تعطیلی اماکن ورزشی روباز و لغو رویداد‌های ورزشی در مشهد، طی فردا پنجشنبه ٢۴ مهر ۱۴۰۴ محیط زیست برای شهروندان مشهدی هشدار خودمراقبتی صادر کرد (۲۳ مهر ۱۴۰۴) حمل‌ونقل شهری، متهم اصلی آلودگی هوای مشهد با سهم ۶۵ درصدی سازمان فاوای شهرداری مشهد از اجرای پروژه‌های هوشمندسازی مبلمان و زیرساخت‌های شهری خبرداد راهیابی ۳ اثر نمایشی از مشهد به شانزدهمین جشنواره سراسری تئاتر مردمی بچه‌های مسجد صدور هشدار سطح نارنجی در پی پیش‌بینی تداوم آلودگی شدید در مشهد (۲۳ مهر ۱۴۰۴) سخنگوی قوه‌قضائیه: نقش‌آفرینی خیران در حوزه آسیب‌های اجتماعی و پیشگیری از جرم ضروری است میانگین عمر ناوگان اتوبوسرانی مشهد باید به ۵ سال برسد افتتاح ۵ انبار حوادث خدمات شهری در مشهد تا پایان سال ۱۴۰۴ قلندرشریف: شهرداری مشهد از نظر نهادهای نظارتی برای ارتقای سطح خدمت‌رسانی استقبال می‌کند | بهره‌برداری از پروژه‌های شهری با حضور رئیس‌جمهور نمره قبولی سازمان بازرسی خراسان رضوی به اقدامات شهرداری مشهد در زمینه ساخت مترو برای زائران و مجاوران حرم رضوی + فیلم بازدید بازرس کل خراسان رضوی و شهردار مشهد مقدس از پروژه خط ۳ مترو مشهد آغاز نمایش «انجمن اشباح» در فیلم‌نت + زمان پخش + تیزر مشهد غرق در غبار (۲۳ مهرماه ۱۴۰۴) | کیفیت هوای مشهد در وضعیت «اضطرار» است خطر جدی نفس‌کشیدن برای مشهدی‌ها | وضعیت ناسالم هوای شهر تا فردا (۲۴ مهر ۱۴۰۴) ادامه دارد روایت ساواک و مأموران از واقعه «مسجد فیل» مشهد در شب ۲۲ مهر ۱۳۴۲ | «بازداشت و حراست» یک روحانی توسعه زیرساخت‌های همگانی، راهی برای رفع معضلات ترافیکی نفس‌های تنگ مشهد زیر سایه تصمیم‌های دیرهنگام آلودگی هوای مشهد بر اثر فعال‌شدن کانون «قره‌قوم» ترکمنستان (۲۲ مهر ۱۴۰۴) کاهش وابستگی به خرید گل و گیاه در شهرداری مشهد با توسعه تولیدات داخلی
سرخط خبرها

گذری بر تاریخ آیین‌های آغاز محرم در مشهد قدیم

  • کد خبر: ۱۱۹۲۳۰
  • ۰۸ مرداد ۱۴۰۱ - ۱۳:۱۵
گذری بر تاریخ آیین‌های آغاز محرم در مشهد قدیم
۱۳۸۳ سال از محرم سال ۶۱ هجری قمری می‌گذرد و شهر هر سال کوچه به کوچه و دیوار به دیوار سیاه پوش می‌شود تا هرمحرم صدای خونین «هل من ناصرینصرنی» در گوش زمانه زمزمه شود و زمین «کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا» باشد.

هما سعادتمند | شهرآرانیوز؛ ۱۳۸۳ سال از محرم سال ۶۱ هجری قمری می‌گذرد و شهر هر سال کوچه به کوچه و دیوار به دیوار سیاه پوش می‌شود تا هرمحرم صدای خونین «هل من ناصرینصرنی» در گوش زمانه زمزمه شود و زمین «کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا» باشد.

بنا بر مکتوبات تاریخی آیین‌های عزاداری شهیدان دشت نینوا، در ایران، نخستین بار در دوران زمامداری آل بویه باب شده است و پس از آن اهالی این سرزمین، محرم هر سال در سوگ حسین (ع) و یارانش به عزاداری و سوگواری می‌پردازند، آن چنان که روایت است معزالدوله دیلمی دستور می‌دهد روز عاشورا همه بازار‌ها تعطیل شود و مردم در بیرون از منازل عزاداری کنند و گویا از همین دوران بوده است که دسته‌های عزاداری به طور رسمی در خیابان‌ها با مرثیه خوانی و مقتل خوانی عزاداری کرده اند. این آداب در مشهد هم زمان با آغاز ماه عزاداری سرور شهیدان بهشت، با آیین‌های دیگری نیز همراه بوده که سطر‌های بعدی، گذری بر آن هاست.

