سعید روستایی و پیمان معادی در فهرست رای دهندگان اسکار هشدار وزیر فرهنگ درباره صداهای تفرقه‌افکنِ پس از جنگ چرا آهنگ «بوم، بوم، تل‌آویو»؛ در پاسخ حملات موشکی ایران به اسرائیل جهانی شد؟ + ویدئو نقدی بر وضعیت کنونی شعر آئینی | احساسات و گریه در شعر سوگ‌محور باید همراه محبت ولایت و شعور باشد برگزاری نشست انتقال تجربه با حضور عادل تبریزی در سینما هویزه مشهد شعر افشین علا خطاب به رژیم صهیونی | عاقبت بیت‌المقدس را رها خواهیم کرد فریبرز عرب‌نیا: ترجیح می‌دهم در کنار مردم کشور عزیزم باشم + فیلم سریال محرمی «جایی برای همه» روی آنتن شبکه دو + زمان پخش آمار فروش سینماها در روزهای جنگ بین اسرائیل و ایران اکران سیار فیلم‌های کودکانه در مشهد کارگردان فیلم بعدی «جیمز باند» مشخص شد «کاتیا فولمر» ایران‌شناس آلمانی درگذشت فصل پایانی سریال «اسکویید گیم» در راه است تکرار سریال «مختارنامه» از شبکه آی‌فیلم (محرم ۱۴۰۴) + زمان پخش قدردانی سخنگوی پلیس از اصحاب قلم در دوران جنگ رژیم صهیونیستی علیه ایران | عزیزان رسانه، گل کاشتید، دستانتان را می‌بوسم برنامه‌های حمایتی وزارت فرهنگ و ارشاد برای جبران خسارات گروه‌های موسیقی و نمایشی اجرای باشکوه ارکستر سمفونیک تهران در میدان آزادی حسام خلیل‌نژاد، بازیگر سینما و تلویزیون: اگر امروز هنری هست، میراث شهیدان است فیلم‌های آخر هفته تلویزیون (۵ و ۶ تیر ۱۴۰۴) + شبکه و زمان پخش
سرخط خبرها

اخلاقی هستیم، چون زیر نظریم!

  • کد خبر: ۱۰۲۵۶۷
  • ۰۹ فروردين ۱۴۰۱ - ۰۹:۲۴
اخلاقی هستیم، چون زیر نظریم!
مهراب صادق‌نیا - عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب

قرن‌هاست که یک پرسش اساسی، ذهن پژوهشگران را به خود مشغول کرده است: «چه چیزی نظم اخلاقی ایجاد می‌کند؟ آیا ما خودمان هستیم که خودمان را محدود می‌کنیم یا دیگران؟ آیا ما خوب هستیم، زیرا ذاتا خوب هستیم یا خوب هستیم، چون زیرنظر هستیم؟»

افلاطون در کتاب جمهوریت و در مناظره‌ای که «گلاوکن» و سقراط درباره طبیعت عدالت و اخلاق انسانی دارند، تلاش می‌کند به این پرسش پاسخ دهد. در آنجا «گلاوکن» معتقد است که رفتار عادلانه انسان‌ها صرفا نتیجه تمایل آن‌ها برای اجتناب از مجازات‌های رسمی و غیررسمی است. او این آزمایش فرضی را دلیل سخن خود می‌داند و می‌گوید فرض کنید انسان‌ها دارای انگشتری باشند که هر وقت دلشان بخواهد آن‌ها را نامرئی کند.

در این صورت آن‌ها به افرادی هوس‌باز، غیراخلاقی و بی‌بندوبار تبدیل می‌شوند. اگر به کسانی که آنان را اخلاق‌مدار می‌دانیم، قدرتی عطا می‌شد که بتوانند از دید مردم و ارزیابی آن‌ها پنهان شوند، آن‌گاه آن‌ها به افرادی شرور و بی‌اخلاق تبدیل می‌شدند. از نگاه او، هیچ فردی به قدر کافی از اراده آهنین برخوردار نیست که بتواند بدون آنکه دیده شود به اصول اخلاقی پایبند باشد.

در این نمونه ذهنی، پیام «گلاوکن» این است که آزادی انسان از محاسبه، ارزیابی، نقد، انتقاد، و مجازات‌های رسمی و غیر‌رسمی باعث می‌شود که او رفتار‌های جامعه‌ستیز و غیرهنجاری داشته باشد. درواقع، اگر افراد کل جامعه نتوانند به نحوی بر یکدیگر نظارت داشته باشند، پیامد آن این است که خود را در یک وضعیت ظالمانه و مملو از ویژگی‌های جامعه‌ستیز خواهیم یافت. تنها چیزی که ما را از هرج‌ومرج دور می‌کند، دیده‌شدن ما و درنتیجه پاسخ‌گویی ما دربرابر حسن شهرتمان است.

مهم نیست که ما کاملا با «گلاوکن» موافق باشیم یا نه؛ مهم این است که نمی‌توانیم نقش نظارت جامعه را در کنترل اخلاقی شهروندان و مسئولان خود انکار کنیم. اگر کسی بتواند خود را از چشم دیگران پنهان کند و از محاسبه و نقد آنان بگریزد، بعید است بتواند همچنان اخلاقی زندگی کند.

گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->