شهرداری منطقه ثامن با ایجاد زیرساخت‌های توسعه‌ای به دنبال بازگشت شهروندان به منطقه است

علیرضا ظهیری - همزمان با فرارسیدن دهه فجر و در راستای اطلاع از آخرین اقدامات انجام شده در منطقه ثامن، روز گذشته جمعی از خبرنگاران مشهدی از پروژه‌های در حال ساخت اطراف حرم مطهر رضوی بازدید کردند. در این بازدید که شهردار منطقه ثامن هم خبرنگاران را همراهی می‌کرد مسائل مختلف این منطقه شهری که کم حاشیه هم نیست مورد بررسی قرار گرفت و اصحاب رسانه با طرح سؤالات مختلف، هم در جریان آخرین وضعیت پیشرفت پروژه‌ها قرار گرفتند و هم پاسخی روشن به ابهامات خود دریافت کردند. مسجد مروی ها، خانه پریشانی، بولوار رضوان، خانه داروغه، ره باغ بهشت، ره باغ سلام و خانه امیری، مسیر‌های بازدید روز گذشته خبرنگاران مشهدی بود.
شهردار منطقه ثامن مشهد در جریان این بازدید چهارساعته اعلام کرد که براساس برنامه ریزی‌های انجام شده، طی یک برنامه سه ساله و در صورت تأمین منابع مالی از طریق انتشار اوراق مشارکت، پروژه‌های زیر ساختی اطراف حرم مطهر رضوی به پایان خواهد رسید. سید مصطفی نعمتی در ابتدای این بازدید با بیان اینکه در محدوده ۳۶۶ هکتاری منطقه ثامن ۱۳ هزار پلاک موجود بود که در سال ۷۱، حدود ۷۰ درصد ساختمان‌های این بافت فرسوده به شمار می‌آمد و فقط ۲ درصد آن قابلیت نگهداری داشت، اظهار کرد: با این اوصاف و براساس اجازه‌هایی که مبنی بر مداخله برای بهسازی این بافت گرفته شده است، شرکتی با هماهنگی آستان قدس رضوی، شهرداری مشهد و وزارت راه و شهرسازی با نام شرکت عمران و مسکن سازان ثامن تأسیس شد.
شهردار منطقه ثامن با بیان اینکه در آغاز طرح، جمعیت ساکن در منطقه حدود ۵۱ هزار نفر بوده است، افزود: براساس برنامه ریزی، جمعیت ساکن این منطقه باید در انتهای طرح ۵۲ هزار نفر باشد، اما اکنون جمعیت منطقه به ۱۴ هزار نفر رسیده است و مردم از این منطقه رفته اند.‌

می‌خواهیم مردم به منطقه ثامن برگردند
وی افزود: بر اساس سیاست‌های شورای پنجم در نظر داریم با ایجاد زیرساخت‌های توسعه و توجه به مؤلفه‌های بازآفرینی شهری و تعامل مناسب با مردم، شیب مهاجرت را معکوس کنیم و مردم را به منطقه برگردانیم و مانع از مهاجرت مردمی شویم که در منطقه ساکن هستند.
نعمتی در ادامه بازدید خبرنگاران از این منطقه و در خانه پریشانی گفت: با توجه به طرح مصوب، ۸ ره باغ به بافت پیرامون حرم مطهر اضافه شده است که این ره باغ‌ها ضمن تأمین فضای سبز، تغییر حرکت از سواره به پیاده را ایجاد می‌کنند و پیرو بحث پدافند غیرعامل در تخلیه حرم و همچنین دسترسی به اماکن متبرکه رضوی در مراسم‌های مختلف نقش به سزایی خواهند داشت.
وی به بیان اقدامات انجام شده در حوزه احیا و بازسازی خانه‌های تاریخی اطراف حرم مطهر رضوی پرداخت و گفت: وظیفه مشاور طرح اطراف حرم در ابتدای کار گرفتن استعلام از میراث فرهنگی برای نگه داشتن آثار تاریخی این منطقه بود که مشاور در آن زمان این استعلام را گرفته بود و نتیجه آن هم وجود ۷ اثر تاریخی در اطراف حرم مطهر بود.