گرداندن پرچم در کوچه‌ها

آغاز محرم برای مشهدی که هر ساله در این روزگار پذیرای هزاران زائر عزادار بوده و هست، آنچنان اهمیت داشته که آمدنش را با آداب و آیین ویژه‌ای اطلاع رسانی کنند.
روایت‌های تاریخی گواهی می‌دهند، در روزگاری که رسانه و حتی تقویم‌های چاپی امروزی وجود نداشته است، صبح خروس خوانی که تقویم قمری به نخستین روز محرم می‌رسیده است، بزرگ یا عالم شهر، پرچم سبز یا سیاهی به دست جوانی خوش صدا می‌داده تا او در کوچه‌های قریه سناباد (مشهد قدیم) بچرخد و آمدن محرم را با فریاد زدن این جمله اعلام کند: «هر که دارد هوس کرب و بلا بسم الله» او سپس با گفتن «العزا... العزالله» بر سینه می‌زده و با آهنگی حزین چنین می‌خوانده است:
«محرم آمد و آمد محرم
زمین و آسمان بگرفته ماتم
محرم آمد و دل‌ها حزین است
محرم آمد و دل‌ها غمین است.»

بوی پیراهن خونین کسی می‌آید...

کیسه گردانی و جمع آوری هزینه عزاداری محرم

پس از اعلام شروع ماه عزا رسم بوده که عده‌ای جوان با کیسه‌ای که در گردن آویخته بودند، میان بازارچه می‌گشتند و هزینه‌های مراسم عزاداری را قبل از شروع محرم از بین کسبه و عامه مردم جمع می‌کردند. البته ناگفته نماند هیئت‌های عزاداری مشهد بنا بر یک سنت قدیمی، جمعه ماه آخر ذی الحجه شروع به سیاه پوشی تکایا و حسینیه‌ها می‌کنند، اما آغاز محرم در مشهد با تعویض پرچم گنبد مطهر حضرت رضا (ع) رسمیت می‌پذیرد. در این آیین که شب آخر ماه ذی الحجه برگزار می‌شود و به آن «اذن عزا» می‌گویند، خدام، پرچم سبزرنگ گنبد طلایی آستان حضرت دوست را برداشته، جای آن پرچم سیاه نصب می‌کنند.

جمعی از خادمان بارگاه رضوی هم با قرائت ترجیع بند محتشم کاشانی (باز این چه شور است که در خلق عالم است) زائران این مکان مقدس را به شرکت در مراسم سوگواری دعوت می‌کنند که به آن «صلات گویی» گفته می‌شود. ناگفته نماند که از شب آخر ذی الحجه تا پایان صفر، این سیاه پوشی ادامه دارد و نقاره‌ها هم دیگر نمی‌نوازند. این آیین در تکایا و حسینیه‌ها هم برگزار و در آن پیش از شروع سیاه پوشی، روضه اول محرم خوانده می‌شود. حاضران پس از سوگواری، نصب پرچم و سیاه پوشی را آغاز می‌کنند.

آغاز روضه خوانی‌های شبانه

روضه خوانی، دیگر آیینی است که معمولا پس از آغاز محرم در تکایا، حسینیه ها، مساجد و حتی منازل بسیاری از مردم مشهد در طول ماه محرم برگزار می‌شود، اما در قدیم روضه‌های بزرگ و معروفی هم بوده اند که از عزاداران همه شهر پذیرایی می‌کرده اند که روضه «واعظ عیدگاهی» با یک قرن قدمت در کوچه عیدگاه، یکی از آن‌هاست. بسیاری از اهالی مشهد قدیم، لباس سیاه محرمشان را به قصد شرکت در روضه این خانه بر تن می‌کرده اند.

«روضه خاندان سیستانی» در محله چهارباغ، «روضه آقای شاه» در محله سرشور و «روضه شیخ محمدتقی بجنوردی» که مشهدی‌ها به آن «شیخ منتقی» می‌گویند در خیابان امام خمینی (ره) سه روضه قدیمی و معروف دیگر شهر هستند. صبح اول محرم و پس از برگزاری نماز صبح، عزاداری در این سه مکان شروع می‌شود و در هر سه منزل به جز خانه حاج شیخ مرتضی که تا ساعت ۹صبح مراسم دارند، روضه خوانی تا ظهر ادامه دارد.

بوی پیراهن خونین کسی می‌آید...

گزارش خطا
ارسال نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
پربازدید
آخرین اخبار پربازدیدها چند رسانه ای عکس
{*Start Google Analytics Code*} <-- End Google Analytics Code -->