همه آنچه درباره اعتکاف باید بدانیم

به گزارش شهرآرانیوز؛ معتکف باید قبل از ورود به اعتکاف، خود را آماده کند. اعتکاف به معنای فرار از مردم و استراحت در گوشه مسجد نیست. اعتکاف یک ضرورت است که هر مسلمانی در هر سال، یک نوبت باتوجه‌به اعمال خویش، باید محیطی را فراهم کند که در آن به فکر و محاسبه بپردازد. بعید است کسانی که به این قصد راهی مسجد می‌شوند، غافل باشند. شما اگر بخواهید به یک مسافرت زمینی بروید، روز‌ها بلکه ماه‌ها قبل، درباره همه امور آن فکر می‌کنید؛ درمورد وسیله ایاب‌وذهاب، توشه راه، محل اقامت، سردی و گرمی هوا و‌... درصورتی‌که اعتکاف به عنوان یک سفر درونی، مشکل و سرنوشت‌ساز است.

پیش‌نیاز‌های اعتکاف

در صحت اعتکاف علاوه‌بر شرایط عامه تکلیف (ایمان، عقل و قدرت)، اموری شرط است: الف) قصد قربت، ب) روزه، ج) سه روز روزه‌دار بودن، د) وقوف در چهار مسجد: مسجدالحرام، مسجدالنبی (ص)، مسجد جامع کوفه و مسجد بصره. ولی به قصد رجا (به امید پاداش) می‌توان در مسجد جامع هر شهر معتکف شد. ه) اجازه شوهر و اجازه پدر و مادر و و) پیوستگی اعتکاف.
توجه! اگر فردی قصد انجام اعمال ام‌داوود را دارد، باید این روز را روزه بگیرد.

محرمات اعتکاف

۱. پرداختن به امور بدنی به معنای وسیع آن که شامل هر نوع لذت شهوانی است.
۲. بوییدن عطر و هر نوع بوی خوش و گیاهان معطر به قصد لذت بردن.
۳. مجادله و مناقشه: حرمت جدال مربوط‌به اموری است که معتکف بخواهد فضل و برتری خود را به دیگران نشان دهد.
۴. محرمات روزه: در حال روزه یعنی از طلوع تا غروب خورشید که معتکف روزه می‌گیرد، باید از محرمات روزه نیز اجتناب کند. بعضی فقها محرمات احرام را بر معتکف، مستحب دانسته‌اند.
۵. خریدوفروش.

ادعیه و اذکار

در این روز‌ها خوب است هر دعایی را که انس دارید زیاد بخوانید؛ زیرا دعا خواندن بندگان، عبارت است از اینکه بنده خدا با خواندن پروردگارش، عنایت پروردگار را به‌سوی خود جلب کند و خواندن خدا به این است که خود را در مقام عبودیت و مملوکیت قرار دهد. به همین دلیل عبادت در حقیقت دعاست؛ چون بنده در حال عبادت، خود را در مقام و اتصال به مولای خویش قرار می‌دهد و اعلام بندگی و اقرار به کوچکی خود می‌کند تا نظر لطف خداوند را با مقام ربوبیتش به خود معطوف سازد. دعا هم عینا به همین معناست.

رعایت اصول بهداشتی و نظافت

یک فرد معتکف و مؤمن باید در طول اعتکاف علاوه‌بر اینکه به عبادت خدا می‌پردازد، از محیط و محل اعتکاف نیز مراقبت کند تا نظافت رعایت شود؛ زیرا رعایت نظافت هم جزئی از ایمان است (النظافتهݑ‌من‌الایمان).

صرف افطار و سحری به‌صورت گروهی

زمان صرف افطار بعد از نماز مغرب‌وعشا را به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کنید که به‌صورت گروهی باشد تا خداوند صفا و صمیمیت خاص به جمع معتکفان ببخشد. همچنین سحری به‌صورت گروهی صرف شود؛ زیرا این عمل، همدل را افزایش می‌دهد.

