصل۶۶ قانون اساسی، تعداد کمیسیونها و دوره تصدی نمایندگان در آنها در آییننامه داخلی مجلس مشخص خواهد شد. اکنون مجلس شورای اسلامی ۱۷کمیسیون تخصصی دارد.
صحن علنی مجلس
| شهرآرانیوز نماینده مردم رزن و درگزین در مجلس گفت: آقای پزشکیان شما در بودجه امسال، پیشنهاد افزایش ۲۰ درصدی حقوق را دادهاید که با شعار عدالت خواهی شما منافات دارد.
کد خبر: ۳۸۲۰۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۱۰/۰۷
سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۵ با تشریح گزارش این کمیسیون در نشست علنی مجلس شورای اسلامی، گفت: از پیشبینی بودجه کل کشور به میزان ۱۴۴۴۱ هزار میلیارد تومان خبر داد و گفت: منابع عمومی دولت ۵۹۵۴ هزار میلیارد تومان و درآمدهای مالیاتی ۲۹۶۱ هزار میلیارد تومان برآورد شده که نسبت به سال ۱۴۰۴ رشد قابل توجهی ۳۲ درصدی دارد.
کد خبر: ۳۸۱۹۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۱۰/۰۷
براساس طرح اصلاح موادی از قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، شرایط اثبات عسر و حرج زوجه نسبت به زوج تعیین شد.
کد خبر: ۳۸۱۹۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۱۰/۰۷
رئیس مجلس شورای اسلامی با تأکید بر تأثیر مستقیم بودجه بر زندگی مردم، از ارجاع ماده واحده لایحه بودجه ۱۴۰۵ به کمیسیون تلفیق برای بررسی دقیقتر ابهامات موجود و ارائه جمعبندی در صحن علنی در روز سهشنبه هفته جاری خبر داد.
کد خبر: ۳۸۱۹۵۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۱۰/۰۷
گزارش کمیسیون تلفیق در مورد کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۵ کل کشور و سوال از وزیر امور اقتصادی و دارایی در دستور هفته جاری مجلس است.
کد خبر: ۳۸۱۶۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۱۰/۰۶
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه حمایت از رئیسجمهور را تکلیف شرعی خود میدانیم، گفت: تومور بدخیم چسبیده به کالبد کشورداری را جراحی و دولت را کوچک کنید.
کد خبر: ۳۸۱۲۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۱۰/۰۳
عضو هیئترئیسه مجلس شورای اسلامی، از اعلام وصول ۷ سؤال ملی از وزرای علوم، امورخارجه، آموزش و پرورش، بهداشت، دادگستری و کشاورزی در جلسه علنی مجلس خبر داد.
کد خبر: ۳۸۱۱۳۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۱۰/۰۳
نماینده مردم همدان در مجلس شورای اسلامی، با انتقاد از مصوبات مجلس در حوزه مهریه تأکید کرد: با مصوبات خود در این حوزه، داریم نصف جامعه را که زنان هستند، علیه خود میکنیم.
کد خبر: ۳۸۱۱۱۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۱۰/۰۳
در جریان جلسه علنی امروز مجلس شورای اسلامی، محمدتقی نقدعلی مدعی شد که «رئیس مجلس مهندس بوده و یک کارشناس در حوزه فقه و حقوق نیست». رئیس مجلس نیز در پاسخ به اظهارات این نماینده تأکید کرد که «شما از ابتدا سخنان خود را با اطلاعات اشتباه آغاز کردید و بنده نه عمران خواندهام و نه مهندس هستم».
کد خبر: ۳۸۱۱۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۱۰/۰۳
رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: این صحیح نیست که بگوییم جلسه دیروز هیچ ثمرهای نداشته است؛ چراکه این جلسه، جلسه بدی نبوده و جلسه خوبی بود و تصمیمات خوبی در آن اتخاذ شد که انشاءالله آثار آن را در حوزه کالابرگ مردم خواهند دید.
کد خبر: ۳۸۱۱۰۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۱۰/۰۳
با اصلاح ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی، زن میتواند تا مهریه او تسلیم نشده از تمکین خاص امتناع کند.
کد خبر: ۳۸۱۰۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۱۰/۰۳
نمایندگان مجلس شورای اسلامی با حذف مادهای از طرح اصلاحی در قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی درباره پرداخت دیه کامل به محکومان معسر از صندوق تأمین خسارتهای بدنی موافقت کردند.
کد خبر: ۳۸۱۰۷۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۱۰/۰۳
رئیسجمهور لایحه بودجه سال ۱۴۰۵ را تقدیم مجلس شورای اسلامی کرد.
کد خبر: ۳۸۰۹۵۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۱۰/۰۲
وزیر نیرو در صحن علنی مجلس عنوان کرد: همه میدانیم که آب نداریم؛ چیزی که لازم است به آن توجه شود این است که با هم بنشینیم و راهحلی پیدا کنیم.
کد خبر: ۳۸۰۹۵۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۱۰/۰۲
رئیس دانشگاه تهران با ارائه گزارش شورای همکاری دولت و دانشگاه درباره حکمرانی مطلوب آب و تعدیل مصرف در بخش کشاورزی، با هشدار نسبت به کاهش شدید سرانه آب تجدیدپذیر کشور و تشدید فرونشست زمین، تأکید کرد: بحران آب دیگر یک موضوع کارشناسی یا انتخاب سیاستی نیست، بلکه ضرورتی اجتنابناپذیر برای حفظ امنیت ملی، انسجام اجتماعی و آینده نسلهای کشور است.
کد خبر: ۳۸۰۹۴۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۱۰/۰۲
مجلس شورای اسلامی از لحظاتی قبل، نوبت دوم جلسه خود را به صورت علنی آغاز کرد.
کد خبر: ۳۸۰۹۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۱۰/۰۲
سخنگوی هیئترئیسه مجلس شورای اسلامی به تشریح جزئیات حضور رئیسجمهوری و تیم اقتصادی دولت در نشست علنی فردای بهارستان پرداخت.
کد خبر: ۳۸۰۵۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۱۰/۰۱
معاون امور تقنینی معاون پارلمانی رئیسجمهوری از برگزاری جلسه مشترک مجلس و دولت با حضور رئیسجمهوری در دوم دیماه ۱۴۰۴ خبر داد.
کد خبر: ۳۸۰۵۶۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۱۰/۰۱
مرکز ارتباطات، رسانه و امور فرهنگی مجلس شورای اسلامی در پی انتشار اظهاراتی درباره نقش مجلس در حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و جلوگیری از تثبیت نرخ ارز، با صدور اطلاعیهای این ادعاها را خلاف واقع دانست و تأکید کرد: مجلس یازدهم نهتنها دولت را مکلف به حذف ارز ترجیحی نکرده، بلکه هرگونه تغییر در سیاست ارزی را مشروط به صیانت از معیشت مردم و اجرای سازوکارهای جبرانی کرده است.
کد خبر: ۳۸۰۳۵۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۹/۳۰
۳۸ نماینده مجلس شورای اسلامی به رئیس جمهور درباره لزوم برقراری عدالت و حذف تبعیض در ساختار اداری کشور و ساماندهی کارکنان دولت تذکر کتبی دادند.
کد خبر: ۳۸۰۳۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۹/۳۰