سرزمین خراسان از دیرباز به عنوان یکی از مهدهای اصلی اندیشه، فرهنگ و هنر موردتوجه بوده است. پیشینه تاریخ فرهنگی خراسان، حضور هنرمندانی قدرتمند از رشتههای گوناگون و برخوردار از سلیقههای رنگارنگ، پیوند جدی ادبیات و هنر، ریشه ویژه ادبیات فارسی و وجود مضجع شریف حضرت رضا (ع) در این خطه به عنوان جهت بخش معرفتی کنشهای هنری، این منطقه را به یکی از قطبهای مهم هنر در ایران اسلامی بدل کرده است.
خراسان نه تنها در بسیاری از هنرها سرآمد و جریان ساز است، بلکه میتوان مدعی شد که هیچ رشته و رسته هنری نیست که رنگ وبویی از کنش خراسانیان در آن وجود نداشته باشد. این ایفای نقش ملی و فراملی خراسان، بدون تردید به وضعیت و چگونگی مدیریت امور فرهنگی و هنری وابسته خواهد بود. ازاین رو، میتوان گفت کنش و شیوه اداره کل فرهنگ وارشاد اسلامی خراسان رضوی در قیاس با مجموعههای متناظر خویش در دیگر استان ها، بسیار متفاوت و پیچیدهتر است.
تجربه به خوبی نشان میدهد که تغییر رویکرد و نگاه کلان در وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی به ویژه در انتخاب مدیرکل به عنوان سکان دار و هماهنگ کننده اصلی امور در استان در دگرگونیهای عملکردی رویدادهای هنری بسیار مؤثر واقع میشود. پرسش اینجاست که پس از معرفی آقای دکتر سیدعباس صالحی به عنوان وزیر فرهنگ وارشاد اسلامی چه تحولاتی را در حوزه فرهنگ و هنر خراسان رضوی میتوان پیش بینی کرد.
آقای دکتر صالحی چهرهای خراسانی است که به دقت و به شکل جزئی با ظرفیتها و البته مشکلات و آسیبهای موجود در حوزه فرهنگ و هنر این منطقه آشناست. ازاین رو، این شناخت به عنوان مهمترین امر در زمینه مدیریت، مسیر حرکت روبه جلو را بسیار کوتاهتر خواهد کرد.
از دیگر سو، صالحی که برآمده از حوزههای علمیه است، هم زمان در نهاد دانشگاه هم صاحب پایگاههای جدی است. درک درست و خوش نامی او در هر دو حوزه اشاره شده، امکان ایجاد چالشها را خواهد گرفت. امتداد نگاه صالحی در اداره کل فرهنگ وارشاد اسلامی در این استان که از حوزه علمیه قدرتمند و تأثیرگذار در عرصههای گوناگون برخوردار است، میتواند ثباتی ویژه برای کنشهای فرهنگی ایجاد کند. به دیگر سخن، در استانی پیچیده مانند خراسان که نهادهای مؤثر در فرهنگ از یک سو و مؤلفهها و متغیرهای متکثر و فراوان وجود دارد، وجود چهرهای میان رشتهای و مورداعتماد همه جریانها یک امر مبارک خواهد بود.
صالحی شخصی است که هماهنگی و تقویت نگرههای دین پایه و برآمده از معرفت اسلامی را در کنشهای هنری هموار خواهد ساخت. باتوجه به تجربه چندین ساله او در وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی در سطوح مختلف، میتوان پیش بینی کرد او سیاستهای کلانی را در کشور به ویژه خراسان پیگیری خواهد کرد که به برخی از آنها اشاره میشود.
به نظر میرسد مشارکت دادن هنرمندان در امور و برنامههای اجرایی اتفاقی است که با حضور او پررنگ خواهد شد. تجربه پیشین صالحی در سطح ملی و حتی نگاه به اداره کل فرهنگ وارشاد اسلامی خراسان رضوی اثبات کرده که برخورداری از نگاه اندیشه پایه، مسئله محور و حرکت نظاممند یکی از اصول اساسی اوست.
کافی است خوانندگان این مطلب نگاهی به کنشهای مهمی، چون جشنواره فیلم فجر مشهد یا برگزاری نمایشگاه کتاب مشهد در دوره مدیریت او داشته باشند تا تحول در حجم رویدادهای اندیشه محور و دانشی را نسبت به قبل دریابند. او به عنوان چهرهای اندیشمند به شدت به دنبال تقویت نگاهها و پیوستهای اندیشهای در حوزه هنر خواهد بود.
نگارنده پیش بینی میکند که صالحی در ادامه نگاهش به حوزه اقتصاد هنر، برای تکمیل ایده گذرهای فرهنگ و هنر اقدام کند و از تجربیات گذشته نهایت بهره را ببرد و تحولاتی جدی را پیگیری کند. به ویژه اینکه خراسان رضوی از استانهایی بود که تجربه گذر فرهنگ و هنر را از سر گذراند و احتمالا یکی از مراکز اصلی در تقویت اقتصاد هنر خواهد بود.
همچنین مشهد به دلیل موقعیت ژئوپلتیکش و اهمیت امر بی بدیل زیارت شهری بین المللی است. ازاین رو، صالحی بدون تردید در اتخاذ راهبردهای عملیاتی و برنامههای جدی در زمینه توسعه دیپلماسی فرهنگی و هنری شتاب به خرج خواهد داد و با همراهی دولت از مشهد به عنوان یکی از قطبهای مهم توسعه دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی بهره خواهد برد.
به اعتقاد نگارنده، سیدعباس صالحی بر مدار عقلانیت، توجه جدی به سنت اسلامی، درک عمیق از گفتمان انقلاب اسلامی و تجربه مدیریتی دقیق و آزموده، نگاهی ویژه به خراسان رضوی و فرهنگ و هنر آن خواهد داشت.