درباره پایان سریال «نیسان آبی» | کمدی عامه پسند

محمد عنبرسوز | شهرآرانیوز - سریال منوچهر هادی، پس از انتشار بیست قسمت، این هفته به پایان راه خود رسید و در شرایطی تمام شد که می‌توان گفت تا حد زیادی توانست رضایت مردم را جلب کند. «نیسان آبی» یک محصول عامه پسند بود که با استفاده از چند الگوی محبوب، بهره گیری از بازی یک چهره شاخص و البته ترفند‌هایی همچون کنایه‌های اجتماعی و سیاسی یا شوخی با افراد مشهور، توانست مورد توجه مردم قرار گیرد. در این مطلب، مروری داریم بر چند نکته از این مجموعه و بررسی شاخصه‌های پرمخاطب شدن سریال «نیسان آبی».

متبحر در جذب مخاطب

منوچهر هادی، کارگردان درجه یک و تاریخ سازی در سینما و شبکه نمایش خانگی ایران نیست، اما بدون تردید، یکی از موفق‌ترین فیلم سازان یک دهه اخیر در زمینه جلب نظر عامه مخاطبان محسوب می‌شود. هادی در شرایطی که هیچ توجهی به تولید آثار جشنواره‌ای ندارد، به خوبی سلیقه عمومی مردم را می‌شناسد و به هر شکل ممکن موفق می‌شود مخاطب را پای اثرش بنشاند. این تبحر ویژه، در عرصه کمدی، بیشتر خودش را نشان می‌دهد و مرور کلی کارنامه او حاکی از آن است که هادی در طنز بسیار موفق‌تر از آثار جدی عمل می‌کند.

نگاهی به کارنامه هادی این موضوع را به خوبی بازنمایی می‌کند. جایی که آثار جدی و گاهی تلخی همچون «یکی می‌خواد باهات حرف بزنه»، «زندگی جای دیگری است» و «کارگر ساده نیازمندیم»، از لحاظ اقبال عمومی حتی قابل مقایسه با فیلم‌های طنزی مثل «آینه بغل»، «من سالوادور نیستم» و «رحمان ۱۴۰۰» هم نیستند. در سریال سازی هم وضعیت مشابهی بر کارنامه منوچهر هادی حاکم است. اگر مجموعه پربازیگر «عاشقانه» را کنار بگذاریم، در میان سریال‌های او احتمالا سه مجموعه «گیسو»، «دل» و «دلدادگان» روی هم به اندازه «نیسان آبی» از سوی مخاطبان دیده نشده اند و این نشان دهنده تسلط کارگردان «خداحافظ بچه» بر ترفند‌های جذب مخاطب در ژانر کمدی است.

الگو‌های امتحان پس داده

«نیسان آبی» سریالی با شاخصه‌های عامه پسند است که برای جذاب به نظر رسیدن از الگو‌های محبوب و امتحان پس داده سینما و تلویزیون ایران در عرصه طنز پیروی می‌کند. شخصیت اصلی این مجموعه مردی به نام زامیاد حنایی است که به دلیل علاقه دیوانه وارش به جمشید هاشم پور، نام خود را به جمشید قاسم پور تغییر داده و در کنار این علاقه مفرط، تعصب شگفت انگیزی هم به نیسان آبی خود دارد. قاسم پور و دوستش رضا خرسند از طبقات فرودست جامعه هستند و در طول این بیست قسمت درگیر معضلات ریز و درشتی می‌شوند که از کنار آن‌ها موقعیت‌های طنز ایجاد می‌شود.

توجه به نوستالژی‌ها و شاخصه‌های دهه شصتی در سال‌های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته و آثاری همچون «نهنگ عنبر»، «گیج گاه» و حتی سریال «نوروز رنگی» از آن بهره برده اند.

حالا «نیسان آبی» هم به شکلی دیگر این شاخصه‌ها را در عصر امروز و در قالب شخصیت مردی که گویی هنوز در فضای جوانی خود زندگی می‌کند، مورد استفاده قرار داده است و به کمک این روش از مخاطب خنده می‌گیرد. علاوه بر این، لحن سریال منوچهر هادی در شوخی با موضوعات روز جامعه، از جمله قیمت ارز، اختلاف طبقاتی و ... نیز، ضمن اینکه کنایه آمیز است، اما بامزه هم هست و مخاطب را‌ می‌خنداند.

شوخی با سلبریتی‌ها

یکی از روش‌های  تازه‌ای که سریال «نیسان آبی» برای خنداندن مخاطب و جلب همدلی او به کار می‌بندد، شوخی با افراد مشهور و تکیه کلام‌های آن هاست. در واقع، این سریال می‌تواند با هر چیزی که در فضای مجازی دست به دست شده شوخی کند و به نظر می‌رسد که مخاطبان هم از چنین رویکردی بدشان نیامده باشد. مشهورترین نمونه این ترفند دیالوگ بامزه «فقط دست پدر و مادرت را ببوس» است که ویدئوی آن مدت‌ها قبل در فضای مجازی منتشر شد و جمله‌ای بود که علی دایی بر زبان می‌آورد.

شوخی با عبارت «از مدار خارج شدن» و دیالوگ مشهور «سمیه نرو...» در فیلم سینمایی «ابد و یک روز» هم تنها چند مورد از شوخی‌های فیلم ساز با افراد مشهور و وقایع دیده شده در فضای مجازی هستند که نویسندگان سریال با آن‌ها لحظات بامزه‌ای را ایجاد می‌کنند. این رویکرد حتی به دیالوگ‌ها هم ختم نمی‌شود و استفاده طنزآمیز از موسیقی متن سریال «قورباغه» که بامداد افشار ساخته بود، از شوخی‌های غیرکلامی «نیسان آبی» است.

ستاره‌ها و سیاهی لشکر‌ها

یکی از ایراد‌های جدی ساختار سریال «نیسان آبی» یکدست نبودن ترکیب بازیگران آن است. به نحوی که گاهی هنرپیشه‌ها زمین تا آسمان اختلاف سطح دارند و کیفیت اجرای بازیگر ضعیف‌تر در سکانس‌های مشترک، می‌تواند مخاطب را آزار بدهد. ستاره بی رقیب این مجموعه، مهران غفوریان است که با شکل تازه‌ای از بازی کمدی، یک شخصیت ویژه (رضا خرسند) را مقابل دوربین برده است. حسین یاری، اما در اجرای شخصیت جمشید قاسم پور چندان موفق ظاهر نشده و گاهی اغراق آمیز به نظر می‌رسد؛ در عوض، ایمان صفا بااستعداد و جذاب ظاهر شده و می‌تواند در آینده به یکی از بازیگران خوب طنز تبدیل شود.

در بین بازیگران زن «نیسان آبی» هم بهناز جعفری شمایل یک زن عصبی و بهانه جو را به خوبی ایفا کرده و گیتی قاسمی هم در نقشی متفاوت و تازه، انعطاف چشمگیری از خود نشان داده است. بقیه بازیگران زن اما، چند پله از این دو هنرپیشه پایین‌تر می‌ایستند. به خصوص سحر قریشی که کارکردش در مجموعه به تمامی تبلیغاتی است و کیفیت پایین اجرای او سطح سریال را بیشتر تنزل داد.