مروری بر دغدغه‌های برگزیدگان رویداد سینما حماسه | لزوم حمایت از آثار غرورآفرین سینما
دومین رویداد سینماحماسه چندی پیش با اعلام نام برگزیدگانش در دو بخش فیلم کوتاه داستانی و مستند به کار خود پایان داد؛ رویدادی که فراخوانش را حوزه هنری خراسان رضوی با هدف ترغیب سینماگران به روی آوردن به موضوع حماسه، در اسفند سال گذشته منتشر کرد.
شکیبا افخمی راد | شهرآرانیوز؛ رویداد سینماحماسه در مرحله اول از علاقه مندان، ایده و طرح خواست و بعد از آن برای افرادی که طرحشان برگزیده شده بود، نشست‌های تخصصی برگزار کرد تا بتوانند فیلم نامه هایشان را تکمیل کنند. درنهایت نیز با نظر هیئت داوران پنج اثر در بخش کوتاه داستانی و هفت اثر در بخش مستند برای تولید انتخاب شدند. آنچه در ادامه می‌خوانید، گفت وگوی ما با سه نفر از برگزیدگان مشهدی رویداد سینماحماسه است که درباره تبدیل شدن طرح‌ها به فیلم نامه در این رویداد، نکاتی را مطرح کرده اند.
روایتی از ایستادگی ۳ سرباز
عبدالرضا رحمانی نسب، از برگزیدگان مشهدی بخش مستند رویداد سینماحماسه است. طرح مستند «پل آهنین»، نوشته او که برداشتی از یکی از طرح‌های احسان خزاعی است، درباره حماسه و ایستادگی سه سرباز در مقابل نیرو‌های نظامی اتحاد جماهیر شوروی بر روی پل آهنی رود ارس در سال ۱۳۲۰ است که دو روز آن‌ها را روی پل معطل کردند.
رحمانی نسب درباره چرایی کار کردن روی این موضوع بیان می‌کند: ایستادگی سه سرباز آن هم مرزدارانی که امکانات دفاعی چندانی ندارند، دربرابر یک ارتش تا دندان مسلح که از یگان زرهی و امکانات دیگر برخوردار است، برای من بسیار جذاب بود؛ اینکه چطور و چرا این کار را انجام دادند.
او با اشاره به نشست‌هایی که در حاشیه رویداد سینماحماسه برگزار شده است، می‌گوید: در این دوره، استادان مختلف برای ارائه تعریفی یکدست از سینماحماسه آمده بودند؛ البته فکر نمی‌کنم موفق شده باشند؛ چون سینماحماسه یا حماسه در سینما، عبارتی جدید است که هنوز جای کار بسیاری دارد.
این کارگردان، حماسه را چنین تعریف می‌کند: اگر یک شخص با وجود شرایط سختی که در آن قرار دارد، تصمیم بگیرد عملی انجام دهد، در رویارویی خود با آن موقعیت، حماسه را به وجود می‌آورد. اینکه شما چند جمله بگویید و جانتان را به خطر بیندازند یا از موقعیت و درآمدی ویژه چشم پوشی کنید، می‌تواند یک کار حماسی محسوب شود.
رحمانی نسب برگزاری رویداد سینماحماسه را اتفاقی بزرگ می‌داند و امیدوار است که در دوره‌های بعدی از این فرصت بیشتر استفاده شود.
او برای بهتر برگزار شدن این رویداد در آینده نیز پیشنهاد می‌دهد: شکل پرداخت و نحوه دعوت از هنرمندان، می‌تواند تغییر کند که فکر می‌کنم برگزارکنندگان درحال برنامه ریزی برای این اتفاق هستند. همچنین بهتر است به حماسه به شکل گسترده تری نگاه شود تا سوژه‌های بیشتری در این دایره قرار بگیرند. شاید در این صورت، بتوان یک آرشیو تاریخی از اتفاقات و وقایع مملکت در رویداد سینماحماسه گردآوری کرد.
حماسه «قنات»
«قنات»، نوشته محسن جهانی، یکی از آثار برگزیده بخش فیلم کوتاه رویداد سینماحماسه است. این اثر همان طور که از نامش پیداست، به موضوع ساخت قنات و آب رسانی اختصاص دارد. جهانی درباره علت انتخاب این سوژه توضیح می‌دهد: در بخش‌های کویری کشور تقریبا هر روستا یک قنات دارد، من هم بزرگ شده کویر هستم و قنات همیشه به عنوان یک سیستم آب رسانی بسیار پیچیده که سال‌ها پیش، افرادی با ساده‌ترین ابزار و با زحمت فراوان تولیدش کرده اند، برایم مظهر حماسه بوده است، از این رو زمانی که فراخوان سینماحماسه منتشر شد، تصمیم گرفتم به این موضوع ورود کنم.
