مجلس شورای اسلامی (قوه مقننه) رکن اصلی نهاد قانون‌گذاری در کشور ایران است که وظیفه انحصاری وضع قانون و نظارت بر اجرای آن را در جمهوری اسلامی برعهده دارد. در قانون اساسی مشروطه و قانون اساسی جمهوری اسلامی پیش از بازنگری، نام این نهاد مجلس شورای ملی بوده است، هرچند که در ۳۱تیر۱۳۵۹ نمایندگان مجلس این نهاد را «مجلس شورای اسلامی» نام‌گذاری کردند. مصوبات مجلس شورای اسلامی اگر به تأیید شورای نگهبان برسد، برای اجرا به رئیس‌جمهور ابلاغ می‌شود.
مجلس شورای اسلامی از دیگر قوا مستقل است. بر طبق اصل۶۲ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مجلس شورای اسلامی از نمایندگان ملت که به‌طور مستقیم و با رأی مخفی انتخاب می‌شوند، تشکیل می‌شود. دوره نمایندگی در این مجلس ۴سال است که انتخابات هر دوره باید پیش از پایان دوره قبل برگزار شود، به‌طوری‌که کشور در هیچ زمان بدون مجلس نباشد. عده نمایندگان مجلس ۲۷۰نفر است و از تاریخ همه‌پرسی سال۱۳۶۸ پس از هر ۱۰سال، با درنظرگرفتن عوامل انسانی، سیاسی، جغرافیایی و نظایر آن‌ها، نهایت ۲۰نماینده می‌تواند اضافه شود.
زرتشتیان و کلیمیان هرکدام یک نماینده و مسیحیان آشوری و کلدانی درمجموع یک نماینده و مسیحیان ارمنی جنوب و شمال هرکدام یک نماینده انتخاب می‌کنند. محدوده حوزه‌های انتخابیه و تعداد نمایندگان را قانون معین می‌کند. هم اکنون دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی است و تعداد نمایندگان آن ۲۹۰نفرند. پس از برگزاری انتخابات، جلسات مجلس شورای اسلامی با حضور دوسوم مجموع نمایندگان رسمیت می‌یابد و تصویب طرح‌ها و لوایح طبق آیین‌نامه مصوب داخلی انجام می‌شود، مگر در مواقعی که در قانون اساسی حدنصاب خاصی تعیین شده باشد.
برای تصویب آیین‌نامه داخلی موافقت دوسوم حاضران لازم است. مذاکرات مجلس شورای اسلامی باید علنی باشد و گزارش کامل آن از طریق رادیو و روزنامه رسمی برای اطلاع عموم منتشر شود. فقط در شرایط اضطراری و در صورتی که رعایت امنیت کشور ایجاب کند، به تقاضای رئیس‌جمهور یا یکی از وزرا یا ۱۰نفر از نمایندگان، جلسه غیرعلنی تشکیل می‌شود. مصوبات جلسه غیرعلنی در صورتی معتبر است که با حضور شورای نگهبان به تصویب سه‌چهارم مجموع نمایندگان برسد. گزارش و مصوبات این جلسات باید پس از برطرف‌شدن شرایط اضطراری برای اطلاع عموم منتشر شود.
هیئت‌رئیسه و انتخاب رئیس مجلس شورای اسلامی
طبق آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، مسن‌ترین فرد از نمایندگان حاضر به‌عنوان رئیس سنی و فرد بعدی به‌عنوان نایب‌رئیس و ۲نفر از جوان‌ترین نمایندگان حاضر به سمت دبیر معین می‌شوند و در جایگاه هیئت‌رئیسه قرار می‌گیرند. این ترکیب هیئت‌رئیسه سنی مجلس را تشکیل می‌دهد که وظیفه اداره جلسه افتتاحیه، انجام مراسم تحلیف، اقتراع شعب و اجرای انتخابات هیئت‌رئیسه موقت را برعهده دارد. انتخاب هیئت‌رئیسه موقت در دومین جلسه علنی مجلس انجام خواهد شد؛ ترکیب و طرز انتخاب آن مانند هیئت‌رئیسه دائم است، به‌جز اینکه اکثریت نسبی در انتخاب رئیس کافی خواهد بود.
