فیلم صبح اعدام به برنامه هفت رسید چرا تلویزیون سخنرانی حجت‌الاسلام مسعود عالی را قطع کرد؟ ریدلی اسکات در ۸۸ سالگی همچنان پرکار است برگزاری نمایشگاه گروهی نقاشیخط «هفت هنر» در نگارخانه رضوان مشهد تام کروز با شانزدهمین پرش با چتر نجات، رکورد گینس را شکست علیرضا قربانی: فقدان «الهه»، دختر سرزمینمان، داغدارمان کرد ویدئو | گاف جدید شبکه ایران‌اینترنشنال علیه فرزند رهبر انقلاب اقدام دوباره نماوا برای دور زدن قانون درباره انتشار سریال سووشون؛ این‌بار با یوتیوب سیدعلی خامنه‌ایِ خمینی درباره نمایش خانم و آقای پاواروتی | صحنه‌هایی از یک فروپاشی روزمره فیلم‌های سینمایی تلویزیون در روزهای (۱۴، ۱۵ و ۱۶ خرداد ماه ۱۴۰۴) رکوردشکنی سریال «وحشی» در فیلم‌نت علی شادمان با فیلم «تهران کنارت» در راه جشنواره کارلووی واری تابستان فصلی پر از فرصت | نگاهی به برنامه‌های کانون پرورش فکری مشهد در تابستان ۱۴۰۴ شهاب موسوی‌زاده هنرمند نقاش درگذشت برنامه استعدادیابی بین‌المللی «ستاره شو» در راه نمایش خانگی جایزه بهترین فیلم جشنواره رینبو لندن در دستان «ایار» ایرانی
سرخط خبرها

اخلاقی هستیم، چون زیر نظریم!

  • کد خبر: ۱۰۲۵۶۷
  • ۰۹ فروردين ۱۴۰۱ - ۰۹:۲۴
اخلاقی هستیم، چون زیر نظریم!
مهراب صادق‌نیا - عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب

قرن‌هاست که یک پرسش اساسی، ذهن پژوهشگران را به خود مشغول کرده است: «چه چیزی نظم اخلاقی ایجاد می‌کند؟ آیا ما خودمان هستیم که خودمان را محدود می‌کنیم یا دیگران؟ آیا ما خوب هستیم، زیرا ذاتا خوب هستیم یا خوب هستیم، چون زیرنظر هستیم؟»

افلاطون در کتاب جمهوریت و در مناظره‌ای که «گلاوکن» و سقراط درباره طبیعت عدالت و اخلاق انسانی دارند، تلاش می‌کند به این پرسش پاسخ دهد. در آنجا «گلاوکن» معتقد است که رفتار عادلانه انسان‌ها صرفا نتیجه تمایل آن‌ها برای اجتناب از مجازات‌های رسمی و غیررسمی است. او این آزمایش فرضی را دلیل سخن خود می‌داند و می‌گوید فرض کنید انسان‌ها دارای انگشتری باشند که هر وقت دلشان بخواهد آن‌ها را نامرئی کند.

در این صورت آن‌ها به افرادی هوس‌باز، غیراخلاقی و بی‌بندوبار تبدیل می‌شوند. اگر به کسانی که آنان را اخلاق‌مدار می‌دانیم، قدرتی عطا می‌شد که بتوانند از دید مردم و ارزیابی آن‌ها پنهان شوند، آن‌گاه آن‌ها به افرادی شرور و بی‌اخلاق تبدیل می‌شدند. از نگاه او، هیچ فردی به قدر کافی از اراده آهنین برخوردار نیست که بتواند بدون آنکه دیده شود به اصول اخلاقی پایبند باشد.

در این نمونه ذهنی، پیام «گلاوکن» این است که آزادی انسان از محاسبه، ارزیابی، نقد، انتقاد، و مجازات‌های رسمی و غیر‌رسمی باعث می‌شود که او رفتار‌های جامعه‌ستیز و غیرهنجاری داشته باشد. درواقع، اگر افراد کل جامعه نتوانند به نحوی بر یکدیگر نظارت داشته باشند، پیامد آن این است که خود را در یک وضعیت ظالمانه و مملو از ویژگی‌های جامعه‌ستیز خواهیم یافت. تنها چیزی که ما را از هرج‌ومرج دور می‌کند، دیده‌شدن ما و درنتیجه پاسخ‌گویی ما دربرابر حسن شهرتمان است.

مهم نیست که ما کاملا با «گلاوکن» موافق باشیم یا نه؛ مهم این است که نمی‌توانیم نقش نظارت جامعه را در کنترل اخلاقی شهروندان و مسئولان خود انکار کنیم. اگر کسی بتواند خود را از چشم دیگران پنهان کند و از محاسبه و نقد آنان بگریزد، بعید است بتواند همچنان اخلاقی زندگی کند.

گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->