تنظیم برنامه روزانه

بهتر است به‌محض ورود به مسجد جامع برای اعتکاف، برای فعالیت‌ها و انجام عبادات روزانه خود برنامه‌ای را مدون و تنظیم کنید. همان‌طور که می‌دانید، یکی از اصول موفقیت انسان، داشتن برنامه است و هر فعالیتی که بدون برنامه‌ریزی انجام شود، نمی‌توان از آن نهایت استفاده را کرد و تهیه یک جدول روزانه که دربرگیرنده همه برنامه‌های یک اعتکاف کامل باشد، می‌تواند بر غنای آن بیفزاید.

خلوت‌گزینی

تفکر در قرآن بسیار توصیه شده است. برای بهره‌گیری بیشتر از فیوض این ایام شریف، بایسته است که شخص معتکف حتی‌المقدور چند دقیقه از برنامه‌های روزانه خود را به خلوت و تنهایی اختصاص بدهد. خلوت کردن به معنای عزلت‌گزینی نیست، بلکه به‌معنای غور در خویشتن است.

دوری از غیبت

هدف از اعتکاف، خالص شدن و به‌سوی خدا گام برداشتن است. غیبت جزو گناهانی است که اعمال صالح را از بین می‌برد. اگر خدای‌نکرده غیبت کنیم، باعث می‌شود اجر این مشقت و سختی را که با انجام اعتکاف برای خودسازی متحمل می‌شویم، به‌راحتی از دست بدهیم و «خسرالدنیاوالآخره» شویم. همچنین در این ایام باید از بحث‌های دنیوی پرهیز کنیم.

توبه و انابه

اعتکاف، بهترین تمرین است برای بازگشت به خویشتن خویش و نزدیک‌ترین راه است برای حرکت در مسیر الی‌ا... و صراط مستقیم. با انابه، می‌توان از انحراف‌های به‌وجودآمده در مسیر زندگی دوری کرد و دوباره در جاده اصلی خوشبختی و سعادت ادامه مسیر داد. اگر ما نتوانیم از این فرصت در ایام معنوی اعتکاف، استفاده بیشتری کنیم، مرتکب ضرر بزرگ شده ایم. چه خوب است که شخص معتکف بعد از نیت، از گذشته خویش توبه کند؛ ولو اینکه معصیت کمی داشته باشد و عهد کند که در زمان اعتکاف و بعد از آن، دنبال معصیت و حتی گناه کوچک نرود و بنده‌ای صالح و پرهیزکار باشد.

پرهیز از زیاده‌روی در شوخی

شوخی و خنده اگر از حد بگذرد، باعث ایجاد کدورت و رنجش دوستان می‌شود. سعی کنیم برای نهایت استفاده از فضای معنوی اعتکاف، از شوخی و مزاح بیهوده و سخنان غیرضروری امتناع کنیم. سرانجامِ بسیاری از شوخی‌ها تمسخر و غیبت است، پس چه بهتر که از همان ابتدا از ورود آن به محافل دوستانه جلوگیری کنیم. با مشغول شدن به عبادت، جایی برای شوخی بیهوده باقی نمی‌ماند.

ارزشیابی و جمع‌بندی

شخص معتکف پس از سه روز به‌جای آوردن اعمال اعتکاف، باید به ارزشیابی و سنجش اعمال و افعال خویش در این مدت بپردازد تا بفهمد این ایام چه میزان توانسته است بر روحیات و منش او تأثیرگذار باشد.

وسایل لازم

قرآن، مفاتیح، صحیفه‌سجادیه، تسبیح و مهر تربت، یک پتو و بالش سبک، وسایل شخصی مثل حوله، مسواک، نخ و سوزن، بشقاب و قاشق و لیوان، ناخن‌گیر، چفیه، یک دستمال اشک، دفتر یادداشت برنامه‌ها و گناه‌ها و تصمیم‌ها، یک دست لباس اضافه، کمی تنقلات و میوه و نان شیرین و خرما و... این‌ها وسایل لازم برای اعتکاف است؛ چون سه روز بریدن از همه‌چیز و همه مردم، وسایل آن‌چنانی نمی‌خواهد.