هیئت‌رئیسه موقت بلافاصله پس از انتخاب، با متن سوگندنامه هیئت‌رئیسه دائم مراسم تحلیف را به‌جا خواهد آورد. پس از تصویب اعتبارنامه دست‌کم دوسوم مجموع نمایندگان، هیئت‌رئیسه موقت اقدام به انتخاب هیئت‌رئیسه دائم می‌کند. اعضای هیئت‌رئیسه دائم برای یک‌سال انتخاب می‌شوند. مبنای تجدید انتخابات سالیانه، سالروز انتخابات هیئت‌رئیسه قبلی است و در صورتی که با تعطیلات مصادف شود، در جلسه قبل از آن انجام می‌شود و مسئولیت هیئت‌رئیسه جدید از سالروز انتخابات قبل تفویض خواهد شد.
نهادهای وابسته مجلس شورای اسلامی
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، دیوان محاسبات کشور، مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی و کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، ۴نهاد زیرمجموعه مجلس شورای اسلامی است. علاوه‌براین، مجلس دارای ۳معاونت نظارت، قوانین و اجرایی است.
کمیسیون‌های تخصصی مجلس شورای اسلامی
گروه‌هایی از نمایندگان هستند که با هدف بررسی تخصصی طرح‌ها و لوایح مطرح‌شده در مجلس تشکیل می‌شوند. برپایه اصل۶۶ قانون اساسی، تعداد کمیسیون‌ها و دوره تصدی نمایندگان در آن‌ها در آیین‌نامه داخلی مجلس مشخص خواهد شد. اکنون مجلس شورای اسلامی ۱۷کمیسیون تخصصی دارد.
صحن علنی مجلس
| شهرآرانیوز
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسات علنی هفته جاری به بررسی گزارش وزرای تعاون، کار و رفاه اجتماعی و میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی می‌پردازند
کد خبر: ۲۳۹۹۳۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۳۰
اعضای ۱۰ کمیسیون تخصصی مجلس دوازدهم تعیین شدند و اعضای ۳ کمیسیون باقی‌مانده، بعد از رسیدن به حدنصاب، مشخص می‌شوند.
کد خبر: ۲۳۶۵۵۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۰
جلسه علنی مجلس به ریاست نایب رئیس مجلس شورای اسلامی برگزار شد و بررسی گزارش وزیر آموزش و پرورش در خصوص اتخاذ تدابیر لازم برای سال تحصیلی ۱۴۰۲ – ۱۴۰۳ در دستور کار نمایندگان قرار گرفت.
کد خبر: ۲۳۶۴۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۰
وزیر آموزش‌وپرورش در جلسه علنی امروز مجلس شورای اسلامی، از رشد ۲۶درصدی حقوق معلمان به‌دلیل اجرای قانون رتبه‌بندی خبر داد.
کد خبر: ۲۳۶۴۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۰
وزیر نفت گفت: با اقدامات صورت‌گرفته در دولت مردمی، اعلام می‌کنم هر دولتی که در آمریکا روی کار بیاید، نمی‌تواند مانع صادرات نفت جمهوری اسلامی ایران شود.
کد خبر: ۲۳۴۴۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۳۰
در حالی امروز اکبر رنجبرزاده صندلی دبیری هیات رئیسه را به عباس پاپی‌زاده واگذار کرد که رنجبرزاده بازشماری آرا را خلاف آیین‌نامه دانست.
کد خبر: ۲۳۱۱۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۱۰
منتخب مردم تهران در مجلس دوازدهم اسامی کاندیدا‌های هیئت‌رئیسه مجلس دوازدهم را اعلام کرد.
