زبان اشاره؛ زبان مادری ناشنوایان

به گزارش شهرآرانیوز، بنا بر گزارش آمار فدراسیون جهانی ناشنوایان (WFD)، تقریباً ۷۲ میلیون ناشنوا در سراسر جهان وجود دارد که این افراد از بیش از ۳۰۰ زبان اشاره برای برقراری ارتباط بهره می‌گیرند. یک زبان اشاره بین‌المللی نیز وجود دارد که افراد ناشنوا در زمان معاشرت با دیگران، مسافرت رفتن و همچنین حضور در مجالس بین‌المللی از آن بهره می‌گیرند. این زبان یک شکل آمیخته از زبان است که به پیچیدگی زبان‌های اشاره طبیعی نیست و واژگان محدودی دارد.

زبان اشاره زبانی است که معنا را از نظر بصری منتقل می‌کند و به‌طور کامل از زبان‌های طبیعی محسوب می‌شود با این تفاوت که به لحاظ ساختاری از زبان گفتار متمایز است. هنوز مشخص نیست که دقیقاً چه تعداد از این زبان‌ها در سراسر جهان وجود دارد و مورد استفاده قرار می‌گیرد ولی به‌طورکلی هر کشوری زبان اشاره بومی خود را دارد و در حقیقت بعضی از کشورها بیش از یک زبان اشاره دارند. این زبان‌ها در طول تاریخ توسط گروه‌های مختلف ناشنوایان استفاده شده است.

مجمع عمومی سازمان ملل متحد ۲۳ سپتامبر را به‌عنوان روز جهانی زبان اشاره اعلام کرده است تا آگاهی از اهمیت زبان اشاره در تحقق کامل حقوق بشر افراد ناشنوا را افزایش دهد. پیشنهاد این روز از سوی فدراسیون جهانی ناشنوایان که متشکل از ۱۳۵ انجمن ملی ناشنوایان است مطرح شد و با حمایت ۹۷ کشور عضو سازمان ملل متحد و اجماع در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۷ به تصویب رسید.

روز جهانی زبان‌های اشاره مناسبتی است که با گرامیداشت همه زبان‌های اشاره به تفاوت‌های جالب توجه موجود میان ناشنوایان در سراسر دنیا ادای احترام می‌کند و آگاهی عمومی درباره آن‌ها را افزایش می‌دهد. این مناسبت یکی از جدیدترین رویدادهایی است که در جهان گرامی داشته می‌شود و نخستین بار سال ۲۰۱۸ برگزار شد. دلیل تعیین این تاریخ نیز هم‌زمانی آن با تاریخ تأسیس فدراسیون جهانی ناشنوایان در سال ۱۹۵۱ بود؛ سازمانی حمایتی که یکی از اهداف اصلی آن حفظ زبان اشاره و فرهنگ ناشنوایان به‌عنوان پیش نیاز احقاق حقوق بشر افراد ناشنوا است.

قطعنامه‌ای که این روز را تأیید می‌کند اذعان دارد دسترسی زودهنگام به خود زبان اشاره و خدمات ارائه‌شده به این زبان، از جمله آموزش با کیفیت موجود در زبان اشاره، برای رشد و توسعه افراد ناشنوا، همچنین برای دستیابی به اهداف توسعه مورد توافق بین‌المللی حیاتی است. این قطعنامه اهمیت حفظ زبان اشاره به‌عنوان بخشی از تنوع زبانی و فرهنگی را به رسمیت می‌شناسد و بر اصل " هیچ چیز در مورد ما بدون ما نیست" تأکید دارد.

آگاهی از موضوع هر سال بسیار اهمیت دارد چرا که این موضوع بیانگر تمامی سرفصل‌هایی است که در هر سال مورد توجه قرار می‌گیرد و به علاقمندان کمک می‌کند که در این زمینه‌ها مطالعه داشته باشند. به عنوان مثال برای سال ۲۰۱۹، یادگیری حقوق مختلف برای کسانی که از زبان اشاره بهره می‌برند می‌تواند راه خوبی برای غنی‌سازی دانش و گسترش آگاهی باشد. هر چند مانعی برای فراگیری این دانش در سال‌های دیگر وجود ندارد، ولی تمرکز روی یک موضوع خاص نقش بسزایی در پیگیری آن دارد.