عراق به عنوان یکی از کشورهای همسایه و هم جوار ما جزو کشورهایی است که در برنامه توسعه صادرات کشور دارای اولویت خاصی است. کشورهایی که در مجاورت با مرزهای مختلف ما در شرق، غرب، جنوب و شمال هستند جزو کشورهای هدف صادراتی و توسعه تجارت برای کشور محسوب میشوند. وجود عتبات عالیات در عراق و وجود بارگاه مقدس رضوی در مشهد به طور طبیعی زمینه ارتباطات مختلف خراسان رضوی و مشهد را با استانهای مختلف عراق فراهم میکند.
براساس آمارهای گمرک، میزان صادرات خراسان رضوی به عراق در ۹ ماهه سال گذشته حدود ۱۴۰هزار تن به ارزش بیش از ۷۰میلیون دلار بوده است. در ۹ماهه امسال این رقم به ۱۴۸هزار تن به ارزش بیش از ۷۲میلیون دلار رسیده است. به لحاظ وزنی حدود ۶درصد و به لحاظ ارزشی ۳درصد صادرات استان در ۹ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش داشته است. بیشترین موارد صادراتی به عراق شامل محصولات لبنی، لوله، لوازم بهداشتی، کاشی و سرامیک، تخم کتان و مواد غذایی است.
طبق بررسیهای انجام شده بر روی اقلامی که عراق به آن بیشتر نیاز دارد، معمولا اقلام صادراتی ایران به عراق شامل میلههای آهنی و فولادی، اجزا و قطعات توربینهای بخار، کاشی و سرامیک است. همچنین کالاهای صنعتی مانند کولرهای آبی جزو محصولات مورد نیاز عراق است. با توجه به اینکه خراسان رضوی در حوزه تولیدات لوازم خانگی ظرفیتهای خوبی دارد، میتوانیم از این ظرفیت برای صادرات به عراق استفاده کنیم.
در مذاکرات با طرف عراقی سعی کرده ایم در حوزه صدور محصولات غذایی برروی استانداردهای مورد قبول دو کشور بیشتر تأکید و راهکارهای مناسب برای تسهیل صادرات را فراهم کنیم. با توجه به اینکه خراسان رضوی یکی از قطبهای تولید مواد غذایی است، تحقق این مسئله میتواند به رشد صادرات استان کمک زیادی کند.
در حوزه واردات از عراق نیز ظرفیتهای خوبی داریم. در ۹ماهه سال قبل حدود ۱۲هزار تن کالا به ارزش یک میلیون و ۸۰۰ هزار دلار واردات از عراق داشتیم. در۹ماهه امسال این رقم به لحاظ وزنی به بیش از ۱۲هزار تن و از لحاظ ارزش دلاری به حدود ۴میلیون دلار رسیده است که به لحاظ وزنی ۸درصد و به لحاظ ارزشی حدود ۱۲۲درصد افزایش واردات ما از عراق را نشان میدهد. نوع نیازهای عراق با توجه به برنامه ریزیهایی که در حوزه تولید و صنعت عراق انجام میگیرد با تغییراتی روبه رو شده است، زیرا طرف عراقی فرایند بازسازی و نوسازی زیرساختها و نوسازی صنعتی را مورد توجه قرار داده است.
این مسئله سبب شده تا نیاز به خدمات فنی و مهندسی در این کشور افزایش یابد. از این رو میتوانیم با برنامه ریزی مناسب بسترهای لازم برای افزایش صادرات خدمات فنی و مهندسی از خراسان رضوی به عراق را فراهم کنیم. هر چند اکنون بخشی از صادرات فنی و مهندسی به طور غیررسمی انجام میشود، اما تلاش ما این است که خدمات فنی و مهندسی را در سطح تکنولوژی بالاتر و به طور رسمی به عراق صادر کنیم. درهمین راستا نشستهایی با تجار عراقی و فعالان اقتصادی برگزار شده است.
برگزاری نمایشگاههای فرصتهای تجاری در عراق یکی دیگر از مواردی است که برای توسعه مراودات تجاری مورد توجه قرار گرفته است. خراسان رضوی همواره سعی دارد با حضور فعال در نمایشگاههایی که ایران در عراق برگزار میکند، امکان توسعه صادرات کالاهایش را به این کشور فراهم کند.