درباره مجموعه «گیسوان کابلی» سروده محمد حسین انصاری نژاد که درباره افغانستان است

به گزارش شهرآرانیوز؛ کتاب «گیسوان کابلی» نمونه‌ای از حرکت‌های فرهنگی در میان جامعه ایران برای نشان دادن پیوند‌ها میان فارسی زبانان به ویژه با کشور همسایه شرقی یعنی افغانستان است. کتاب «گیسوان کابلی»، سروده محمدحسین انصاری نژاد، که به تازگی منتشر شده و در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته، کتابی است متفاوت که در فضای افغانستان شکل گرفته است. انصاری نژاد که از جمله شاعران ایرانی است که در سال‌های گذشته با سروده‌های خود نسبت به وقایع و حوادث جاری در افغانستان، با مردم این کشور همدردی کرده و نسبت به این وقایع واکنش نشان داده است، در کتاب تازه اش تمام سروده‌های خود را به این موضوع اختصاص داده است.

موضوع شکل گیری «وطن فارسی» از جمله دغدغه‌های فرهنگ اهالی سه کشور فارسی زبان ایران، افغانستان و تاجیکستان در یک دهه گذشته بوده است. با تأملی در تغییر رفتار و نگاه فارسی زبانان به یکدیگر در سال‌های گذشته، متوجه تأثیر فعالیت‌های فرهنگی بر این روند خواهیم شد. هرچند سیاست مداران سه کشور اغلب از این فضا یا فاصله داشته یا عقب‌تر از اهل فرهنگ حرکت کرده اند، اما اهالی شعر و ادب سه کشور کوشیده اند با برداشتن گام‌های جدید، فضای جدیدی را پیش روی فارسی زبانان بگشایند. اگرچه برخی معتقد هستند در روزگاری که صحبت از دهکده جهانی است، رسیدن به آرمانی، چون «وطن فارسی» دوردست به نظر می‌رسد، اما تأمل در واکنش‌های مردم سه کشور به رخداد‌های کشور هم زبان و تغییر نوع نگاه مردم، رسانه‌ها و ... به موضوع‌هایی مانند مهاجران، نشان می‌دهد که بنای «وطن فارسی» تا رسیدن به کمال خود فاصله دارد، اما توانسته خشت‌های نخستین خود را درست قرار دهد.

از این منظر، کتاب «گیسوان کابلی» یک نمونه از حرکت‌های فرهنگی در میان جامعه ایران برای نشان دادن پیوند‌ها میان فارسی زبانان به ویژه با کشور همسایه شرقی، یعنی افغانستان است. این اولین باری است که یک مجموعه شعر از شاعران ایرانی به طور کامل به موضوع‌های مرتبط با افغانستان اختصاص دارد. محمدحسین انصاری نژاد پیش از این نیز گزیده‌ای از اشعار علامه سید اسماعیل بلخی، اندیشمند و از پیش گامان نهضت اسلامی افغانستان را در قالب اثری با عنوان «ستاره‌ای در حصار» منتشر کرده بود.

انتشار «گیسوان کابلی» با بازخورد‌هایی نیز همراه شده است. محمدکاظم کاظمی، شاعر و پژوهشگر شناخته شده افغانستانی، در صفحه شخصی خود در فضای مجازی ضمن معرفی این اثر از انصاری نژاد نوشت: انصاری نژاد سال هاست که با افغانستان و شاعران آن حشر و نشر دارد. پیش از این نیز یک گزیده از آثار علامه سید اسماعیل بلخی را منتشر کرده است. کتاب «گیسوان کابلی» او در دو فصل شکل یافته است، یکی «از جاده هرات» و دیگری «چکامه‌های کابلی» و در مجموع پانزده شعر بلند و کوتاه از این شاعر را در خود جای داده است. کتاب با مقدمه‌ای از غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، شروع می‌شود. در مقدمه کتاب می‌خوانیم: «این شعرها... نشانه هم زبانی و برخاسته از همدلی شاعر با مردم افغانستان است و بهتر است بگوییم حرف دل مردم ایران است که به زبان شعر به قلم انصاری نژاد آمده است. این همدلی‌ها و هم زبانی ها، این بستگی‌ها و دلبستگی‌ها که چکامه‌های کابلی نمونه‌ای از آن است، حکایت زنده بودن ملت‌های ماست.» سروده‌هایی که در ادامه منتشر می‌شود، از جمله اشعار انصاری نژاد در سال‌های اخیر است که در واکنش به حوادث متعدد در افغانستان و برای مردم این کشور سروده شده اند:

این شاهراه قونیه است، یا جاده هرات شماست؟
اینجا سماع حضرت شمس، در شور و در بیات شماست
این بانگ «شاه کابلی» است، از شامگاه بلخ مگر
محو قمارخانه ما، مبهوت کیش و مات شماست
گرسیوَزی کشیده کمان، تیرش کمانه کرده دریغ
تیرش به روی نقشه دوید، این مرز بی ثبات شماست‌
می‌خواند از مزار سخی، شیراز را و قونیه را
این جلوه حیات من است، این جذبه حیات شماست
یلدای من بلندتر است از گیسوان کابلی ات
چای و پنیر و پسته ما، دلتنگ سور و سات شماست
هر شیعه است سنی شرع، هر سنی است شیعه عشق
این سنت هزاره ما این صافی از صفات شماست
شور شهید بلخی مان از خاک کربلاست، ببین
هلمند را که هر نفسش شبخوانی فرات شماست
کو حاجتی به قبله نما، هر دو اذان به اذن رسول
ساعت به وقت شرعی ما، حی علی الصلات شماست
گرداب و بیم موج کجاست با بادبان نام حسین
تا کشتی نجات من است، تا کشتی نجات شماست
پیر هرات و حافظ شهر، از یک بهار رد شده اند
این شاخه دعای من است، آن شاخه نبات شماست
تاریخِ درد و رنج من است تاریخِ درد و رنج شما
اندوه دودمان من است رنگی که در دوات شماست
این ابر‌های جامه دران باران گریه‌های من اند
ابر دیار مادری ام در کوه و در فلات شماست
اینجا نشسته ام که غروب، نم نم غزل قدم بزنیم
این شعر، یک بغل گل سرخ در باغ خاطرات شماست