۳۹ اثر ثبت شده و ۱۰۰ اثر تاریخی در انتظار ثبت
شهردار منطقه ثامن با بیان اینکه امروز این آثار افزایش یافته است و در اطراف حرم مطهر رضوی ۳۹ اثر تاریخی ثبت شده داریم، افزود: میراث فرهنگی بیش از ۱۰۰ اثر دیگر را هم اعلام کرده است که واجد ارزش تاریخی هستند و مسیر ثبت آن‌ها در حال انجام است.
وی با بیان اینکه بر این اساس مدیریت شهری مشهد و میراث فرهنگی درباره ۳۹ اثر تاریخی به زبانی مشترک رسیده اند، ادامه داد: در همین راستا و با میدان داری استانداری خراسان رضوی قرار شد مجری طرح، خانه‌های میراثی را از صاحبانشان خریداری کند و پس از آن میراث فرهنگی نسبت به بازسازی این آثار اقدامات لازم را انجام دهد.
نعمتی با بیان اینکه قبل از ورود مدیریت جدید، خانه‌های تاریخی غفوری، کرمانی، توکلی و داروغه توسط نهاد مجری طرح خریداری شده بود و عملیات بازسازی خانه داروغه و توکلی نیز انجام شده است، اظهار کرد: درحالی که درب خانه داروغه برای مردم باز است، اما قرار است این اثر تاریخی به موزه حکام و خانه توکلی به موزه مکتب خانه تبدیل شود.
نعمتی با اشاره به انجام عملیات بازسازی برج آب کشمیری ها، آب انبار معجردار، ره باغ بهشت و خانه امیری گفت: همچنین در حال حاضر عملیات تخلیه و پلمب یک سوم سرای عزیزا...  اف انجام شده است و عملیات بازسازی در آن شروع شده است. هزینه‌های این بازسازی هم توسط مالکان، شهرداری مشهد و میراث فرهنگی پرداخت می‌شود.

خانه پریشانی هم بازسازی می‌شود
وی افزود: ۱۰ روز پیش، خانه پریشانی از مالکش خریداری شد و بنا بر این است که عملیات بازسازی این خانه توسط بخش خصوصی انجام شود. همچنین عملیات بازسازی قسمتی از بازار فرش نیز در حال انجام است.
نعمتی همچنین در مسیر ره باغ بهشت و ره باغ سلام با اشاره به اینکه ۸۵ درصد عملیات اجرایی ره باغ بهشت انجام شده است، گفت: همچنین ۸۵ درصد از اراضی ره باغ سلام که ۲۸۹ متر طول و ۵۴ متر عرض دارد، آزادسازی شده و عملیات اجرایی در تمام ره باغ‌ها آزادشده در حال انجام است. به طور قطع هرجا که بتوانیم عملیات بازسازی و بهسازی را انجام خواهیم داد.
وی ادامه داد تا یک ماه آینده ادامه بولوار شارستان رضوی از خیابان آیت ا... شیرازی تا بولوار رضوان و خیابان شهید کاشانی نیز به بهره برداری می‌رسد و به صورت کامل ترافیکی خواهد شد.

اتمام ۹۶ پروژه منطقه ثامن
وی تأکید کرد: در منطقه ثامن ۹۶ پروژه به اتمام رسیده و ۵۷ پروژه هم در حال اجراست، اما کار‌های اجرایی ۹۸ پروژه هم که سرمایه گذار آن مشخص شده هنوز به دلایل مختلف شروع نشده است.

افزایش منظر حرم مطهر رضوی
شهردار منطقه ثامن در مسیر بولوار رضوان با اشاره به گنبد مطهر رضوی به افزایش خیابان‌هایی با منظر حرم امام رضا (ع) تأکید کرد و گفت: در گذشته فقط از ۴ خیابان اصلی اطراف حرم، گنبد مطهر رضوی دیده می‌شد، اما در طرح‌های جدید سعی شده است وسعت دید حرم مطهر از خیابان‌های مختلف بیشتر شود و ما شاهدیم که در تمامی ره باغ‌ها و خیابان‌های بولوار شارستان به سمت حرم مطهر، گنبد طلایی حرم رضوی دیده می‌شود.
نعمتی در ادامه به تغییر سیاست‌هایی ترافیکی برای اطراف حرم مطهر هم اشاره‌ای کرد و افزود: با توجه به اینکه نگاه ترافیکی در این منطقه پر ازدحام شهری استفاده از وسایل حمل ونقل عمومی و کاهش تردد وسایل نقلیه شخصی است، ساخت ۱۵ پارکینگ طبقاتی در محدوده با ظرفیت پارک ۹۲۰۰ خودرو در دستور کار است.
وی همچنین در خانه امیری به موضوع ره باغ نعیم و حواشی به وجود آمده در آن هم گریزی زد و گفت: در این مسیر قرار بود علاوه بر فضای سبز، پارکینگ طبقاتی زیر سطحی نیز اجرایی شود که بر همین اساس در سال ۸۴ اجرای این پروژه به شرکتی که زیرمجموعه آستان قدس بود واگذار شد، اما پس از مدتی با تغییر طرح از ۲ طبقه پارکینگ به ۳ طبقه کار از دست شرکت مربوط گرفته و به پیمانکاری دیگری واگذار شد.
نعمتی افزود: در طول ۱۴ سال از آغاز اجرای کار، پیشرفت فیزیکی پروژه ۱‌درصد بوده است و ۱۵ متر گودبرداری در قسمت انتهایی ره باغ انجام شده است، اما با توجه به تغییر سیاست‌ها قرار بر این شد تا این پروژه متوقف و فقط به موضوع اجرای عملیات فضای سبز توجه شود.
وی ادامه داد: بر همین اساس ما اقدام به پر کردن ۱۵ متر گودال کردیم، اما با دستور دادستانی عملیات پر کردن متوقف شده است و باید ادامه کار این مسیر براساس توافقات صورت گرفته انجام شود که البته هنوز توافقی در این موضوع به وقوع نپیوسته است.
شهردار منطقه ثامن در این باره اضافه کرد: براساس ارزش گذاری‌ای که شده است، ساخت این پارکینگ طبقاتی زیر سطحی ۴۰۰ میلیارد تومان هزینه دارد که با صرف این هزینه فقط برای ۱۵۰۰ خودرو جای پارک ایجاد می‌شود، در حالی که اگر همین سرمایه گذاری برای پارکینگ طبقاتی شود، می‌توان برای ۳۱۰۰ خودرو جای پارک ایجاد کرد.
نعمتی در ادامه با بیان اینکه تمام بافت اطرف حرم مطهر به ۹ محله تقسیم شده است و برنامه زمان بندی سه ساله نیز برای زیرساخت‌های این محدوده شامل معابر اصلی، فضای سبز، ره باغ، خانه‌های تاریخی، پارکینگ‌های طبقاتی و مراکز محله طراحی شده است، گفت: بر این اساس و در راستای تکمیل عملیات زیرساختی این محدوده ۳۱۰۰ میلیارد تومان منابع مالی نیاز است که بر مبنای برنامه زمان بندی قرار بود ۷۰۰ میلیارد تومان در سال ۹۷، ۱۴۰۰ میلیارد تومان در سال ۹۸ و ۱۰۰۰ میلیارد تومان در سال ۹۹ هزینه شود، اما با توجه به اینکه منابع برای سال ۹۷ محقق نشد این برنامه ریزی تا سال ۱۴۰۱ اجرایی می‌شود.

