شاهنامه فردوسی، منظومه کامل حکمت‌آموزی است | فرهنگ جهاد و شهادت در حماسه فردوسی متجلی است

به گزارش شهرآرانیوز، آیت‌الله سیداحمد علم‌الهدی در شورای فرهنگ عمومی استان با تأکید بر لزوم حمایت از طرح‌های فردوسی‌پژوهی و تبیین ابعاد فکری و معرفتی شاهنامه اظهار کرد: اگر گمان کنیم که فردوسی صرفاً یک شاعر بوده و شاهنامه منحصر در یک دیوان شعر است، این تلقی ظلم به فردوسی و شاهنامه به حساب می‌آید، زیرا این حکیم عالی‌قدر به‌عنوان یکی از نمادهای حکمت و معرفت در فرهنگ و ادبیات فارسی مطرح است و اثر ماندگار او هم منظومه کامل حکمت‌آموزی است.

ایشان افزود: هنگامی که بشر ذهنیتی از بینش سیاسی و تصویری از دمکراسی نداشت و در اروپا، نژادهای بربر به راهزنی، غارت و دزدی دریایی افتخار می‌کردند، فردوسی توسی در خراسان می‌فرماید «بیا تا جهان را به بد نسپریم» که نشان می‌دهد این مردم حکیم تا چه حد به حکمت‌آموزی در قالب اسطوره‌سازی‌های خود توجه داشته است.

شاهنامه، مصداق اسطوره‌سازی حکمت‌آموز

نماینده ولی‌فقیه در استان خراسان‌رضوی خاطرنشان کرد: از سوی دیگر، شاهد هستیم که شخصیت‌های شاهنامه به‌عنوان مصادیق اسطوره‌سازی، نمادهای کاملی از فرهنگ و ادب و حماسه هستند. مثلاً در ماجرای سیاوش، پس از تهمتی که متوجه شخصیت سیاوش می‌شود، وی با گذر از آتش نشان می‌دهد که از گناه مبراست و همین امر یکی از قله‌های رفیع حکمت‌آموزی است، زیرا گذر از آتش در واقع نماد عبور از گناهان و یکی از مراحل تعالی معرفتی مطرح می‌شود. علاوه بر این، اسطوره‌سازی حکمت‌آموز فردوسی در شاهنامه در رستم و سهراب هم انحصار ندارد، بلکه حتی زنان شاهنامه هم به‌عنوان نمونه زن ایرانی، مظهر حیا و بینش سیاسی هستند. تا جایی که شخصیت منیژه در هنگام معرفی خود، حجاب و عفت‌ورزی را به‌عنوان نشانه فضیلت می‌داند و می‌گوید «منیژه منم دخت افراسیاب، برهنه ندیده رخم آفتاب».

ایشان ادامه داد: جنگ نرم امروز، جنگ روایت‌هاست و در راستای جهاد تبیین، باید فعالیت‌های پژوهشی با محوریت فردوسی حمایت شود تا دیگر ضدانقلاب نتواند حکیم توس را به‌گونه‌ای که خود می‌خواهد، معرفی کند و آن را به‌عنوان نمادی در برابر اسلام و وجود باکرامت امام رضا(ع) قرار دهد.

فردوسی متعلق به همه است

آیت‌الله علم‌الهدی مفهوم حماسه‌آفرینی مدنظر فردوسی را به‌طور خاص ناظر بر جهاد در راه خدا دانست که مظاهر کامل آن در دفاع مقدس و سایر عرصه‌های ایثار و شهادت متجلی شده است و تصریح کرد: در آیات قرآن کریم که ناظر بر مقوله جهاد است، از عبارات هم‌خانواده مفهوم قتال استفاده شده و پروردگار عالم، بندگانش را به قتال با کفار و منافقان دعوت می‌کند. طبق نظر فقها، این موضوع ناظر بر ادله اذن است و حالت وجوبی ندارد و از این بابت است که موضوع ایثار و شهادت بر سایر ابعاد جهاد و حماسه برتری و فضیلت پیدا می‌کند.

ایشان تأکید کرد: درست است که مفهوم حماسه‌آفرینی یک ماهیت عام دارد و می‌تواند ناظر بر همه ابعاد زندگی باشد، اما به‌طور خاص، حماسه‌ای که مدنظر فردوسی است، ناظر بر موضوع جهاد و شهادت است و در تبیین این مقوله حتی اگر از سایر مصادیق فعالیت‌های جهادی نیز به‌عنوان حماسه یاد شود، باید همواره جهادی که ایثارگری لازمه آن است و شهادت در راه خدا را نصیب و روزی مجاهد می‌کند، به‌شکلی ویژه در مرکز توجه باشد.

عضو مجلس خبرگان رهبری ضمن تأکید بر لزوم ارتباط مستمر و مؤثر نهادهای فرهنگی برای تبیین شخصیت فردوسی گفت: نباید مدیریت شهری به‌گونه‌ای عمل کند که آرامگاه فردوسی و مجموعه پیرامونی آن به‌عنوان یک جزیره مستقل، ماهیت انحصاری پیدا کند، زیرا فردوسی متعلق به همه است. بنابراین، همه نهادها باید برای تعظیم شخصیت او وارد عمل شوند. به‌طور مثال، برای معرفی ظرفیت فرهنگی مجموعه هارونیه که در مجاورت آرامگاه فردوسی قرار دارد، آستان قدس رضوی می‌تواند عهده‌دار امور شود، زیرا این محل در واقع همان موقعیتی است که مأمون ملعون، امام رضا(ع) را به زهر انار مسموم کرد و در نتیجه می‌تواند به فرهنگ رضوی و مفاهیم مربوط به آن مرتبط باشد.