شهرآرانیوز - پیش از این اعتقادها بر این بود که پلکزدن، این عمل ساده و غیرارادی، چشمهایمان را روان نگه میدارد، مطالعه جدید محققان دانشگاه روچستر نشان داده که این عمل نقش پیچیدهتری دارد: پلک زدن به مغز ما کمک میکند تا اطلاعات بصری را به طور مؤثرتری پردازش کنیم. این مطالعه که در مجموعه مقالات آکادمی ملی علوم منتشر شده است، روشن میکند که چگونه این بستهشدن کوتاه چشم به درک بصری کمک میکند.
انسانها حدود ۳ تا ۸ درصد از ساعات بیداری خود را به پلک زدن میگذرانند. پلکزدن برای مدت کوتاهی جلوی دید ما را میگیرد، اما چرا این عمل تکراری اتفاق میافتد؟ بررسیهای سنتی میگویند نقش پلکزدن، حفظ رطوبت چشم و جلوگیری از خشکی است. اما دفعات پلکزدن نشان میدهد که ممکن است عملکردهای دیگری فراتر از روغنکاری وجود داشته باشد. محققان در تازهترین تحقیقاتشان به دنبال کشف این عملکردهای بالقوه بودند، به ویژه اینکه چگونه پلکزدن ممکن است بر پردازش بصری در مغز تأثیر بگذارد.
مطالعه آنها شامل دوازده شرکتکننده زن و مرد با میانگین سنی ۲۲ سال بود که همگی بینایی طبیعی داشتند. محققان این مطالعه را در یک محیط آزمایشگاهی کنترلشده با استفاده از فناوری پیشرفته ردیابی دقیق حرکات چشم انجام دادند.
شرکتکنندگان وظیفه داشتند محرکهای بصری شبکهمانندی را ببینند. این محرکها بر روی یک مانیتور با وضوح بالا نمایش داده میشد و شرکتکنندگان باید تشخیص میدادند که آیا شبکهها به جهت عقربههای ساعت متمایل هستند یا خلاف جهت عقربههای ساعت.
طرح آزمایشی شامل دو شرط اصلی برای جداسازی اثرات پلکزدن بر پردازش بصری بود. در شرایط «محرک پلکزدن»، شرکتکنندگان حین ارائه محرک بینایی به پلکزدن دعوت شدند. در مقابل، در شرایط «بدون محرک پلکزدن»، قبل از ظاهرشدن محرک به آنها هشدار داده شد که پلک بزنند. محققان زمان و شرایط پلکزدن را کنترل کردند تا بفهمند هر اثر مشاهدهشده را میتوان به خود عمل پلکزدن نسبت داد.
حرکات چشم با استفاده از یک ردیاب ردیابی شد. این ردیاب دادههایی با وضوح بالا از موقعیت و حرکت چشمهای شرکتکنندگان ثبت میکرد. هر جلسه آزمایشی شامل کارآزماییهای متعدد بود و دادهها برای مقایسه عملکرد بین دو شرایط جمعآوری و تجزیه و تحلیل شدند.
محققان دریافتند که وقتی شرکتکنندگان حین ارائه محرک بصری پلک میزنند، عملکرد آنها در شناسایی جهتگیری شبکه در مقایسه با زمانی که قبل از ظاهر شدن محرک، پلک میزدند، به طور قابل توجهی بهبود مییابد. این بهبود در دقت پاسخهای آنها و حساسیتشان به جزئیات بصری مشهود بود.
محققان معتقدند که این بهبود به دلیل تغییرات درخشندگی ناشی از پلک زدن است. درخشندگی به روشنایی محرک بینایی اشاره دارد. هنگامی که پلک میزنیم، بستهشدن موقت چشم تغییرات ناگهانی در درخشندگی ایجاد میکند. این تغییرات ممکن است به بازنشانی اطلاعات بصری وارد شده به چشم کمک کند و در نتیجه به مغز در پردازش موثرتر ورودی بینایی کمک کند.
روچی، پروفسور دپارتمان مغز و علوم شناختی، در این باره میگوید: «با تعدیل ورودی بصری به شبکیه، پلکها بهطور مؤثر اطلاعات بصری را تغییر میدهند و سیگنالهای درخشندگی ایجاد میکنند که بهشدت با سیگنالهایی که معمولاً وقتی به نقطهای نگاه میکنیم، متفاوت است.».
برای آزمایش بیشتر این فرضیه، محققان یک آزمایش کنترلی انجام دادند که در آن اثرات پلکزدن را با کاهش مختصر محرک بینایی شبیهسازی کردند. عملکرد شرکتکنندگان به روشی مشابه، زمانی که به طور طبیعی پلک میزدند بهبود یافت. این امر از این ایده پشتیبانی میکند که تغییرات درخشندگی، بیشتر از عمل فیزیکی چشمکزدن، مسئول پردازش بصری است.
نتیجه این مطالعه این بود که پلکزدن در حین کارهای بصری، با ایجاد تغییرات درخشندگی مفید، توانایی مغز برای پردازش اطلاعات بصری را افزایش میدهد. این یافتهها نشان میدهد که پلکزدن، فراتر از مرطوب نگه داشتن چشم، نقش مهمی در ادراک بصری ایفا میکند. نتایج همچنین حاکی از آن است که سیستم بینایی ما برای استفاده از این وقفههای کوتاه در بینایی تکامل یافته است تا بینایی و پردازش کلی ما را بهبود بخشد.
این تحقیق در ۲ آوریل ۲۰۲۴ منتشر شد.