انتشار اوراق مشارکت در بافت پیرامونی حرم مطهر
وی با اشاره به مدل تأمین مالی برای اجرای زیرساخت‌های پروژه‌های اطراف حرم گفت: یکی از راه‌های تأمین مالی، انتشار اوراق مشارکت است و درحالی که براساس توافقات صورت گرفته، قرار بود تا ۵۰ درصد منابع مالی نوسازی بافت پیرامون حرم مطهر بر عهده دولت و ۵۰ درصد بر عهده شهرداری باشد، روش انتشار اوراق مشارکت در بودجه سنواتی با تضمین بازپرداخت اصل و سود ۵۰ درصدی بین شهرداری مشهد و دولت اجرایی خواهد شد.
وی افزود: در همین راستا در بودجه ۹۸، اجازه انتشار ۸۰۰۰ میلیارد تومان اوراق مشارکت در شهر‌های شیراز، مشهد، قم و اطراف حرم شاه عبدالعظیم آمده است و در حالی که ۲ ماه دیگر تا پایان سال فرصت داریم منتظر تضمین سازمان برنامه و بودجه برای انتشار ۱۴۰۰ میلیارد تومان اوراق مشارکت در سال ۹۸ هستیم که امیدواریم سازمان برنامه و بودجه هر چه سریع‌تر تضمین بدهد.
نعمتی ادامه داد: همچنین برای سال ۹۹ از محل اجازه انتشار ۸۰۰۰ میلیارد تومان اوراق مشارکت شهرداری ها، ۲۵ درصد از این مبلغ به میزان ۲۰۰۰ میلیارد تومان برای بافت‌های پیرامونی حرم‌های اهل بیت در مشهد، شیراز، قم و شهر ری پیش بینی شده است که در صورت تصویب این بند قانونی در مجلس سعی خواهیم کرد تا اجازه انتشار ۱۱۰۰ میلیارد تومان اوراق مشارکت بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی در سال ۹۹ را هم داشته باشیم.
شهردار منطقه ثامن در ادامه به اقدامات انجام شده شهرداری این منطقه در حوزه اجرای زیرساخت‌های طرح اطراف حرم مطهر گفت: طی ۲ سال گذشته پیشرفت فضای عمومی طرح ۱۳.۸ درصد افزایش داشته که این اقدام معادل مجموع اقدامات انجام شده در ۱۰ سال گذشته منطقه است و اکنون طرح اطراف حرم مطهر در بخش زیر ساخت‌ها ۷۹ درصد پیشرفت فیزیکی و طرح کل پروژه شامل پروژه‌ها ۵۴ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
وی افزود: همچنین طی این مدت ۴۲‌هزار ۲۹۴ متر مربع فضای سبز، معادل ۱۶ سال قبل ایجاد شده است و اجرای تونل انرژی به متراژ ۲۸۵۰ متر معادل ۴ سال قبل، اجرای کانال جمع آوری آب‌های سطحی به متراژ ۷۵۱۰ متر مربع، معادل حدود ۳ برابر مجموع ۱۰ سال قبل انجام شده است.
نعمتی ادامه داد: همچنین طی ۲ سال اخیر با انجام عملیات اجرایی احداث ۵۰ هزار و ۸۰۰ متر مربع پیاده رو برابر با ۱.۵ برابر مجموع ۱۰ سال قبل پیاده رو سازی داشته ایم و طی همین مدت ۶۰ هزار و ۳۵۴ متر مربع نیز نقاشی دیواری انجام شده است.