اعتیاد به ورزش و هنر!

پیروی از سبک زندگی سالم از راهکار‌های اصلی پیشگیری از اعتیاد، این بلای خانمان‌سوز، است. آسیبی که گرچه امروزه مرز جغرافیایی نمی‌شناسد، اما بروز و ظهور علنی آن در محله‌های حاشیه و کم‌برخوردار بیشتر است. گرچه اکنون مصادیق اعتیاد بسیار فراتر رفته است و انواع اعتیاد به فضای مجازی و... هم گریبان بسیاری را گرفته، اما مشخصا آنچه مدنظر است همان اعتیاد به مفهوم مصرف مواد افیونی از نوع سنتی و صنعتی است. موضوعی که تاکنون به عناوین مختلف سوژه و خوراک خبری برای رسانه‌ها فراهم کرده است و درنهایت به ایجاد چند دبیرخانه و کمیته در مراکز ذی‌صلاح خلاصه شده است. اگر پای درد دل این افراد بنشینید امید و انگیزه این افراد برای ترک از بین رفته است و حتی آن‌ها که به اردوگاه رفته‌اند، فائق‌آمدن بر وسوسه و تمایل دوباره برای مصرف مواد را کاری بسیار دشوار و گاه عبث می‌دانند. اما طبق گفته روان‌شناسان حوزه آسیب‌های اجتماعی، پرهیز از افراد و موقعیت‌هایی که مشوق و محرک وسوسه به مصرف مواد هستند؛ آگاهی و تسلط نزدیکان بر مهارت‌های ارتباطی و حمایت عاطفی و روانی آنان و ایجاد احساس ارزشمندی در آنان و انجام فعالیت‌های جایگزین، از مهم‌ترین مواردی است که می‌تواند پروژه بازگشت بیمار مبتلا به مواد مخدر را با شکست روبه‌رو کند. بپذیریم که شیوه‌های ناکارآمد سنتی و نصیحت‌محور که فقط با باید و نباید همراه است، آن هم در مدارس، مساجد، دانشگاه و... راه به جایی نخواهد برد و باید از تجربه‌های موفق کشور‌های دیگر در موضوع پیشگیری از ابتلا به مواد افیونی بهره بگیریم. ذکر این نکته ضروری است که گرچه بیان هر راهکاری به معنای پذیرش صد درصد آن نیست و نمی‌توان عین آن نسخه را برای کشور دیگری به کار بست و باید فرهنگ و موقعیت هر کشور را در نظر گرفت و بومی‌سازی کرد، حتی اگر بخواهیم جزئی‌تر وارد شویم درمان هر فردی منحصربه‌فرد است و نمی‌توان یک نسخه ثابت برای درمان همه معتادان ارائه داد، اما می‌توان راهی میانه و متعادل با شرایط کشور و شهر و محله خود یافت تا این آسیب اجتماعی و پیامد‌های آن به حداقل برسد. به عنوان مثال در کشور کانادا مراکزی تأسیس کرده‌اند که از طریق شرکت‌های دارویی و آموزش سعی می‌کنند مواد مخدر را کنترل کنند. به همین سبب با کاهش پنجاه‌درصدی مصرف مواد مخدر همراه بوده‌اند. کشور پرتغال مسئله دادگستری را برای کسانی که سوء‌مصرف دارند، حذف کرده است. یعنی به این‌ها سوء‌پیشینه تعلق نمی‌گیرد تا بعد بتوانند جذب بازار کار شوند.
«اما یانگ» روزنامه‌نگار حوزه سلامت و روان‌شناس درباره تجربه موفق کشور ایسلند در صفحه شخصی خود می‌گوید: «۲۷ سال پیش جوانان ایسلندی از نظر سوءمصرف مواد مخدر، الکل و استعمال دخانیات ناسالم‌ترین جوانان اروپا بودند. اما این کشور توانسته است در برنامه‌ای طولانی‌مدت به شکلی اعجاب‌آور مصرف الکل و مواد را در میان جوانان کاهش دهد و استعمال دخانیات را به کمترین حد در بین کشور‌های اروپایی برساند. کلید این موفقیت تغییر دسته‌ای از نگرش‌ها و مواجهه رو در رو با مسئله بوده است: اگر جوانان به هروئین معتاد می‌شوند، چرا به ورزش و هنر نشوند؟»
بنابراین طبق گفته «یانگ» در ایسلند تأکید و تمرکز بر فعالیت‌های ورزشی و جسمانی است و می‌کوشند جوانان و نوجوانان با تخلیه هیجانات در ورزش به سمت مواد مخدر نروند. راهکار نگارنده برای نهادینه‌کردن این فرهنگ در محله‌های کم برخوردار منطقه ۶، تمرکز بر همگانی‌کردن و عمومی کردن ورزش است، بهترین بستر آن هم طرح «محله ما» ست که این روز‌ها نشست‌های آن درمحله‌های مختلف این منطقه در حال برگزاری است و می‌تواند اعتبار آن به تأسیس سالن و مرکز چندمنظوره ورزشی اختصاص یابد تا بیش از پیش گامی برای نشاط عمومی و جلوگیری از بروز اعتیاد به مواد مخدر برداشته شود.