او بیان می‌کند: داستان فیلم، درباره قناتی در یک روستاست؛ قناتی که خشک شده است و مقنی باید خطر را به جان بخرد تا آن را باز کند؛ چون اگر قنات باز نشود، تمام محصولات مردم روستا از بین می‌رود.
جهانی با اشاره به تولیدمحور برگزار شدن رویداد سینماحماسه می‌گوید: معمولا جشنواره‌ها موضوعی را مطرح می‌کنند و از فیلم سازان می‌خواهند آثار مرتبط خود را به دبیرخانه بفرستند. در این حالت، جشنواره شاهد آثاری است که از قبل تولید شده اند و چه بسا برخی از آن‌ها حتی در رویداد‌های دیگری هم به نمایش درآمده باشند. اما سینماحماسه شکل برگزاری جشنواره را تغییر داد؛ یعنی تلاش کرد خودش هنرمندان را به سمت تولید آثار مدنظرش هدایت کند تا آن مفهومی که می‌خواهد، به صورت درست در آثار نشان داده شود.
این نویسنده، شیوه برگزاری رویداد سینماحماسه را راه گشاتر از سایر جشنواره‌ها می‌داند و بیان می‌کند: عوامل برگزاری رویداد سینماحماسه از ابتدا به فکر تولید بودند و سعی کردند بودجه خوبی برای محقق شدن این اتفاق درنظر بگیرند، در غیر این صورت صرفا تعدادی فیلم نامه تولید می‌شد که داخل کمد می‌ماند و فایده‌ای نداشت.
جهانی یادآوری می‌کند: سینماحماسه فرصتی ایجاد کرد تا مفهوم حماسه و فیلم‌های حماسی را درک کنیم. همچنین فضای علمی و پویایی با برگزاری چندین نشست شکل گرفت که به من به عنوان یک فیلم نامه نویس، جهت داد تا درکنار فیلم‌های اجتماعی به فیلم‌های حماسی هم ورودکنم.
توجه به دستاورد‌های علمی
فیلم نامه فیلم کوتاه «لبیک»، نوشته محمدصالح نوروزنژاد، دیگر اثری است که برای تولید و چاپ انتخاب شده است. نوروزنژاد در این فیلم نامه به حماسه‌هایی که کمتر به آن‌ها توجه می‌شود یعنی دستاورد‌های علمی و تلاش دانشمندان ایرانی پرداخته است. داستان، یک شخصیت محوری دارد که در یک موقعیت ویژه گیر می‌افتد و باید تصمیمی سرنوشت ساز بگیرد.
او درباره نحوه برگزاری رویداد سینماحماسه می‌گوید: فراخوان‌هایی که با محوریت حمایت از تولید آثار منتشر می‌شوند، بسیار ارزشمند هستند؛ چون تمام فیلم سازان امکان ساخت اثری با هزینه شخصی و ارسال آن به جشنواره‌ها را ندارند، از این رو ما به جشنواره‌هایی مانند سینماحماسه نیاز داریم که به یک مرحله، قبل از تولید توجه می‌کنند و از نویسنده و فیلم ساز، ایده خوب می‌خواهند تا از ساخت اثرشان حمایت کنند.
این فیلم ساز با تاکید بر اینکه پیشنهاد ایده هزینه بر نیست، تصریح می‌کند: من ممکن است ده‌ها طرح کوتاه داستانی و ده‌ها طرح مستند داشته باشم، اما سرمایه‌ای برای ساخت دراختیار نداشته باشم؛ البته برای مستند می‌شود به تلویزیون به عنوان مشتری پیش فرض امید بست، ولی برای فیلم کوتاه داستانی، مشتری پیش فرضی که برای تولید سرمایه گذاری کند، وجود ندارد.
به گفته وی، سرمایه‌هایی که نهاد‌ها برای تولید آثار کوتاه داستانی دراختیار دارند، بسیار محدود است و دست بیشتر بچه‌های فیلم ساز به این بودجه‌ها نمی‌رسد. درنتیجه آثارشان را با سرمایه‌های شخصی می‌سازند.
نوروزنژاد یادآوری می‌کند: سینماحماسه رویداد خوبی بود که قدم به قدم دست فیلم ساز را گرفت. اگرچه دایره تولیدات در این دوره محدود بود و کاش می‌شد آثار بیشتری برای تولید انتخاب شوند.
این فیلم ساز تاکید می‌کند: یکی از وظایف نهاد‌های دولتی، جهت دهی به افکار فیلم سازهاست که حوزه هنری در این رویداد این کار را انجام داد. شاید درنهایت پنج فیلم نامه برای تولید انتخاب شده باشد، اما ۱۰۰ ایده نوشته شده است که قرار نیست در آرشیو بمانند و بالاخره روزی فرصتی برای ساختشان فراهم می‌شود.