کد خبر: ۲۳۰۰۸۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۰۵
با اعلام دستور کار صحن علنی مجلس برای هفته جاری مشخص شد که طرح مشهور به «صیانت» که نام کامل ابتدایی آن «طرح صیانت از فضای مجازی» بود و بعدتر به «صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی و ساماندهی پیام رسان های اجتماعی» تغییر نام داد اما حامیانش آن را طرح «حمایت از حقوق کاربران» یا «طرح تنظیم مقررات ارتباطات رادیویی» معرفی می‌کنند باردیگر در دستورکار صحن علنی مجلس قرار گرفته است.
کد خبر: ۲۲۷۵۵۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۲۳
در نشست علنی امروز مجلس شورای اسلامی، کلیات طرح تقویت و توسعه علوم، پژوهش و نوآوری دفاعی کشور (طرح تشکیل سازمان پژوهش و نوآوری «سپند») با رأی مثبت نمایندگان مجلس تصویب شد.
کد خبر: ۲۲۳۱۶۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۲
نمایندگان مجلس با پیشنهاد حذف افزایش یک درصدی مالیات بر ارزش افزوده در لایحه بودجه سال آینده مخالفت کردند.
کد خبر: ۲۰۷۶۷۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۲
با اعلام هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در صحن علنی امروز شرکت نخواهد کرد.
کد خبر: ۲۰۵۰۸۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۱۹
عضو کمیسون اقتصادی مجلس شورای اسلامی بر لزوم رسیدگی به وضعیت بازنشستگان و کشاورزان تاکید کرد.
کد خبر: ۲۰۳۴۸۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۱۱
نماینده بجنورد در مجلس گفت: با انتقاد از پرداخت نشدن وام به مردم گفت: شاهد حجم نیرو‌های بلاتکلیف شرکتی و قراردادی هستیم که باعث ایجاد یک بن‌بست بزرگ در فضای اداری کشور شده است.
کد خبر: ۲۰۳۴۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۱۱
الیاس نادران در جلسه علنی امروز مجلس و برای پیگیری درخواست استعفای خود و در انتقاد به شیوه اداره جلسه علنی مجلس در مقابل جایگاه هیئت رئیسه به تحصن نشست.
کد خبر: ۱۹۳۹۶۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۱
رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور گفت: اینکه ما با مهاجران و اتباع چگونه تعامل کنیم باید در یک چارچوب و با نگاهی جامع دیده شود. نمی‌توان به صورت جزء جزء برای اتباع تصمیم‌گیری کرد بلکه باید تمام مسائل اتباع در یک بسته جامع دیده شود.
کد خبر: ۱۸۹۹۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۹
رئیس مجلس شورای اسلامی زنگ پایان نشست علنی نوبت صبح را به صدا درآورد.
کد خبر: ۱۸۹۳۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۵
یک عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی گفت: معلمی که دو سال گذشته بازنشسته شده و پاداش نگرفته طبیعتا استقبالی از بازگشت به کلاس درس را ندارد، وضعیت به گونه‌ای است که بچه‌ها در کلاس‌ها سرگردان هستند.
کد خبر: ۱۸۶۶۴۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۰۹
بررسی گزارش کمیسیون اصل نودم قانون اساسی در مورد عدم اجرای قانون اصلاح و تغییر اساسنامه بانک‌های دولتی در دستورکار نمایندگان در جلسه علنی امروز مجلس شورای اسلامی قرار دارد.
کد خبر: ۱۸۳۷۶۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۱
نماینده مردم اراک و خنداب در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه معلمان غیررسمی امنیت شغلی ندارند خواستار تعیین تکلیف نیرو‌های شرکتی و معلمان غیررسمی از سوی دولت شد.
کد خبر: ۱۸۰۰۸۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۲۹
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی امروز خود به بررسی گزارش کمیسیون اجتماعی درباره طرح ساماندهی کارکنان موضوع ماده ۲۹ قانون برنامه پنجم توسعه به منظور تامین نظر شورای نگهبان می پردازند.
کد خبر: ۱۸۰۰۱۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۲۹