در حال حاضر تعداد کودکان مبتلا به اوتیسم افزایش چشمگیری داشته است | از هر ۶۰ نفر ممکن است یک نفر مبتلا به اوتیسم شود

شهرآرانیوز - دکتر فرح اشرف‌زاده در خصوص بیماری اوتیسم، اظهار کرد:‌ دَرخودماندِگی به انگلیسی اوتیسم (Autism) ‏به لاتین (Autismus) نامیده می‌شود. اوتیسم نوعی اختلال رشدی از نوع روابط اجتماعی است که با رفتارهای ارتباطی، کلامی غیرطبیعی مشخص می‌شود. علائم این اختلال تا پیش از سه سالگی بروز می‌کند و علت اصلی آن ناشناخته‌ است. وی افزود: از هر ۶۰ نفر ممکن است یک نفر به آن‌مبتلا شود و این اختلال در پسران ۴ برابر شایع‌تر از دختران است. مطالعات مختلف نشان داده است که وضعیت اقتصادی، اجتماعی، سبک زندگی و سطح تحصیلات والدین نقشی در بروز بیماری اوتیسم ندارد. این اختلال بر رشد طبیعی مغز در حیطه تعاملات اجتماعی و مهارت‌های ارتباطی تأثیر می‌گذارد. استاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد بیان کرد: کودکان و بزرگسالان مبتلا به اوتیسم در ارتباطات کلامی و غیرکلامی، تعاملات اجتماعی و فعالیت‌های مربوط به بازی مشکل دارند. این اختلال ارتباط با دیگران و دنیای خارج را برای آنان دشوار می‌سازد. در بعضی موارد رفتارهای خود آزارانه و پرخاشگری نیز در آنها دیده می‌شود.

فاکتورهای ژنتیکی ۱۰ تا ۲۰ درصد و فاکتورهای محیطی ۷۰ تا ۸۰ درصد سبب ایجاد بیماری اوتیسم در کودک می‌شود

وی ادامه داد: فاکتورهای ژنتیکی ۱۰ تا ۲۰ درصد و فاکتورهای محیطی ۷۰ تا ۸۰ درصد سبب ایجاد بیماری اوتیسم در کودک می‌شود. بالا رفتن سن والدین برای فرزند‌آوری، چاقی مادران، زایمان زودرس، وزن کم نوزاد هنگام تولد، مادر باردار دچار دیابت، فشارخون بالا و عفونت شود، عدم رشد داخل رحمی نوزاد، ژنتیک، بالا بودن سن پدر و دستگاه‌های فراوان الکترونیکی در اطراف مادران منجر به تولد کودکی می‌شود که دچار مشکل مغزی است.

فوق تخصص اعصاب کودکان افزود: مهمترین نکته‌ای که والدین باید به آن توجه ویژه‌ای داشته باشند این است که استفاده از وسایل الکترونیکی همچون موبایل، تبلت، تلویزیون و... برای کودکان زیر ۲ سال ممنون است، زیرا والدین باید با نوزاد و کودک خود وقت بیشتری بگذارند تا اگر متوجه‌ رفتار غیرعادی در کودک خود شدند سریع با پزشک متخصص در میان بگذارند.

علائم بیماری اوتیسم را بشناسید

اشرف زاده در خصوص علائم این بیماری گفت: هنگامی که کودک ارتباط چشمی با والدین خود برقرار نمی‌کند، واکنشی نسبت به اسم خود نشان نمی‌دهد،حرکات تکراری، پاسخ‌های غیر معمول به افراد می‌دهد، دلبستگی شدید به برخی از اشیا و مقاومت در مقابل تغییر دارند و گاهی ممکن است در حواس پنجگانه حساسیت‌های غیر معمولی از خود نشان دهند. همچنین کودکان مبتلا به اوتیسم به اعداد وشمارش آنها علاقه زیادی دارند، بازی نکردن با اسباب‌‌بازی و کودک هم سن خود نیز جزو علائم اوتیسم است، زیرا این کودکان درک درستی از اسباب‌بازی و مشارکت‌های اجتماعی ندارند.

تست M-CHAT برای تشخیص بیماری اوتیسم

فوق تخصص اعصاب کودکان در خصوص تشخیص این بیماری گفت: یکی از ابزارهای رایج برای تشخیص و معاینه کودکان دچار اوتیسم استفاده از تست M-CHAT است که در ۱۸ و ۳۴ ماهگی در مراکز پایگاه‌های بهداشتی انجام می‌شود. علائم از دوران شیرخوارگی خود را نشان می‌دهند و شناخت زودرس علائم این بیماری در سن زیر سه سال می‌تواند موجب آغاز کمک‌های درمانی به کودک شود تا بتواند از زندگی خوبی در آینده بهره‌مند شود.

استاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد بیان کرد: کودکان اوتیسم در سه سطح تقسیم‌بندی می‌شوند که کودکان سطح سه علائم بیماری را به شکل حادی دارند، اما گروه یک و دو از زندگی عادی‌تر نسبت به گروه سوم برخوردارند.

