فروغی | شهرآرانیوز - جایگاه امام زمان (عج) یکی از ستونهای دینی شیعیان در جهان است و اهمیت آخرین امام شیعه به حضور مداوم ایشان و برکات این حضور در زندگی مردم بازمی گردد. علاوه بر این، مسئه انتظار فرج نیز یکی از مواردی است که مهدویت را نزد گروه کثیری از مسلمانان جهان و به ویژه مردم ایران مهم جلوه میدهد و پیوندی ناگسستنی با دیگر محورهای دین دارد.
مهدویت، اما در آینه سینما و تولیدات تصویری ایرانی به قدر کفایت مورد توجه قرار نگرفته و آثار کمی با این موضوع ساخته شده است. تعداد فیلمهای سینمایی مرتبط با امام زمان (عج) و فرهنگ مهدویت به تعداد انگشتان یک دست هم نمیرسد و فقط یک فیلم با این مضمون وجود دارد که در حافظه عمومی مخاطبان سینمای ایران باقی مانده است. در این مطلب، به مناسبت فرارسیدن سالروز ولادت حضرت صاحب الزمان (عج)، به مرور چند نکته درباره تولید آثار سینمایی با موضوع مهدویت میپردازیم.
تولیدات تصویری در سینما و تلویزیون ایران، حاوی عناوین برجستهای از آثار سینمایی یا سریالی تاریخی مرتبط با ائمه و پیامبران است. در تلویزیون، سریالهای الف ویژه بسیار خوبی مانند «امام علی (ع)»، «ولایت عشق» و «مختارنامه» ساخته شده است که تا سالها در ذهن مردم میماند. در سینما نیز همین چند روز پیش، با انتشار «رستاخیز»، برای مردم و اهالی فن مسجل شد که تولید آثار تاریخی باکیفیت و درجه یک امری ممکن و میسر است. سینمای ایران حتی تولیدات مهمی درباره پیامبران الهی را به خود دیده است که تجربههای عمدتا موفقی لقب گرفته اند؛ آثاری مانند «مریم مقدس» و «ملک سلیمان» که در زمان خود دیده شدند و مورد توجه مردم قرار گرفتند.
با این همه، از لحاظ تاریخی، چندان به وقایع زندگی امام یازدهم (ع) و فرزند ایشان، امام عصر (عج)، توجه نشده است و مردم در سطوح عمومی، آگاهی خود از امامت و غیبت حضرت، ولی عصر (عج) را بیشتر مدیون فعالیتهای مذهبی و کتابها هستند تا تولیدات تصویری و نمایشی. این در حالی است که از دیرباز انبوهی از حکایتها و قصههای تاریخی مرتبط با تولد امام زمان (عج)، غیبت ایشان و دوران موسوم به غیبت صغری در بین مردم نقل میشود.
بی توجهی سینمای ایران به این موضوعات، اما پذیرفتنی نیست و انتظار میرود که فیلم سازان متبحر در تبدیل کردن تاریخ به محصول نمایشی، اهتمام ویژهای به تولید آثار تاریخی مرتبط با امام زمان (عج) نشان دهند. در این باره انجام پژوهشهای قدرتمند و اقتباس از منابع معتبر میتواند کمک شایانی به نویسندگان ایرانی بکند تا در آینده شاهد تولید آثاری با این مضمون در سینما باشیم.
علاوه بر وجه تاریخی، مهدویت در ایران جایگاهی بالاتر از یک قصه ساده برای نقل کردن دارد. مهدویت در بین شیعیان یک فرهنگ عمومی است که نقش آن در بیشتر لحظات زندگی مردم احساس میشود و این موضوعی نیست که به سادگی بتوان از کنارش گذشت.
امروزه و در آستانه نیمه شعبان، حضور پررنگ مردم در مسجد جمکران نشان دهنده عمق تأثیر فرهنگ مهدویت بر زندگی مردم عادی کوچه وبازار است و در لایههای شخصیتر زیست اجتماعی، خانوادگی و فردی مردم نیز تأثیر مهدویت به عنوان یک فرهنگ کاملا احساس میشود.
تبدیل شدن مهدویت به یک فرهنگ یعنی انسان منتظر در انجام امور روزمره، سبک زندگی، گرایشهای اخلاقی، موارد دیگری از این دست نیز تحت تأثیر امام عصر (عج) و انتظار ظهور ایشان قرار دارد.
این فرهنگ نیز میتواند دست مایه درخور توجهی برای سینمای ایران باشد تا از دل آن آثار دینی با کیفیت و واجد فرم بومی شایان توجه تولید شود. لازم به توضیح است که در میان تولیدات تاریخ سینمای ایران با موضوع مهدویت، فقط «قدمگاه» محمدمهدی عسکرپور توانسته است به نحوی شایسته دین خودش را به این موضوع ادا کند. این فیلم با یک فیلم نامه منسجم روایتش را در پرتو فرهنگ انتظار به پیش میبرد و دریافت درخشانی از نقش امام زمان (عج) در زندگی امروز مردم ایران به دست میدهد. امید است تولید آثاری شبیه به «قدمگاه» در سالهای آینده افزایش یابد و با یک نهضت قدرتمند سینمایی در زمینه بازنمایی فرهنگ مهدویت روبه رو شویم.