به نظر او این جشنواره اگر تداوم داشته باشد، می‌تواند جریان ساز باشد، به طوری که فیلم سازان، دیگر منتظر انتشار فراخوان نمی‌مانند و در طول سال به ایده‌هایی فکر می‌کنند که متناسب با موضوع جشنواره باشد.
نوروزنژاد تاکید می‌کند: ما الان به سینما و ادبیات حماسی نیاز داریم تا حس غرور و افتخار را به مردم یادآوری کند.
جریان سازی در عرصه فیلم کوتاه
سجاد انتظاری، دبیر رویداد سینماحماسه نیز درباره چگونگی شکل گیری این رویداد توضیح می‌دهد: این روز‌ها فضای بیشتر آثار تصویری به ویژه فیلم‌های کوتاه، همانند هم شده است و در یک محیط آپارتمانی با محوریت موضوعی اجتماعی رقم می‌خورد، از این رو و باتوجه به راه اندازی دبیرخانه هنر حماسی در حوزه هنری خراسان رضوی، ایده برگزاری رویداد سینماحماسه را مطرح کردیم و تمرکزمان را هم روی فیلم کوتاه گذاشتیم تا با پرداختن به مفهوم حماسه، بتوانیم جریانی را در عرصه فیلم کوتاه کشور ایجاد کنیم.
او یادآوری می‌کند: ما در اسفند سال گذشته، فراخوانی تولیدمحور برای رویداد سینماحماسه منتشر کردیم و مبالغی برای تولید آثار برگزیده درنظر گرفتیم که از سقف حمایت‌های دیگر نهاد‌ها بیشتر بود.
به گفته انتظاری، با پایان مهلت ارسال آثار، حدود ۷۷۳ اثر به دبیرخانه رویداد سینماحماسه رسید که ۵۳۶ طرح داستانی و ۲۳۷ طرح مستند بودند.
دبیر رویداد سینماحماسه با اشاره به انتخاب شدن ۴۲ طرح در مرحله اول داوری، ادامه می‌دهد: در این رویداد از شرکت کنندگان، طرح فیلم نامه خواسته شد. چون تجربه برگزاری دوره اول به ما ثابت کرده بود در تعریف سینماحماسه نقاط مبهم زیادی وجود دارد، بنابراین سعی کردیم تعاریفی را که در دبیرخانه هنر حماسی انجام گرفته است، با فضای فیلم کوتاه منطبق کنیم و در فراخوانمان، توضیحاتی به فیلم سازان بدهیم تا بر اساس آن طرحی ارائه کنند.
او ادامه می‌دهد: اردیبهشت امسال برای فیلم سازانی که طرحشان در مرحله اول پذیرفته شده بود، ۹ نشست تخصصی مرتبط با موضوع سینما و حماسه برگزار کردیم. بعد از پایان این نشست ها، فرصتی حدودا پنجاه روزه به برگزیدگان فیلم کوتاه و مستند داده شد تا فیلم نامه بنویسند و طرح هایشان را تکمیل کنند. در این پروسه، پذیرفته شدگان با دبیرخانه در ارتباط بودند تا آثار برای داوری نهایی آماده شد.
به گفته انتظاری، از میان آثار داستانی پنج فیلم نامه برای تولید و چاپ و پنج فیلم نامه فقط برای چاپ در کتاب انتخاب شدند. در بخش مستند هم هفت طرح برای تولید برگزیده شد.
دبیر رویداد سینماحماسه تصریح می‌کند: الان درحال برگزاری جلسات قیمت گذاری و برآورد و تجزیه وتحلیل هزینه‌ها هستیم تا با تهیه کنندگان و صاحبان آثار، قرارداد ببندیم و مسیر تولید را آغاز کنیم. همچنین قرار است برای آثاری که تا آخر سال آماده می‌شوند، مراسم رونمایی برگزار کنیم.
او برای برگزاری سومین دوره این رویداد اعلام آمادگی می‌کند و می‌گوید: مقدمات برگزاری سومین دوره را در دبیرخانه، فراهم و در فراخوان هم تغییراتی اعمال کردیم تا ضمن حفظ شاکله اصلی تولیدمحور بودن رویداد، اتفاقات جدیدتری را با موضوعات متنوع‌تر رقم بزنیم.
انتظاری تاکید می‌کند: نیازمند مشارکت دیگر سازمان‌ها در برگزاری این رویداد هستیم تا طبق برنامه ریزی‌های انجام شده، فراخوان را در مهر یا آبان ۱۴۰۱ منتشر کنیم.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