اختلال خواب در بین کودکان اوتیسم ۴۰ تا ۸۰ درصد است

وی با تاکید بر اینکه ۳۰ تا ۴۰ درصد بیماران اوتیسم، صرع، افسردگی، تیک‌های عصبی و اختلال خواب را تجربه می‌کنند، گفت: اختلال خواب در بین کودکان اوتیسم ۴۰ تا ۸۰ درصد است. همچنین اختلالات گوارشی و سیستم ایمنی نیز در این کودکان وجود دارد که باید تحت درمان قرار بگیرند و داروهای مناسب با بیماری خود مصرف کنند. برای مصرف غذا برای این نوع کودکان هنوز مطالعات دقیق و قوی وجود ندارد، زیرا کودکان اوتییم دامنه علاقه و سلیقه محدودی برای خوردن غذا دارند .

دکتر اشرف زاده بیان کرد: بهترین موضوع برای کمک به این بیماران رعایت بهداشت خواب است.

این کودکان باید دارای اتاق مشخص برای خواب باشند که سر وصدا و محرک‌های محیطی کمتری داشته باشد و در این اتاق در ساعت مشخص به خواب بروند. علاوه بر این تداخل دارویی و استفاده از ملاتونین‌ها در حد نصف یک دوز کفایت می‌کند.

وی گفت: بی‌خوابی شبانه در کودکان اوتیسم زمینه بدخلقی و پرخاشگری را در این کودکان افزایش می‌دهد بنابراین درمان اختلال خواب آنها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

برای بیماری اوتیسم دارویی نیست؛ کارآمدترین روش درمانی توانبخشی است

استاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد اضافه کرد: تا‌کنون هیچ روش قطعی برای درمان مبتلایان به اوتیسم یافته نشده‌است و دارویی برای آن نیست. کارآمدترین روش درمانی توانبخشی است. وی تاکید کرد: برای آنکه بهترین سرویس را به کودک مبتلا به اوتیسم ارائه دهیم این است که کودک ما حتما توسط یک متخصص روانپزشکی اطفال و یک متخصص مغز و اعصاب اطفال ویزیت شود، به طور فشرده و ترجیحا هر روز تحت خدمات گفتار درمانی و کاردرمانی قرار گیرد. لازم است والدین و مربی کودک روش‌های مناسب تقویت مهارت‌های ارتباطی کودک را از طریق مطالعه کتاب‌های مرتبط و یا بوسیله جلسات مشاوره‌ای که گفتاردرمانگر کودک برگزار می‌کند، فرا بگیرند. وی ادامه داد: ارزیابی وضعیت حسی حرکتی کودک به‌وسیله کارشناسان کاردرمانی صورت پذیرد و در صورت لزوم جلسات کاردرمانی ذهنی کودک به طور منسجم برگزا شود. همچنین والدین مرتب با کودک خود در ارتباط باشند، بازی کنند، کتاب بخوانند، نقاشی کنند و در کارهای خانه او را مشارکت دهند. محبت والدین و ماساژ دادن کودک نیز در روند بهبود کودک موثر است.

در حال حاضر تعداد کودکان مبتلا به اوتیسم افزایش چشمگیری داشته است

این استاد دانشگاه گفت: در حال‌حاضر تعداد کودکان مبتلا به اوتیسم افزایش چشمگیری داشته است. بر همین اساس از والدین خواستاریم وقت بیشتری با کودکان خود سپری کنند و کودکان خود را با وسایل الکترونیکی رها نکنند. متخصصان بر این باورند تغییر معیارهای تشخیص، آگاهی بیشتر پزشکان و عموم مردم نسبت به این اختلال شناسایی اوتیسم را راحت‌تر کرده است.

وی اضافه کرد: انجمن اوتیسم خراسان رضوی در مشهد از این کودکان و خانواده‌ها حمایت می‌کند. در مشهد مراکز درمانی و مدارس ویژه بیماری اوتیسم در حال خدمت‌رسانی به این کودکان است. همچنین انجمن مکانی برای نگه‌داری این کودکان به جهت کمک به والدین این کودکان در نظر گرفته است، اما به دلیل نبود بودجه کافی این مکان هنوز به بهره‌برداری نرسیده است.

۱۷۰۰ کودک مبتلا به اوتیسم در خراسان رضوی

حمیدرضا علیزاده، معاون توانبخشی بهزیستی خراسان رضوی گفت: در بهزیستی خراسان رضوی ۱۷۰۰ کودک مبتلا به اوتیسم ثبت شده است.

وی افزود: در حال حاضر ۶ مرکز توانبخشی اوتیسم در مشهد و سه مرکز در کاشمر، سبزوار و نیشابور فعال هستند. غربالگری اوتیسم اکنون به صورت سامانه‌ای و از طریق ورود والدین این کودکان به سامانه و پاسخ به پرسشنامه‌ استاندارد شده‌ای که در سایت قرار داده شده صورت می‌گیرد.

علیزاده ادامه داد: در سامانه غربالگری، اطلاعات لازم در خصوص اقدامات بعدی خانواده نیز ارائه شده و مراکز توانبخشی، آماده‌ی گرفتن تست‌ها و بررسی‌های لازم برای اطمینان خانواده از اینکه کودک‌ آنها در طیف اختلالات رشدی قرار قرار دارد یا خیر، هستند.

معاون توانبخشی بهزیستی خراسان رضوی اضافه کرد: خدمت به کودکان اوتیسم در سال‌های اخیر در بهزیستی گسترش قابل توجهی داشته و در حال حاضر کودکان دارای اختلالات طیف اوتیسم در استان از خدمات مستقیم یا غیرمستقیم بهزیستی بهره‌مند می‌شوند.